FORUM

Kendi sayfam için yazdığım yazıyı burada da paylaştım. Hersek te yapılmış projelerden ve Fatih Bey'den öğrendiğim ve biraz da araştırdığım kadarıyla, bir şeyler karaladım.
dg

HERSEK LAGÜNÜ VE KUŞLARI

Kuş gözlemi için gittiğimiz Hersek Lagünü’nü çok seviyorum. Sebepleri neler olabilir diye geçiyor bazen aklımdan.

- Eylül-Mart ayları arasında 350-400 civarında flamingo olması mı?
- İstanbul’a çok yakın olması mı? Eskihisar’dan Topçular’ feribotla geçtikten sonra araçla 10 dakikada kolayca varılıyor.
- Bu kadar küçük bir sulak alanda, su kuşu türlerinin ve sayısının çok olması mı?
- Hersek’te bizi ağırlayan, misafirperver, kuş gözlemcisi ve fotoğrafçısı Fatih Bey ve tatlı eşinden dolayı mı?

Birinci derece doğal sit alanı olan Hersek Lagünü Türkiye’de mülkiyeti hazineye ait olmayan tek göl. Gölün sahibi 1965’te burayı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Darülaceze Vakfı’na bağışlamış. 2005 yılında on yıllığına ilçe belediyesi (Atınova Belediyesi) tarafından kiralanmış. Bu yıl Altınova Belediyesi’nin anlaşması bitecek. Bakalım buranın yeni bir kiracısı mı olacak yoksa Darülaceze’de mi kalacak, merakla bekliyorum.

Almanca herzog (dük) kelimesinden türemiş olan hersek kelimesi 15. asırda unvan olarak kullanılırmış. Civarda Hersekzade Ahmet Paşa’nın ismini birçok yerde görebilirsiniz. Bosna Hersek, Hersek Nova 1489 doğumlu Paşa, Beyazıt ve Yavuz Sultan Selim zamanında ve Kaptanı Derya görevi yapmış, ölümünde Hersek Köyü’nde yaptırdığı, ismi ile anılan caminin yakınında gömülmüş.

Bildiğiniz gibi lagün denizle irtibatlı ve denizin etkisi altında bulunan göller demektir. Hersek Lagünü’nüde Marmara Denizi’nden ayıran incecik bir yol var. Hellenopolis Antik Kenti’nin bulunduğu Hersek Köyü’nün doğusundaki tepe ve çevresi ikinci derece arkeolojik sit alanı ilan edilmiş. Alanda ve çevresinde kara avcılığı yasak. Belki avcılarla karşılaşmadığımız gözlem yerlerinden biri olduğu için çok seviyorum burayı.

Sulak alanın önemli türlerinden bir Ruppia maritime L. adlı su bitkisi. Hersek Lagünü’nün % 70’ini kaplayan bitki; sakarmeke, yüzey ördekleri, dalıcı ördekler ve kuğuların besin kaynağı. Kuşları buraya çeken besin bakımından zengin olması sanırım.

‘Önemli Kuş Alanı’ (ÖKA) olan sulak alanda 185 kuş türü tespit edilmiş. Bunlardan 24 tanesi burada ürüyor; karagagalı sumru, halkalı küçük cılıbıt, poyrazkuşu, dere düdükçünü, uzunbacak gibi. 152 hektarlık lagünde kuş çeşitliliği fazla olduğu gibi popülasyonu da oldukça iyi. Kışın donmadığı için çok sayıda su kuşu alanı kullanmakta. 2012 Kış Ortası Su kuşu Sayımı’na (KOSKS) göre hektar başına görülen su kuşu kuş sayısı 35 iken, Manyas (Kuş) Gölü’nde görülen ortalama 6 civarında kuş tespit edilmişti. Kızılırmak Deltası’nın hava şartlarından dolayı sayılamadığı yıl, KOSKS’ta Türkiye’de en çok kuş türü görülen ikinci sulak alan olmuştu. Ne sevinmiştim, evime bu kadar yakın bir kuş cennetiydi Hersek.

Not: En altta alanda bugüne kadar tespit edilmiş türlerin listesi (alıntı) bulunmakta ama oraya sığmadı bu cümle.

