Esmer Çıvgın - Dusky Warbler – 1 birey (Phylloscopus fuscatus) 24 Ekim 2013 Boytar kanalı’nın denize karıştığı yerdeki ağaç ve çalılıklar, Kızılırmak deltası, Samsun Gözlemciler: Soner Bekir ve Emin Yoğurtcuoğlu Hava: Parçalı bulutlu, genellikle güneşli ve tşörtle dolaştıracak kadar sıcak Türkiye kuş gözlem tarihine geçecek bir gün daha...Üç gündür Emin\'le Kızılırmak deltası\'ndayız. Nadir türlerin çıkması için yılın en iyi zamanlarından biri. Bunun için programsız ama hedeflerimiz belli bir şekilde her gün rutin olarak sabahtan akşama kadar uygun yerlerde kuş bakındık. İki akşamdır ayrımı çok zor olan türler üzerinde kafa patlatıp nasıl bulunabilecekleri konusunda fikirler yürüttük. Esmer çıvgın, onlardan biriydi. Bugün hedef bir noktaya gittik. Emin sahil kısmını ben ise çalılıkları aldım. Önümüzdeki her kuşa özenle ve dikkatle bakıyorduk. Birden çalılardan birinde sesi farklı bir çıvgın gördüm. Diğer çıvgınların aksine sürekli çalı içerisinde saklanan, kendini göstermeyi pek sevmeyen ve uçtuğu anda Kara başlı ötleğen’in sesini andıran şekilde sesler çıkartan bir kuştu. “çırp, çırp” (Ses kaydı yapıldı.) Farklı bir kuş olma ihtimalinden ötürü peşinde bir süre koşturduktan sonra neye benzediği belli olan bir iki karesini alabildim. Fotoğraftan kuşu görür görmez de Emin’e haber uçurdum. Yakınlarda bulunan Emin, uçarak yanıma geldi. Kuşun sesini tarif edip birde çektiğim fotoğrafı gösterince Emin’in rengi, sesi soluğu nefesi tamamen değişti. Titreyen sesiyle “Esmer çıvgın bu…”diyebildi. O sırada halkalama istasyonunda olan Nizam ve Kiraz’a haber verdik. Onlarında gelmesiyle yaklaşık 5-6 saat boyunca açıkta fotoğraf alabilmek için uğraştık. Hep birlikte senkronize bir şekilde çalışıp kuşu daha iyi görüntüledik. Tanımlama: Hali hazırda çalışılmış türlerimizden olduğu için tanımlama konusunda çok zorlanmadık. Her ne kadar aradığımız türler arasında bize en zor geleni bu olsa da açıkçası kuşu gördüğümüz an da bu fikrimiz değişti. Gördüğümüz alan deniz kenarında, kumsaldan hemen sonra başlayan çalılık(genellikle böğürtlen) ve yüksek boylu ağaçlıklardan oluşuyordu. Kuşu ilk bu çalılıklardan birinde gördük. Öteki çıvgın ve söğütbülbüllerine nazaran çalıların içinde çok daha fazla zaman geçiriyor ve sanki hızlandırılmış bir kamışbülbülü gibi hareket ediyordu. Çalılıktan uçarsa tipik “çırp” sesini çıkarıyor ve öteki çalıya uçtuğu süre boyunca bu sesi düzensiz aralıklarla tekrarlıyordu. Çalıya konduğu andan itibaren ya hemen içerisine girip kayboluyor ya da bir iki saniye boyunca çalılığın kenarında takılıyordu. Fotoğraflarını çekmek için genellikle bu bir iki saniyeyi kaçırmamaya çalıştık. Çalılıkların içine girdikten sonra muhtemelen zemine inip yerde besleniyordu. Birkaç kez çalılık kenarında yerde ve açıkta denk geldik. Ancak bizi fark edince hemen uçarak başka bir çalının içine giriyordu. Yaklaşık 350 metrekarelik bir alanı kullanıyor ve buradaki belli çalılara geliyor. Bir ara kanal kenarına ve hatta sazlıklara kadar gitti. Daha sonra favori mekanı olan tarafa döndü. Çalılık içerisinde durmaksızın yer değiştiriyor ve girdiği büyük bir çalının öteki tarafından çıkması bazen 30 saniyesini almıyor. Eğer girdiği çalılık ufak ise başında dakikalarca bekleseniz bile hiç hareket yokmuş gibi görünebiliyor. Konduğu yerde hareket ederken kuyruğunu bir kamışbülbülü gibi sallayabiliyor. Morfolojisi: Tamamen çıvgın görüntüsünde ancak sırtında ve panellerinde yeşil renk yok. Sırt koyu kızıl-kahve arası görünüyor. Gaga ve bacak rengi Esmer çıvgında olması gerektiği gibi. Kuyruk sokumunda turuncumsu bir renklenme görünüyor. Bunla karışabilecek tek tür olan Koca başlı çıvgın’dan en rahat ayırt etme şekli sesi. Sesi, diğer bütün Phylloscopus’lardan farklı ve çok tipik. Koca başlı çıvgın’dan daha az parlak ve kısa olan kaşı ayrım noktalarından birisi. selamlar...