FORUM

Hepimizin bildiği gibi fotograf uğraşı dijitale geçtikten sonra çekimler kolaylaştı ama hakkıyla fotografı işleme işide çok zorlaştı. Eskiden negatif ve diaları verip, sonucuna katlanırdık ve işin o kısmına pek kafa yormazdık.

Ama şimdi işler değişti, fotografın yarı işi neredeyse sanal karanlık odada, yani bilgisayar başında geçiyor. Tabi amacınız çektiğiniz kareleri sadece PCde saklamak ise ve çoğu zaman bunlarıda web sitelerinde paylaşıyorsanız bu işin bilgisayar kısmı nisbeten daha kolay. AMA bu işi gerçekten ciddiye alıyorsanız, büyük boy baskılar alacaksanız ve sonuçların her bakımdan iyi olmasını bekliyorsanız o zaman sanal karanlık odayada bayağı bir yatırım yapmanız gerekir. Hızlı ve yedeklemeleri olan bir bilgisayar şart. Dahada önemlisi iyi bir monitör kesin şart... Bir çok tanıdığım kişi ekipmana tonla yatırım yaparken fotograflarını hala ekranı kalibre edilemeyen bir laptop ile veya 15" demode bir monitörde işliyor.

Renk işletim sistemi dijital fotografçılığın en zor, en anlaşılmaz ve en zahmetli işlerinden biridir. Bu konuda çok okumama, sormama ve alet edevata yatırım yapmama rağmen halada çok iyi bilidiğimi söyleyemem. TR'dede bu işi tam olarak bilen bir elin parmaklarını geçmez. Bu konuya fazla girmeyeceğim ama şu kısmı çok önemli. Renk tayfı çok geniş (Adobe RGB geçen veya yakın olan) kaliteli ve en önemlisi kalibre edilebilir bir monitör şart. Evet bu aletler pahalı ama fotograf ekipmanına binlerce dolar sayan arkadaşlar bir miktarda buna ayırmalılar.

Bildiğiniz gibi ucuz monitörler ve laptop ekarnlarının çoğu kalibre edilemez ve satış esnasında al benisi fazla olsun diye kontrast, parlaklık ve keskinlik neredeyse sonuna kadar açılır. Bu hem monitörlerin ömrünü kısaltır hemde gerçek görüntüyü göstermeyip sizi aldatır. Bunun yanı sıra kısıtlı olan renk tayfları sizin RAW çekimlerde elde ettiğiniz renklerin çoğunuda gösteremez veya yanlış gösterir. Yani bir yerde emeğinizin bir kısmı çöpe gider...

Bu yüzden iyi ve kalibre edilebilir bir monitör kullanılması gerekir. Kendi kalibrasyon soft ve hardware olanları tavsiye ederim. NEC Spectraview serisi, Eizo ColorEdge serisi ve LaCie bu işte iyi olanlardır. Tabi bunlarla beraber monitörlerin doğru parametreler için kalibre edilmesi ve kullandığınız fotograf işleme programınında doğru şekilde ayarlanması gerekir.

devamı altta.....

Bu yazıyı yazmama aslında benim fotograflarıma gelen bazı eleştiriler neden oldu. Yanlış anlaşılmasın hiç birine alınmadım ve yapıcı eleştiri almaktanda çok memnun olurum. Son zamanlarda ışık şartları zor ve değişik olan bir çok fotografıma biraz koyu, biraz açık olmuş, beyazlar biraz patlamış gibi eleştiriler aldım. Beni tanıyanlar bilirki kayıt değeri çok önemli olanlar hariç her fotografımı çok dikkatli işler ve yüklerim ve bunları her 15 günde bir kalibre edilmiş bir monitörde yaparım. Dolayısıyla renk kayması ve işlemelerden kaynaklı bir pozlama bozulması genelde mümkün olmaz. En son yüklediğim fotograf içinde öyle. Gelen eleştiriler üzerine özellikle tekrardan ciddi olarak kontrol ettim pozlamada bir sorun yok. Ama iş yerindeki sıradan laptop ekranımdan baktığım zaman yapılan eleştirilerinde haklı olduğunu görüyorum. Pozlama kesin çok açık görünüyor. Buda daha evvelden yazdıklarımı doğruluyor tabi. Müşterek bir dilden konuşabilmemiz ve fotografları doğru değerlendirebilmemiz için (hem kendi hemde başkalarının fotografları) monitörlerin tam olamasada aşağı yukarı aynı parametrelerde kalibre edilmesi şart. Tabiki bu işe herkesin girmesini bekleyemeyiz ama bence bu işi ciddi yapanlar veya yapmak isteyenlere kesin tavsiye ederim.



