Ankara Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün işbirliğiyle aktif hale getirilen Eymir Kuş Halkalama İstasyonu, Sonbahar dönemi çalışmalarına 8 Eylül’de başladı. İstasyondaki çalışmalar, ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. C. Can Bilgin, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Arzu Gürsoy Ergen ve Tarım ve Orman Bakanlığı uzmanı Burak Tatar’ın ortak yürütücülüğünde sürdürülüyor.

İstasyon, 4 hafta olarak planlanan Sonbahar dönemi çalışmaları kapsamında Ekim ayının ilk hafta sonuna kadar açık kalacak. İstasyonda yürütülecek halkalama çalışmaları ile kuşların göç yollarının, kışlama ve üreme alanlarının, göç takvimi ve stratejilerinin ve popülasyon dinamiklerinin daha iyi anlaşılması hedefleniyor. Konaklama ekolojisi ve göç stratejisi araştırmalarının yanı sıra kuşlardan alınan örneklerle moleküler analizler planlanıyor. Eymir Gölü’ndeki ODTÜ Fidanlığı’nda açılan istasyonda kuş halkalama işlemlerini deneyimli halkacılar Dr. Arzu Gürsoy Ergen ve Burak Tatar yürütüyor. Birçok üniversiteden öğrenciler de istasyon çalışmalarına gönüllü olarak destek sağlıyor.

Eymir Kuş Halkalama İstasyonu’nda 24 Eylül itibariyle 37 türden 843 kuş halkalandı. İlkbahar dönemindekilerle birlikte halkalanan toplam kuş sayısı, bin 200’e yaklaştı. İlkbahar döneminde halkalanan birçok kuşa yeniden rastlanılmasıyla bu türlerin yaz dönemini Eymir Gölü civarında geçirdiği tespitine ulaşıldı. Sonbahar dönemi çalışmalarında halkalanan türlerin arasında Karabaşlı Ötleğen öne çıkıyor. Söğüt Bülbülü, Benekli Sinekkapan, Kulaklı Orman Baykuşu, İshakkuşu, Delice Doğan, Yalıçapkını, Küçük Ağaçkakan, Kızılkuyruk, Kızılgerdan ise öne çıkan diğer türler. İstasyonun yeni dönem çalışmalarında ulaşılan en önemli verilerden biri ise ilk defa halkalanan 14 türe yönelik oldu. Bu türlerden Ağaç Kamışçını ve Sarı Mukallit, uzun mesafe göçmeni. Üreme alanları Orta ve Doğu Avrupa, kışlama alanları ise Doğu ve Güney Afrika olan bu türler, Türkiye’yi üreme ve kışlama alanları arasındaki göç sırasında duraklama alanı olarak kullanıyor.

İstasyonun Nisan ayındaki çalışmaları sırasında da önemli tespitlere ulaşılmıştı. 2012 yılında, Eymir Gölü’nde, ODTÜ’nün yürüttüğü çalışmalar sırasında Soner Oruç tarafından halkalanan Karatavuk ve Bülbül, yeniden ağlara takılmıştı. 2012 dönemindeki kayıtları incelenen bir dişi Karatavuk’un 7 yıldır bölgede yaşadığı belirlenmişti. Bülbül’ün ise en az 7 yıldır Afrika’daki kışlama alanıyla Eymir Fidanlığı’ndaki üreme alanı arasında düzenli göç ettiği belirlenmişti.

Türkiye Ulusal Halkalama Komisyonu üyesi Prof. Dr. Can Bilgin, kuş göçü araştırmalarının, küresel iklim değişikliğini izlemek için ideal bir yöntem olduğunu vurguladı. Kuş tür kompozisyonu ve sayılarında veya göç takviminde gözlenen değişimlerin bir çeşit erken uyarı sistemi olduğunu belirten Dr. Bilgin, istasyonda halkalanan bazı kuş türlerinin bu konuda dikkate değer bir işaret olabileceğini söyledi. Bilgin, Eymir Gölü’nde bugüne kadar yapılan çalışmalarda Eylül ayı sonunda rastlanan Kızılgerdan ve Çıvgın’ın Eylül ortasında bölgede bulunduğunu belirterek, bu durumun, erken başlayacak kış koşullarının işareti olarak değerlendirilebileceğini vurguladı.

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Arzu Gürsoy Ergen, istasyonda yürütülen çalışmaların, bilimsel veri ve sonuç elde etmenin yanı sıra özellikle bu alanda yüksek öğrenim gören öğrencilerin pratik eğitimine katkısına dikkat çekti. Ergen, öğrencilere uygulamalı olarak veri toplama, bilimsel çalışma yöntemlerini öğrenme, kuşları doğal yaşam alanlarında gözlemleme, kuş göçüne tanıklık etme ve arazi çalışmasında deneyim kazanma gibi olanaklar sağlandığını ifade etti. Dr. Ergen, istasyonun Sonbahar döneminden itibaren dışkı örnekleriyle veteriner fakülteleri çalışmalarının ve uluslararası bir araştırmanın parçası haline geldiğini de anlattı.

Tarım ve Orman Bakanlığı uzmanı Burak Tatar ise Türkiye’de üreyen, kışlayan veya göç ederken Türkiye’de bulunan yaban hayvanlarının izlenmesine büyük önem verdiklerini anlattı. Tatar, bu amaçla kullanılan yöntemlerden biri olan halkalamanın Türkiye’de yaygınlaşması için çalıştıklarını söyledi. Tatar, “Eymir İstasyonu, kuş halkalama çalışmalarının yaygınlaşmasına hizmet edecek önemli bir merkez olacak. İstasyon, kuş göçünün izlenmesi konusunda önemli bir boşluğu dolduracak” diye konuştu.

https://www.ntv.com.tr/galeri/turkiye/erken-kisin-haberi-kuslardan-geldi,sg-xzwDLFU2CpZnsfUXPRw/ZWlfHAHm80GXTuHS6pFPXg