FORUM

Merhaba,
Galeride bir durum düzenlemesi gerekli olduğundan, bu yazıyı yazma ihtiyacı hissettim.
Geçmişte ülkemizde Kızılkuyruklu örümcekkuşunun iki alttürü gözleniyordu (L. isabellinus isabellinus ve L. isabellinus phoenicuroides). Yakın bir zamanda phoenicuroides alttürü tür statüsüne yükseltildi, Türkçe isimlendirme ile Türkistan örümcekkuşu (L. phoenicuroides) şeklini aldı. 2008 yılında Gediz Deltası nda gözlenip pek çok kişi tarafından fotoğraflanan birey, o dönem sınıflandırması gereği Kızılkuruklu örümcekkuşu (Lanius isabellinus) olarak kaydedilmişti. Ancak alttür olarak söz konusu birey "2. yaş erkek bir Lanius isabellinus phoenicuroides" idi. Günümüz sınıflandırmasında ise aynı birey "2. yaş erkek bir Lanius phoenicuroides" olacak.
Kısacası, geçen hafta Hatay da gözlediğimiz bireyin haricinde, FotoGaleri de 5 tane Türkistan örümcekkuşu fotoğrafı mevcut! Ancak o zamanın geçerli sınıflandırması gereği Kızılkuyruklu örümcekkuşu adı altında listelenmişler. İlgililere duyurulur.

Söz konusu konu ile ilgili bilgi ve fotoğraflar için, 2014 yılında Sandgrouse dergisinde yayınlanan, 2007-2011 dönemine ait Türkiye Kuş Raporu na göz atabilirsiniz (Turkey Bird Report: 2007-11. Sandgrouse 36, sayfa 171), ki raporda kullandığımız Türkistan örümcekkuşu fotoğrafı da Trakuş üyesi Zafer Kurnuç beye ait.

Makaleye şurdan ulaşabilirsiniz:
https://www.researchgate.net/publication/264897094_Turkey_Bird_Report_2007-2011

Mustafa, sorduğun soru asında iki ayrı soru. Önceki mesajda bahsettiğim bütün canlı türleri için geçerli. -giller diye başlayan kısım ise tür bazında değil, artık aile (familya), hatta takım (ordo) bazında bir değerlendirme. Orada üreme engeli çok çok daha fazla. Örneğin A türü geyik ile B türü geyik ilişkisi değil; bir geyik ile zürafanın ilişkisi gibi. Başka ortak özellik aramak gerek. Tabiri caizse, şöyle de örnek verilebilir. Kardeşlerinden biri ile senin ortak noktaların tür benzerliği gibiyken; Yaman soyadını taşıyan diğer akrabalarınla birlikte familya (aile) düzeyinde akrabalık ilişkisi gibi diyebiliriz.

Ali bey tşkler bilgilendirme için Ahmet Hocam peki kuş sınıflandırması içinde aynı durumlarmı söz konusu ? örneğin bir kuşu ötleğen gillerden çıkarıp,serçe gillere sokulması gibi.burdada üreme durumu gibi,kıstaslardaki bilgiler ve değişimler sözkonusu sanırım ?

Tür listemizin kaynağı hakkında yeni arkadaşlarımızın bilgilenmesi açısından: http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl22@d&sxc=1&id=3168&tit=tur_listemiz_479_oldu_

Mustafa, değerli doktorumuz, Ali Bey açıklamış zaten. Belki ufak bir katkı olur diye yazıyorum. Tür, alttür, populasyon gibi pek çok terimi, genellikle ünlü ornitolog ve taksonomist Ernst MAYR'ın tarifine göre kullanıyoruz. Bunlarda genellikle kriter üreme durumudur. Mayr, der ki Potansiyel olarak veya birfiil, aralarında çiftleşip verimli (üreyen) döller verebilen benzer bireyler topluluğuna tür denir". Alttür içinse bir türe ait, belli bir coğrafyada yaşayan (ya da coğrafi engellerle sınırlanmış) benzer özellikler gösteren populasyon(lar) alttür olarak tarif edilebilir. Alttürler bir araya getirilirse veya gelirse üreyip, üretken soylar verebilir. Oysa farklı türler ürese bile kısır soylar verebilir. Tıbkı at x eşek çiftleşmesinden olan katır ve bardo gibi. Melezler kısırdır. Buradaki durumda Türkistan örümcekkuşu ile Kızılkuyruklu'nun üreme engeli olduğu varsayılmıştır. Mayr'ın tarifindeki ana kriter üreme olmakla birlikte çoğu zaman doğada test edilemez.

Herhangi bir taksonu çalışan araştırmacılar, alttür ile ilgili yaptığı çalışmalar sonucunda (davranış, populasyon, dağılım, genetik/DNA vs örnekler çoğaltılabilir) makale hazırlar ve ilgili yerlerde önerileri ile birlikte yayınlarlar. Bilimsel çalışmada sunduğu kanıtlar çerçevesinde bir kuş alttür iken tür olmasını önerildiğinde, diğer araştırmacılar/bilim insanları söz konusu makaleyi ne derece kabul eder, atıfta bulunur, kongre/konferanslarda kullanır vs durumuna göre belirlenmiş oluyor. Kesin kriter ve çizgi yoktur; genel kabul durumu vardır. Örümcekkuşu örneğine gelirsek; Türkistan türünü pek çok araştırmacı/yazar kendi yayınlarında, yapılmış bilimsel çalışmalar sonucunda, ayrı tür olarak listelemeye başladılar (kaynak kitaplar, bilimsel dergilerde makale ve derlemeler vs). Bununla birlikte hala alttür olduğunu kabul eden otörler de var, ancak genelleme yapıldığında daha çok tür düzeyinde sınıflandırılıyor artık. Aksine Birdlife'da ise hala alttür olarak gösteriliyor. Bozkır şahini çoğu bilimsel kaynakta hala alttür olarak sınıflandırılıyor, ülkemize özgü bir durum değil yani.

Çok yerinde ve gerekli bir bilgiydi. Çok teşekkürler. İzmirden olanları tekrar tanımlanmaya aldım. Diğer tanımcı arkadaşlar da onay verdiğinde doğru yerine gidecektir.

Ali bey bilgi için tşk ederim.alt türün normal türe terfi etmesi için ne gibi şartlar oluşması gerekiyor ? alt tür olarak bulunduğu türden çok farklı davranışlar veya vucut yapısının aslında çok daha farklı özellikleri olduğu falan keşfediliyorda ondanmı tür seviyesine yükseltiliyor ? belli aralıklarla alt türler gözlemlenip,yıllık toplantılarda bu türün seviyesi yükseltilmesi gerekiyor diye bir çalışmamı oluyor ? bozkır şahini normal tür kabul edilip neden türkiyede alt tür kabul ediliyor diye geçenlerde bir soru sormuştum ama cevap veren olmamıştı.. bilgilendirirseniz sevinirim.