Selamlarımla

Murat Hocam merhabalar,

çok önemli bir konuya temas etmişsiniz, ben de bazı fotoğrafları işledikten sonra tereddütler yaşıyorum, acaba nasıl görünecek diye. Bunun ideal bi yolu yok sanırım, ben histogram ile ayarlamaya çalışıyorum genelde, en iyi yol da bu galiba. Hani bi laf vardır "konuştukların karşındakinin anlayabildiği kadardır" diye, ona benziyor bu mesele. Ben dahil Trakuş üyelerinin sanırım %90 ı sıradan laptop veya monitörlerde işliyor ve izliyor fotoğrafları. Ayrıca web ortamında renk derinliği sanırım oldukça kısıtlı, bu nedenle detay veren tonlar kaybolabilir ve patlamış görüntüsü verebilir. Sizin fotoğrafı ilk gördüğümde bana da en az +1 fazla pozlanmış gibi geldi, kendi bilgisayarımda ışık ve kontrastla oynayınca gözüme daha hoş göründü. Trakuş a veya diğer sitelere yüklemeden önce sıradan bir monitörde nasıl göründüğüne bakmak faydalı olabilir sanırım.

Saygılar ve selamlarımla...

murat hocam walla son fotoğraf fazla pozlanmış :) bi kaç monitörde test ettim. bu işin en güzeli 4 mart akşamı istanbulda olacağım. rawından boğaza nazır bir lokantadan olaya bakmak. :P

Murat bey onemli bir konuya deginmissiniz. kalibrasyon cok cok onemli bir konu. ve her fotografcinin mutlaka ekranini kalibre etmesi gerekli. murat bey, belirttiginiz monitorler 10-12 bit renk derinligi veren dunyadaki en iyi monitorler. 10 bit 12 bit ne demek? su demek. 12 bit ekran bir rengin 4096 kat farkli degerini goruntuler. ancak tabiki bit derinligi sadece bundan ibaret degil. bir referans olsun diye wikipedia linkini verdim. orda farki bit derinliginde fotograflar var, konunun iyi anlasilmasi icin.



http://en.wikipedia.org/wiki/Color_depth



pratikte ise su tavsiyeleri yapabiliriz. eger fotografci baskı işi ise ugrasmiyorsa, ya da her hafta bir fotografini, bilgisayarina bagli iyi bir yazicidan bastirmiyor ise, bu pahalii monitorleri almaya gerek yok. kulandigimiz siradan bilgisayar ekranlari genelde 8 bit lik bir derinlige sahip. ve bu fotografi photoshopta isleyip webte yayinlamaya yeterli. zaten 50-60 dolara satilan ve gayet basarili olan ve her bilgisayarda kullanilabilen "spider" denen kalibrasyon cihazlari var. bunlar şu şekilde çalışıyor. Once programi kurup çalıştiriyorsunuz. Usb ye bagli spektrometreyi akrana koyuyorsunuz ve isiklari sonduruyorsunuz. Bu tayf olcer, programin ekranda verdigi renkleri ve kontrast degerlerini okuyor ve olmasi gereken teorik degerlerden ne kadar uzak oldugunu hesapliyor. Sonra da program normal degerlerin oldugu bir renk “profili” olusturup ekran kartina yukluyor. Bu yontemle bilgisayar 2-3 ay boyunca dogru degerleri veriyor. 3 ay sonra yenilemek gerekiyr bu islemi.



http://www.amazon.com/ColorVision-Spyder2-Express-Win-Mac/dp/B000ES4PYU/ref=sr_1_3?ie=UTF8&s=software&qid=1267100035&sr=8-3



bunlarin sadece ekrani, ya da bilgisayara bagli yaziciyida kalibre eden modelleri var. Ona gore foyatlari degisiyor.

Benim kisisel gozlemlerim, kalibrasyondan sonra ekran baya farkediyor. Bazi programlar var, akrani gozle kalibre etmeye yarayan. Bu malesef mumkun degil. Goz bu kadar hassas olamiyor. Cunku goz teorik degerler yerine surekli karsilastirma yontemini kullanir.