HERSEK YAZISI DEVAMI: Koruma altındaki vatoz balığı da lagünde bulunmakta. Endemik bitki bulunan güneydoğu sahilindeki askeri alan kuşlar açısından da çok zengin. Burada nadir ördekler bile gözleniyor. Tunç ile 2009 yılında burada lojmanda yaşayan subay arkadaşımızın evinde kalmıştık. Etrafı göremeden gece varmıştık evlerine. Gün ışımaya başlar başlamaz kuş sesleri bizi uyandırdı. O sabah inanmamıştık Tunç ile “Biz neredeyiz, cennete mi düştük? Ne kadar çok ötücü kuş türünün sesi var”diye. Tek katlı evin bahçeye bakan penceresinden kuşlar rahatlıkla görülüyordu, koltukta oturup gözlem yapmak çok hoşumuza gitmişti. Evden çıkıp askeri alanın deniz sahiline yürürken direk üzerinde şahin bile görmüş ve gözlemci olmayan arkadaşlarımıza da dürbünle izletmiştik. Sonra öğrendik ki lojmanların yanı başında Hersek Lagünü varmış. Darülaceze Vakfı, Altınova Belediyesi ve yöre halkı alanı kullanmıyor. İnsan nüfusunun çok yoğun olduğu bölgede, kuş gözlem ve fotoğrafçılarının dışında yöre halkının Hersek Lagün’ü ile çok ilişkisi bulunmuyor. Pazar günleri sahildeki Hersekzade Ahmet Paşa Spor Kulübü’nde futbol oynayanlar dışında tabii. Futbol oynarken bazen kendilerini öylesine kaptırıyorlar ki tatlı tatlı bağırıp çağırmaları etrafta yankılanıyor. Geçtiğimiz haftalarda sahilinde karşılaştığımız yörede yaşayan orta yaş üstü bir vatandaşımızla sohbet ettik. -Burada yaşayan iki kardeş çok avlanırlardı. Hatta bazen genç olana kızardık bu kadar ördeği bir kere de niye vurdun, ne yapacaksın diye. Sonra askerde şehit düştüğü haberi geldi, hepimiz çok üzüldük. Zaman zaman kuşları vurmasının bununla bir ilgisi var mı, diye aklımdan geçmiyor değil, dedi. 20 Aralık’taki gözlemimizde alanda öne çıkan bazı türler; Flamingo, küçük karabatak, ördeklerden bol sayıda fiyu, kılkuyruk, çamurcun, tepeli patka, kaşıkgaga ve yeşilbaştı. Su kuşlarından 50 tane gümüş yağmurcun, ak kumkuşu, suçulluğu, küçük suçulluğu, kervan çulluğu, kızılbacak vardı. Az sayıda ötücü kuş gördük, baykuşlardan ise kukumavı gözlemledik. Umarım bir gün birlikte kuş gözlemine Hersek’e gideriz, belli mi olur? Hersek Lagünü’nü seviyorum. Dilek

