Kanada\'nın kutup bölgesinde 30 tür kıyı kuşu ürüyor ve bunların hepsi göçmen kuşlar. Uzun uçuşlar elbette doğadaki en etkileyici becerilerden. Örneğin, 23 santimlik büyük kumkuşu kutuptaki yazlık üreme bölgesinden Güney Amerika\'ya 9,000 kilometre uçuyor. Sonra geri geliyor.
Fakat bütün dünyada kıyı kuşu nüfusları çöküşte. Sırf Kuzey Amerika\'da 1973den beri %70 azalmış ve kutupta üreyenler özellikle tehdit altında. Fakat tehditler çok çeşitli olduğundan çalışabilir çözümler üretmek kolay değil. Çünkü kuşlar binlerce kilometrelik yol katederken farklı tehditlerle karşılaşıyor.
Hızla değişen iklimin etkisi belirgin olsa da tek neden değil. Kıyı yapılaşması, avcılık, tarım alanlarının genişlemesi gibi nedenler var. En büyük sorunları belirleyip nüfusların tekrar artması için planlar yapılması gerekiyor. Fakat kuşlar neredeyse dünyayı dolaşıyor ve çeşit çeşit yerde farklı sorunlarla karşılaşıyor.
Kuşlar göç ederken sadece uçmuyor. Yol boyunca duruşlarının gıda bolluklarıyla çakışması gerekiyor. Örneğin büyük kumkuşları New Jersey\'in güneyindeki kıyılarda durakladığında üremek için toplanan yengeçlerin yumurtalarıyla besleniyor. Büyük kumkuşları artık yolun kalanı için yeterli enerji sağlayamıyor çünkü insanlar yengeçleri aşırı avladığından o yengeç türü de tehdit altında.
Western sand piper cinsi kumkuşu British Columbia\'da Fraser nehri haliçinde oluşan biofilmi tüylü diliyle süzerek besleniyor. Ama beslendiği alanda artık liman genişlemesi planlanıyor. Orta Amerika\'da ise mısır tarlalarının genişlemesiyle kaz nüfusunun artması küçük kıyı kuşlarını sıkıştırıyor. Ayrıca pek çok tür yumurtadan çıkacak yavrularını beslemek için böcek patlamasına güveniyor. Ama ısınan kutup bölgesinde artık böceklerin zamanlaması da değişiyor ve kuş yavrularının beslenmesi zorlaşıyor.
Bu hassas küresel senkronizasyonlar her türün o yılki üreme başarısını etkiliyor. Evrim sürecinde bir veya iki yıl başarısızlık fazla önemli sayılmaz ama günümüzde kıyı kuşları göç yolarının hemen her durağında insanın doğayı değiştirmesi yüzünden baskıyla karşı karşıya. Çözümler kolay değil. Kuşların sadece uçuşa başlayıp sonlandırdığı noktaları değil kıtalar boyunca durakladıkları doğal alanları korumayı ve iyileştirmeyi gerektiriyor.
Fotoğraf için Berat Akkaş\'a teşekkür ederiz.
http://www.audubon.org/news/arctic-breeding-shorebird-populations-are-plummeting-no-single-culprit