Bu kalibrasyon cihazlari 3-5 kisi bir araya gelinip ortak ta alinabilir. Cunku 2-3 ayda bir kullanilacak bir cihaz sonucta. Hatta isi abartıp trakus adına bir cihaz alip uyeler arasinda gezdirsek, 1000 kisiye anca 3 ayda bir sıra gelir :))

Selamlar.

bu foruma ucundan kıyısında ben de katılayım istedim. çünkü son 2 aydır monitörle yatıryor monitörle kalkıyordum. herhalde bu işden en çok sıkılan mesai arkadaşlarımla, zafer hocam (tekin)dır. çok okudum, çok araştırdım, ölçtüm biçtim. nihayetinde monitör alacaksam IPS ekran modülü olan bir monitör almam gerektiğine ikna oldum.



IPS (normal çoğumuzun kullandığı ekran TN ekranlar, bu ekranlar görüntüyü dikey tarıyor, IPS yatay tarıyor) iyi de bu IPS özelliği bulunan ekran çeşidi hem çok az hem de çok pahalı, hele birçoğu Türkiye de bulunmuyor. IPS lerin içinde de kendi alt çeşitleri var S-IPS, H-IPS, E-IPS gibi... en iyisi S-IPS bunu kullananlar da Eizo, NEC, Cinema Display Apple (mac) ler... en kötüsünün fiyatı 3 binden başlıyor. iyi de nasıl alacaksın bunu, profesyonel değilsin, sokağa atacak paran da yok...



o zaman IPS olsun ama bir alt versiyonu E-IPS olsun diye içimden geçirdim. Sonra bu modelleri araştırmaya başladım; üç seçeneğe kadar indirdim:



LG W2220P; HP LP2475W; Dell 2209WA bunların fiyatları yurdışında 230 ile 600 dolar arasında değişiyor. LG nin ki aralık ayında Türkiye ye giriş yapmış ama satan bitane dükkan bulamadım. HP nin ki Türkiye de 1700 dolara satılıyor (ki yurtdışında 600 dolar), geriye Dell inki kaldı, onunda fiyatı 453 dolar artı kdv... en makulu Dell gibi geldi, okuduğum özellikle yurtdışı forumlarda alanların memun kaldığı (ki yurtdışında fiyatı 236 dolar) ve ölü piksel soru yaşamadıklarına yönelikti, üstelik youtube (www.vtunnel.com adresinden youtube u kullanabilirsiniz) da çok sayıda Dell ile diğerlerini karşılaştıran video izledim.



Sonuç bence de monitör alacaksanız çok pahalısına gitmeyin derim, tercihiniz TN ekran tabanlı monitör olmasın (oyun, film izlemek için TN ler idealmiş); IPS tabanlı olsun (IPS ekranlar oyun için iyi değil, filmleri de şöyle böyle gösteriyorlarmış); monitör alıyorsanı ya ekran kalibrasyonunu yaptırın yada o cihazdan alın; TN ekranların (labtop ve tüplü ekranların da) kalibrayon tutma özlelikleri zayıfmış..



mış mışta mış mış...





selamlar...

Alkim bey, ek bilgiler icin tesekkurler.



Oguz bey, cok ekstrem olanlara gitmeye gerek yok. Eskiden bu tip monitorler korkunc pahaliydi, ama artik bence bir cogumuzun masasinda yer alacak kadar ucuzladi. Kimsenin gozu o kadar korkmasin. Size guzel bir ornek, ustelik colorimetresi ve software de icinde !!! http://www.necdisplay.com/Products/Product/?product=14c36ffc-c520-4bbe-8e6a-ca1c522e6cbf

bundan daha ucuzu bulunmaz. TRdede bunlari ithal eden bayiler var. Biraz daha iyisi, daha buyugu, IPSlisi, 12-bit, olsun derseniz onlarda $300-500 daha pahali ve uzeri

Samsung T240 monitor kullanıyorum.. Teknik verileri şöyle:Screen Size 24" Wide

Resolution 1920 x 1200 (WUXGA)

Brightness 300 cd/m²

Contrast Ratio DC 20000:1 (1000:1) (Typ.)

