FORUM

YASAK AV VE YABAN HAYVANLARININ YENMESİ BİR KAMU SAĞLIĞI RİSKİ

Kış Ortası Su Kuşu sayımları tüm Türkiye’de ve Batı Palearktik bölgede başladı. Sayım yapılan Adana sulak alanları, Göller Bölgesi, Kızılırmak Deltası, Yeşilırmak Deltası gibi kuş açısından en zengin alanların sokağa çıkma yasağı günlerinde yasak avcı ile dolu olduğu haberleri geliyor. Covid_19 ile mücadele edilen bu günlerde Ahmet Emre Kütükçü’nün pandemi başında yazdığı “yaban hayvanları tüketilmemeli” yazısı aşağıdadır:

YABAN HAYVANLARI ARTIK TÜKETİLMEMELİ
"Bu salgına yaban hayvanlarının etinin tüketilmesi neden oldu. Dünyanın başka yerlerinde de benzer salgınlar çıkabilir. O yüzden yaban hayvanlarının yenmesi bir kamu sağlığı riskidir. Çin’de yaban hayvanı yiyorlarmış diye eleştirirken ülkemizde yaban hayvanı vurup yiyene neden aynı gözle bakmıyoruz.

Galiba bu virüsü koronavirüs diye genellemek kafa karışıklığına neden oluyor. Koronavirüs ailesi çok geniş bir aile. Koronavirüsler türe özeller ve türler arası geçişleri sınırlı. Örneğin kedi koronavirüsü çitada enfeksiyon oluşturabilirken aslanda oluşturmuyor. Koronavirüsün zoonoz yani hayvandan insana bulaşan bir patojen olduğu düşünülmüyordu. Ta ki sars ortaya çıkıncaya kadar. Sonra da mers. Şimdi de covid-19. Covid-19 etkeni sars-cov-2 insanın neden olduğu koşullarda değişerek hayvandan insana bulaştı. Ve bu bulaşmaya zemini insanların yaban hayvanı eti tüketmesi oluşturdu. Yeni tip koronavirüsün ölüm oranı nispeten düşük olmasına rağmen oluşturduğu yıkım ortadayken. Daha yüksek ölüm oranına sahip zoonozların çıkma riskine karşı yaban hayvanlarına ve yaşam ortamlarına dokunmayın diyoruz. Bu salgının Çin’de çıkmış olması bundan sonrada sadece Çin’de çıkacağı anlamına gelmiyor. Çin’de yaban hayvanı yiyorlarmış diye eleştirirken ülkemizde yaban hayvanı vurup yiyene neden aynı gözle bakmıyoruz. Bu salgına yaban hayvanlarının etinin tüketilmesi neden oldu. Dünyanın başka yerlerinde de benzer salgınlar çıkabilir. O yüzden yaban hayvanlarının yenmesi bir kamu sağlığı riskidir. Bundan önce şöyleydi böyleydiyi geçin. Artık devir covid-19 sonrası ve öncesi oldu. Eski alışkanlıkları sürdüremeyiz."

Ahmet Emre Kütükçü
Yaban Hayatı Uzmanı
Veteriner Hekim

KAMU SAĞLIĞI RİSKİ diye yazmış ve şunu eklemişti Ahmet Emre Kütükçü Bu virüsün olası kaynağı uzak doğu Asya’da ki bir yarasa türü. Ancak o yarasada ki virüs insanı enfekte eden virüs değil. Bunu da defalarca yazdım. Bu yarasada ki virüs başka bir ara konakta ki bu ara konak canlı da insanlar tarafından yakalanıp en çok eti tüketilen canlılardan biri, bu canlıda virüs insanı enfekte edecek yeteneği kazandı.