FORUM

Neredeyse tüm Türkiye’deki sülünler, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından bir kısmı kene ile mücadele kapsamında, bir kısmı da avcıların avlaması amacıyla devlet eli ile doğaya salınmıştır. TRAKUS sitesindeki tüm sülün fotoğraflarının da bu salınan sülünler olma olasılığı çok yüksektir. Google “sülün salınması” adı altında bir araştırma yapmanız durumunda bu haberleri okuyacaksınızdır; Riva, Gökçeada, Tokat, Kocaeli, Sinop, Samsun, Nevşehir, bu liste uzar gider.
Bu konuyu neden açtım. Ankara’da bir sülün çekip yarışma kapsamında TRAKUS’a yükledim. Tanımcı arkadaşlarımız tarafından onay verildi. Daha sonra bir arkadaşımız tanımı hangi bölgede çekildiğine bakmadan verdim diyerek, tanım da bölge nedeniyle içine sinmediği belirtip “tekrar tanımlanmalı” bölümüne almıştır.
Buradan TRAKUS yönetimine soruyorum, sitemizdeki Sülün fotoğraflarından hangilerinin salınıp salınmadığını tespit edebileceğiniz bir tanımlama kriteri var mıdır? Yukarıdaki haberleri tek tek incelediğiniz de ne yazık ki yabani sülün fotoğrafının olma olasılığı çok düşüktür.
Türkiye’de Doğu Karadeniz haricinde yabani sülün bulmanın da zor olacağını değerlendirmekteyim. Bu nedenle, Nil Kazı’nda olduğu gibi bu kuşunda kertik yarışından ve genel sıralamadan iptal edilmesini talep ediyorum.
Aksi taktirde, şehirler arası ve kişiler arası hakkaniyetli bir yarıştan söz etmek mümkün olmayacaktır. Benim için sorun yok, gider Riva’da yada Samsun’da çekerim, netice de çoğunluk kayıt bu bölgelerdendir. Ama, doğru yolun bulunması site yönetiminin elindedir.
https://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl15@d&idx=241962#.Xdw4RugzYuU
https://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl15@d&idx=242065#.Xdw7cegzYuU

Rica ederim ve yarışmada son düzlükte başarılar dilerim. Keyifli bir yıl olduğu kanaatindeyim. Sonraki yıllarda düzenlenmesi halinde, edinilen tecrübeyle, daha az eleştirilen bir organizasyon olacağından da şüphem yok. Düzenleyen organizasyon ekibine ve katkı sağlayan yarışmacılara teşekkür ve selamlarımla!

Ferit Bey bence sizin çekebildiğiniz türler listede kalsın, çekemediklerinizi Türkiye kuş listesinden de silebiliriz. Ayrıca hiç sülün salınmamış bölgede sülün bulabilmeniz büyük bir başarı. Tebrikler, Selamlar.

Zaten Veysel Kahraman bey de sizin yazdıklarınıza yakın açıklamayı tanım bölümün de yaptı.

Orhan'cığım vermiş olduğun bilgiler için çok teşekkür ederim. Tatminkar açıklamalar nedeniyle haklı olduğunu düşünüyorum. Ama yarışma başladıktan sonra Nil Kazı listeden çıkarıldı. Buna zaman ve kaynak ayıran kişiler mağdur edildi. Ben de çekmeme rağmen yüklemedim. Neyse, inşallah Riva'da yada Samsun'da Sülün'ü çekerim. İstanbul ekibine yarışta başarılar diliyorum. Şehirler arası favorim sizsiniz. Selamlar.

Bahsettiğiniz listeden çıkarma hususunda, bir kez daha uluslararası otörlerin yaklaşımını dile getirmek isterim. Burada, doğal yayılışı kabul edilmiş bir türü, doğal/salma ayrımı yapılamıyor diyerek listeden çıkarmak pek makul değil ancak yarışma kurallarında elbette bu yapılabilir. Ancak bunun için de yarışma başlamadan önce açıklanan kurallarda bu türler açıkça yazılmalıdır. Aksi takdirde, sonradan iptal başkalarına haksızlık olacaktır. Kaldı ki, benzer durumda olan yeşil papağan, iskender papağanı ya da çiğdeci için nasıl bir yol izlemek gerekir bu durumda? Hepsini listeden çıkarmak da bir yaklaşım ancak bunu kimsenin isteyeceğini sanmıyorum. İşte bu yaklaşım gereği, salma olduğu konusunda fikir yürütülebilen bireyler için onay verilmiyor. Benim olaya bakışım genel itibariyle böyle, elbette farklı fikirler olabilir ancak genel geçer yaklaşımı yansıtmaya çalıştım. Umarım faydası olur. Selam ve saygılarımla..

