Ülkemizin zengin doğasını, yaban hayatını, çevre sorunlarını ve doğa koruma gerekliliklerini değerlendiren en kapsamlı ve güncel bilimsel makale, saygın doğa koruma bilim dergisi Biological Conservationda yayınlandı.
Başyazarlığını KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve Utah Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çağan Şekercioğlunun yaptığı ve 11 üniversiteden konusunda uzman 13 bilim insanının iki yıl boyunca emek verdiği Turkeys Globally Important Biodiversity in Crisis - Türkiyenin Küresel Ölçekte Önemli Biyolojik Çeşitliliği Krizde makalesi, saygın doğa koruma bilim dergisi Biological Conservationın Aralık 2011 sayısında yayınlandı.
21,000 kelime ve 247 referanstan oluşan çok kapsamlı ve güncel bu makale, gerek ülkemizin dünya çapındaki biyolojik çeşitliliğini tek bir yayında özetlemesi, gerek şu an Türkiyenin doğasını tehdit eden güncel sorunları irdelemesi ve gerekse Türkiyede doğa koruma için bir acil eylem planı oluşturması açısından büyük bir kitleye hitap ediyor. Makale, bilim insanlarının yararlanabileceği önemli bir akademik referans olmanın yanı sıra, öğrencilerden yöneticilere, ilgili vatandaşlardan devletin farklı birimlerindeki karar vericilere kadar uzanan çok geniş bir hedef kitleye Türkiyenin biyolojik çeşitliliği, yaşam alanları (habitatları), yaban hayatı, çevre sorunları ve doğa koruma ihtiyaçları ile ilgili kritik bilgiler, kaynaklar ve çözüm önerileri sunuyor.
Dünyanın üç biyolojik çeşitlilik sıcak noktasının (Akdeniz, Kafkas ve İran-Turan) yüzölçümünün hemen hepsini kapladığı tek ülke konumundaki Türkiyenin dünya çapındaki bitki, memeli, kuş, böcek, kelebek, sürüngen, amfibi, balık, vb. çeşitliliğini ortaya koyan makale, özellikle de son yıllarda hızla artan ağır doğa ve yaban hayatı tahribatının sebeplerine de odaklanıyor.
Doğal alanların yok edilmesi, korunan alanların azlığı, kötüye giden çevre politikası, kontrolsüz yapılaşma, yanlış su politikaları, baraj ve hidroelektrik santral inşaatları, sulak alanların kurutulması, erozyon, kirlilik, aşırı otlatma, orman yangınları, istilacı türler, küresel iklim değişikliği, kaçak avcılık ve diğer çevresel tehditler detaylı bir şekilde anlatılıyor.
Biyolojik çeşitliliğin korunmasında Türkiyenin dünyada 163 ülke arasında 140. seçildiğine, korunan alanlarımızın dünya ortalamasının çok altında olduğuna, doğa korumada ülkemizin hak ettiği seviyeye gelmesi için halk ve devletin yapması gerekenlere ve sivil toplum kuruluşlarının doğa koruma mücadelesine de yer veriyor.
Özet olarak bu önemli yayın, Türkiyenin dünya çapındaki biyolojik çeşitliliğini genel hatlarıyla tanıtmayı, daha fazla araştırma gereken bölgeleri ve canlı gruplarını tespit etmeyi, doğal zenginliğimizi tehdit eden faktörleri özetlemeyi ve de Türkiyede doğa korumanın hak ettiği seviyeye gelmesi için acilen yapılması gerekenleri vurgulamayı amaçlıyor. Bu nedenlerden dolayı da, Türkiyenin doğasıyla, yaban hayatıyla ve doğasının korunmasıyla ilgilenen herkes için kapsamlı ve güncel bir kaynak oluşturuyor.
Saygın doğa koruma bilim dergisi Biological Conservationın Aralık 2011 sayısında yayınlanan makaleyi, Doç. Dr. Çağan H. Şekercioğlu (ABD Utah Üniversitesi ve KuzeyDoğa Derneği), Doç. Dr. Sean Anderson (ABD Kaliforniya Eyalet Üniversitesi Channel Islands), Dr. Erol Akçay (ABD Tennessee Üniversitesi), Yard. Doç. Dr. Raşit Bilgin (Boğaziçi Üniversitesi), Dr. Özgün Emre Can (İngiltere Oxford Üniversitesi), Yard. Doç. Dr. Gürkan Semiz (Pamukkale Üniversitesi), Dr. Çağatay Tavşanoğlu (Hacettepe Üniversitesi), Yrd. Doç. Dr. Mehmet Baki Yokeş (Haliç Üniversitesi, Dr. Anıl Soyumert (Hacettepe Üniversitesi), Dr. Kahraman İpekdal (Ahi Evren Üniversitesi), Dr. İsmail K. Sağlam (Hacettepe Üniversitesi), Dr. Mustafa Yücel (Fransa Pierre et Marie Curie Üniversitesi) ve Prof. Dr. H. Nüzhet Dalfes (İstanbul Teknik Üniversitesi) kaleme aldı. Mikrobiyal canlılardan kuşlara, iklimbilimden sulak alan restorasyonuna kadar biyoloji ve ekolojinin hemen her dalında çalışan bilim insanlarından oluşan bu tecrübeli ekip, ilk kez Aralık 2009da İstanbul Teknik Üniversitesi ve TÜBİTAKın desteğiyle düzenlenen bir çalıştayda bir araya gelerek bu makaleyi yazmaya karar verdi. Makalenin özetine aşağıdaki adresten ulaşabilir ya da tamamını yazarlardan e-mail yoluyla edinebilirsiniz.
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0006320711002527
http://www.kuzeydoga.org/index.php/tr/enson/276-makale-cikti
Fotoğraf: Lazaga (Hakan Kahraman)