Response time 5 ms

Viewing Angle(Horizontal/Vertical) 160º/160º (CR>10)

Color Supported 16.7 M

Signal Input Video Signal Analog RGB, DVI, HDMI

Sync. Signal Separate H/V, Composite, SOG

Connector 15pin D-SUB, DVI-D, HDMI



Araştıranlara bilgi olarak sunulur...

bende de T260 var samsung un. 26 inch 1920x1080. 1 yılı aştı kullanalı. aslinda moris bey in verdigi teknik detaylar monitorler hakkinda bize pek bir sey soylemiyor. bu detaylar tum markalarda ayni oluyor. ama asil onemli detaylara ya deginilmiyor. mesela bu T serisi 6 bit renk derinligine sahip. biz 10-12 bit lik montorlerden bahsederken, samsungun en iyi serisi sadece 6 bit renk derinligi veriyor. bu bir renkte koyudan açığa 512 kat detay verebiliyor demek. belki selim beyin bahsettigi kararma bu yuzdendir. onun disinde 20000 kontrast anlamsiz cunku zaten monitor bilgisayarda calisma icin dizayn edilmis. 7000:1 bir lik kontrast a sahip philips monitorun yaninda cok sonuk kaliyor. ama burda buna deginmek gerek, televizyon ile bilgisayar ekranlari birbirinden farklidir. tv ler filmi iyi gosterir ama grafik objeleri iyi gostermez. bilgisayar ekranlarida tam tersidir. filmi karanlik gosterir ama grafikleri iyi gosterir. ne dedigimi iyi anlamak icin lcd tv nizi hdmi den ikinci monitor olarak bilgisayariniza baglayin ve explorer sayfasini oraya atin. bakin bakalim trakustaki yazilar nasil kotu gorunecek...



T260 i ben cok uygun fiyatli oldugu icin almistim. 17" apple laptop a bagliyorum. ve 3.5 senelik laptobun ekrani (cunku 8 bit) 1 yillik samsungun 26 inchlik ekranindan daha iyi renk veriyor. zaten ekran lcd oldugundan yaklasik 1 saatte ısınıp gelebiliyor gercek parlakligina. ilk acildigina baya sonuk duruyor. ben onu arada bir kalibre ediyorum, o yuzden, en azindan dogru gosteriyor neye bakiyorsam. ama dedigim gibi 10 uzerinden 5.5 verecegim bir monitor. zaten daha once de belirtildi dunyada 3-4 model var 8 bit ve uzeri renk veren. bu markalar disinda gidin bakin gozunuze hangisi iyi gorunuyorsa onu alin. cuku hapsi 6 bit panellere sahip siradan monitorler.



ote yandan ekipmana binlerce dolar harcarken, kalorimetreli iyi bir monitor 1000- 1500 dolari hakediyor bence.



selamlar herkese.

Arkadaşlar site yüklenen fotoğraflardaki gömülü .icc profillerini tanıyor mu? Veya varsayılan olarak sRGB yi mi kabul ediyor. Örnek vermek gerekirse facebook.com .icc profillerini tanımyorken 500px.xom veya flicker.com yüklenen fotoğraflarda .icc profillerini yanıyor. Zaten facebook.com gb .icc tanımayan sitelere fotoğraf yükledikten sonra rengin farklılılaştığını fark etmişsinizdir. Net olarak sorum şu www.trakus.org a fotoğraf yüklerken fotoğrafta gömülü olan .icc profili ne olmalıdır ? SRGB mi? yoksa fark etmez tüm renk profillerini tanıyor ve görüntüleyebiliyor mu?

sRGB web için standart. AdobeRGB renk profili eklemlenmiş bir jpg, web tarayıcısı tarafından sRGB ye çevrilir. Ancak bunu yaparken renkler doygunluklarını ve kontrastı kaybederler ve sonuçta iyi bir dönüşüm olmaz. sRGB standartı kullanan bir uygulama, kendi kullandığından daha büyük bir renk uzayını gerçekçi bir şekilde görüntüleyemez. Bu nedenle, orjinal görüntü, raw geliştirme işlemleri yapıldıktan sonra AdobeRGB kaydedilmeli ve sonrasında kopyası üzerinde PS içinden 'Convert to Profile' (AdobeRGB den sRGB ye dönüşüm) işlemi yapılmalı. Sonuç olarak, Trakuş da bir web sitesi olduğuna göre, eklenecek görsellerin (uluslararası renk konsorsiyomu) renk profili sRGB olmalıdır.