Merhaba Ferit Abi, bu konuda seni de kırmadan, naçizane yorumumu paylaşmak isterim. Sülün, dediğin gibi tıpkı Avrupa ve Kuzey Amerika gibi Türkiye'ye de sonradan adapte olmuş bir tür. Asıl doğal dağılımı batıda Kafkaslar, güneyde Hindistan ve doğuda Japonya'ya kadar uzanan bölge... Doğaya salınan ya da bir şekilde kaçıp doğada kendine yer bulan canlılarla ilgili her zaman bir tartışma olur ancak şunu unutmamak gerekir ki bir canlının/kuşun doğada görülmesi onun orada yayılış gösterdiğinin ya da tutunduğunun kesin kanıtı olamaz. Örneğin, yakın zamanda İstanbul-Riva'da gözlenen Napolyon piskoposu (https://ebird.org/species/yecbis?siteLanguage=tr) için Türkiye'ye yeni tür demeden önce burada bulunma durumunu dikkatlice incelemek gerekiyor. Bu türün ülkemizde bulunma durumu imkansıza yakın olmakla birlikte, kafes kaçkını olduğunu düşünmek zor değil. Bir süre öncesine kadar Yeşil papağan ve iskender papağanı için de aynı şeyi düşünüyorduk ta ki bu türler doğada üremeye başlayıp, popülasyon oluşturana kadar! İşte orada işler değişmeye başlıyor ve bu türler doğada tutunabilmenin getirdiği özellikle ülke listelerine girebiliyor ancak şunu da göz ardı etmeyelim; IUCN bu türler için özel kategoriler belirlemiş durumda. Tıpkı Birecik'te kümes hayvanı olarak hayatını sürdüren kelaynakların "doğada soyu tükenmiş" sınıfına dahil olması gibi, doğaya salınan ya da kaçarak doğada tutunabilen canlı türleri için de ayrı sınıflandırmalar yapılıyor. Bu noktadan sonra, bu türler ülke listelerine dahil ediliyorlarsa da, bize düşen bunu kabul edip uygulamak oluyor. Bu türlere örnek yeşil papağan, iskender papağanı, çiğdeci, çilkeklik, sülün vb. verilebilir. Şimdi gelelim Sülün'ün durumuna... https://www.iucnredlist.org/species/45100023/85926819 Linkten inceleyebileceğimiz üzere, sülünün doğal yayılış alanı Asya'da görünüyor ancak mor renkle görünen yerli/salınmış ifadesi ne anlama geliyor? Bu, yukarıda ifade etmeye çalıştığım, doğaya bir zaman salınmış bireylerin tutunarak, üreme başarısı gösterdiği ve yavrularının da populasyonu ayakta tutacak döngüyü kurduğu anlamına geliyor. Türkiye'deki dağılımı, ülkenin kuzeyi ile sınırlı... diğer alanlarda ise Orman Bakanlığı tarafından salınan ve temelde avcılığa hizmet eden bir yaklaşım söz konusu... Peki buradaki kritik ayrım noktası ne? Uluslararası otoriteler (Birdlife, IUCN gibi) tarafından kitaplarda gösterildiği yayılış alanı bizim için yeterli bir kriter! Bu bölgeler dışında görülen türler için kesin bir kanıt gerekir ki revizyonlarla güncellemelere dahil edilebilsinler. Bilim böyle işliyor. Kanıt olmadıkça, o türün doğada tutunabildiğini söylemek mümkün değil. Ayrım noktası bu. Sülünleri kümeslerden/üreticisinden alıp, doğaya salmak ya da sizin de söylediğiniz gibi hemen her yıl Orman Bakanlığı tarafından salındığı bir bölgede çekmek mümkün. Bu detayı göz ardı etmemek gerekir. Ancak yukarıdaki kurallar/yaklaşım gereği, o tür onay almaz/almamalı.