İznik Gölü

Yüzölçümü: 38041          

 Yükseklik: 87m-530 m

İl: Bursa 

İlçe: İznik-Orhangazi

Alan Tanıtımı: Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nde, en büyük, Türkiye’nin ise beşinci büyük doğal gölü olan İznik Gölü, tektonik bir tatlı su gölüdür. Marmara Bölgesi’nin doğu-batı doğrultusunda peş peşe dizilmiş çukur sistemlerinden Pamukova-İznik-Gemlik Körfezi çöküntü alanı sırasının orta kesimindeki tektonik kökenli bir çukurun dolması ile oluşan göl, elips şeklindedir. Kuzeyinde Samanlı Dağları, güneyinde Avdan Dağı vardır. 298 km2’lik yüzölçümü ile Marmara Bölgesi’nin en büyük gölüdür. Derin göllerden olan İznik Gölü’nün büyük kesiminde derinlik 30 m.yi aşmaktadır.

Göle su taşıyan akarsuların en önemlileri kuzeydoğudaki Karadere ile güneybatı kesimine akan Kocadere adı ile bilinen Sölöz Deresi’dir. Göl bunlardan başka dipdeki karstik kaynaklar ve yağmur suları ile de beslenmektedir. Karsak Suyu gölün fazla sularını Gemlik Körfezi’ne boşaltır. Karsak Suyu aslında doğrudan İznik Gölü’nden çıkmayıp, gölün güneybatısında bulunan birkaç metre yükseklikteki çakıl ve kum setinden sızan sularla oluşur.

Habitat: Göl bütünüyle tarım alanları ve zeytinliklerle çevrilidir. Sazlık alanlar ve çevresinde meşe ormanları bulunur.

Alan Kullanımı:Geçmişte içme suyu amacıyla kullanışmış olan gölde balıkçılık yapılmaktadır. Kerevit ve yayın balığı balıkçılığı yapılan alanda bu türlerin sayılarında büyük azalma kaydedilmiştir.Gölün çevresinde küçük yerleşim alanları ve tarım alanları yer alır. Tarım alanları için gölden su alınmaktadır. 1963’te gölün batısındaki seddenin yapımı sonucunda 416 ha sulak alan kurutulmuştur. Su tutma amacıyla da yapılan bu sedde, gölü kısmen bir rezervuara dönüştürmüştür.

Tehditler:Alandaki en önemli tehditler sulama projeleri ve gölden yasadışı su alımıdır.Çevre yerleşimlerin ve tarım alanlarının oluşturduğu kirlilik diğer sorunlardır. Orhangazi’deki sanayi tesislerinden, çevredeki yerleşim birimlerinden ve küçük zeytinyağı fabrikalarından göle arıtılmamış atıklar karışmaktadır. Gölün kirlilik sorununu ele alan kapsamlı bir çalışma bulunmamakla birlikte, yakın dönemde görülmüş olan aşırı yosunlaşma ve toplu balık ölümleri, sorunun önemine ve boyutuna dikkat çekmektedir. Alanda kaçak avcılık sürmektedir

Koruma Çalışmaları: Alandaki biyolojik çeşitliliği korunması için bilinen bir çalışma yoktur.

1990 yılında SİT  Alanı ilan edilmiştir.

Türler:

Fauna:

Alan, sık sazlıkların arasında karışık koloniler kuran küçük karabatak ve gece balıkçılı ile özel koruma alanı statüsü kazanır. Alanda üreyen türler arasında yüzlerce çift bahri, alaca balıkçıl, erguvani balıkçıl, küçük ak balıkçıl ve gri balıkçıl sayılabilir. Sonbaharda sakarmekelerin sayısı on binleri geçer. İznik Gölü, kış aylarında fazla su kuşu barındırmaz; yine de İç Anadolu gölleri donduğunda kuşlar için önemli bir sığınak oluşturur. Göç döneminde göl ve çevresinde; küçük orman kartalı,yılan kartalı,arı şahini,bozkır delicesi,alasığırcık,kızıl kırlangıç,ishakkuşu,flamingo,kızılbacak,çıkrıkçın,bataklık kırlangıcı gibi birçok kuş türü gözlenmiştir. İç su balıkları ve değerli kelebek türleri ile de ön plana çıkar.
Elde bulunan kısıtlı kuş bilgilerinden, su düzenine müdahale edilmeden önce, gölün ornitolojik açıdan daha önemli olduğudur. Seddelemenin su seviyesini yükseltmesi sonucu, sazlık ve bataklık alanların azaldığı, bunun da kuş varlığını etkilediği düşünülmektedir.

Flora:

Alan, tatlı göl yüzeyi, meşe ormanları, sazlık alanlar ve göl içi delta ekosistemlerinden oluşur. Alanın çevresi otoyollarla çevrili olduğu halde, İznik Gölü çok sayıda kuş türü için uygun üreme alanlarını bugüne kadar koruyabilmiştir.

Kaynaklar

http://www.iznik.bel.tr/gol.html

http://www.turkiyesulakalanlari.com/iznik-golu-bursa/

http://www.dogadernegi.org/userfiles/pagefiles/yayinlarimiz/02_MARMARA.pdf

Cansu Özcan