KUŞ TÜRLERİ 1Küçük Batağan 2Bahri 3Kara Boyunlu Batağan 4Karabatak 5Tepeli Karabatak 6Küçük Karabatak 7Küçük Balaban 8Alaca Balıkçıl 9Küçük Ak Balıkçıl 10Büyük Ak Balıkçıl 11Gri Balıkçıl 12Kara Leylek 13Leylek 14Kaşıkçı 15Flamingo 16Kuğu 17Ötücü Kuğu 18Sakarca 19Sibirya Kazı 20Angıt 21Suna 22Fiyu 23Boz Ördek 24Çamurcun 25Yeşilbaş 26Kılkuyruk 27Çıkrıkçın 28Kaşıkgaga 29Macar Ördeği 30Elmabaş Patka 31Pasbaş Patka 32Tepeli Patka 33Karabaş Patka 34Pufla 35Altıngöz 36Sütlabi 37Tarakdiş 38Dikkuyruk 39Arı Şahini 40Kara Çaylak 41Yılan Kartalı 42Saz Delicesi 43Gökçe Delice 44Çayır Delicesi 45Atmaca 46Şahin 47Kızıl Şahin 48Paçalı Şahin 49Küçük Orman Kartalı 50Balık Kartalı 51Kerkenez 52Delice Doğan 53Bıyıklı Doğan 54Gökdoğan 55Suklavuzu 56Sutavuğu 57Sakarmeke 58Turna 59Poyrazkuşu 60Uzunbacak 61Kılıçgaga 62Bataklıkkırlangıcı 63Halkalı Küçük Cılıbıt 64Halkalı Cılıbıt 65Akça Cılıbıt 66Altın Yağmurcun 67Gümüş Yağmurcun 68Kızkuşu 69Büyük Kumkuşu 70Ak Kumkuşu 71Küçük Kumkuşu 72Kızıl Kumkuşu 73Kara Karınlı Kumkuşu 74Döğüşkenkuş 75Küçük Suçulluğu 76Suçulluğu 77Çamurçulluğu 78Kervançulluğu 79Kara Kızılbacak 80Kızılbacak 81Bataklık Düdükçünü 82Yeşilbacak 83Yeşil Düdükçün 84Orman Düdükçünü 85Dere Düdükçünü 86Taşçeviren 87Akdeniz Martısı 88Karabaş Martı 89İnce Gagalı Martı 90Küçük Gümüş Martı 91Gümüş Martı 92Hazar Martısı 93Gülen Sumru 94Kara Gagalı Sumru 95Sumru 96Küçük Sumru 97Bıyıklı Sumru 98Kara Sumru 99Ak Kanatlı Sumru 100Kaya Güvercini 101Gökçe Güvercin 102Tahtalı 103Kumru 104Üveyik 105Küçük Kumru 106Guguk 107Kukumav 108Kır Baykuşu 109Ebabil 110Boz Ebabil 111Akkarınlı Ebabil 112Yalıçapkını 113Arıkuşu 114İbibik 115Küçük Ağaçkakan 116Tepeli Toygar 117Tarlakuşu 118Kır Kırlangıcı 119Kızıl Kırlangıç 120Ev Kırlangıcı 121Kır İncirkuşu 122Ağaç İncirkuşu 123Çayır İncirkuşu 124Kızıl Gerdanlı İncirkuşu 125Dağ İncirkuşu 126Sarı Kuyruksallayan 127Sarı Başlı Kuyruksallayan 128Dağ Kuyruksallayanı 129Ak kuyruksallayan 130Çıtkuşu 131Karatavuk 132Tarla Ardıcı 133Öter Ardıç 134Kızıl Ardıç 135Ökse Ardıcı 136Kamışbülbülü 137Saz Kamışçını 138Ak Mukallit 139Bıyıklı Ötleğen 140Maskeli Ötleğen 141Ak Gerdanlı Ötleğen 142Karabaşlı Ötleğen 143Çıvgın 144Söğütbülbülü 145Çalıkuşu 146Benekli Sinekkapan 147Kızılgerdan 148Benekli Bülbül 149Bülbül 150Kara Kızılkuyruk 151Kızılkuyruk 152Çayır Taşkuşu 153Taşkuşu 154Boz Kuyrukkakan 155Kuyrukkakan 156Uzunkuyruklu Baştankara 157Mavi Baştankara 158Büyük Baştankara 159Sarıasma 160Kızıl Sırtlı Örümcekkuşu 161Kara Alınlı Örümcekkuşu 162Kızıl Başlı Örümcekkuşu 163Alakarga 164Saksağan 165Küçük Karga 166Ekin Kargası 167Leş Kargası 168Kuzgun 169Sığırcık 170Serçe 171Söğüt Serçesi 172Ağaç Serçesi 173İspinoz 174Dağ İspinozu 175Küçük İskete 176Florya 177Saka 178Kara Başlı İskete 179Ketenkuşu 180Kocabaş 181Sarı Çinte 182Bahçe Çintesi 183Bataklık Çintesi 184Kara Başlı Çinte 185Tarla Çi

Dilek Hanım çok güzel bir yazı olmuş. Elinize sağlık. Bizim gördüğümüz 39 tür buzdağının görünen parçasıymış demek :)

Selamlar Dilek hanım, bir sorum olacak Hersek Lagünü ile alakalı olarak... Bazen gelip-geçerken uğrama imkanım oluyor ancak alanı tanımıyorum tam anlamıyla. Spor tesisi yanında bir yer ve içinde ağaçlık başka bir yer var girebildiğimiz. Ayrıca tersanelere doğru giden yoldan devam ettiğimde çok geniz güzel bir düzlük daha var. Az ilerisinde ise tel örgülü girilmesi ve fotoğraf çekilmesi yasak denen bir notka... Buraları biliyorum sizin tarif edeceğiniz yerler var mı rahat görüntü alabileceğim, rahat gözlem yapabileceğim yerler... Önerilerinizi bekliyorum... Selamlarımla...

- Hersek’te bizi ağırlayan, misafirperver, kuş gözlemcisi ve fotoğrafçısı Fatih Bey ve tatlı eşinden dolayı - olomalı : ) Güzel yazınız için tebrikler Dilek hanım ...

Ömer Bey, Futbol sahasının doğusundaki arazide yaptık genelde, KOSKS'da sahile pek çıkartmadı Fatih Bey ki kuşlar kaçmasın diye. Futbol sahasının batısındaki sahile götürmüştü İKGT gezisinde bizi. Ancak geçen ay gittiğimizde orada deniz börülcesine benzeyen bitkiler biraz büyümüştü, zaten artık kar yağmur her yer su-çamur olur. Sahanın oradaki ağaçların önü daha iyi diye düşündük. YEni geçecek otobanın hemen oradan da gözlem yaptık, asfalttan ama. Sevgili Arslan bey (haklısınız) ve Sevgili Hüseyin bey teşekkürler. Bir gün dünya tatlısı eşlerinizle de gideriz umarım :) Bu arada çok gecikmiş bir yazı ben Hersek projesini - sunumu Osman Erdem'den dinleyeli kaç yıl oldu, bir türlü yazamamıştım.