Kuş gribi; insan, yaban hayvanı ve evcil hayvanlarda solunum ve sinir sistemini etkileyen, yaban kuşlarında belirti göstermeden ölümle sonuçlanabilen viral bir hastalıktır. Kuşlar; memeli ve insanlar için bu virüsün ana taşıyıcısı ve kaynağıdır.

Hastalık etkeni olan İnfluenza A virüsünün  H ve N alt tipleri virüsün hastalık şiddetini ve zoonotik özelliğini belirler. Kuşlar ve özellikle su kuşları en geniş influenza A virüsü yüzey antijeni çeşitliliğine (H ve N tipi) sahiptir. Bu nedenle virüs birçok farklı alt tip ve alt tiplerin mutasyonu sonucu farklı varyantlar oluşturarak yayılabilir. Bu virüsler memeli ve insanlara bulaşabilir (zoonoz) hatta onlardaki influenza virüsleriyle etkileşime girerek insandan hayvana,  hayvandan insana bulaşabilen yeni virüsleri de ortaya çıkarabilir. Yeni ortaya çıkan virüslere karşı bağışıklığımızın zayıf olması veya hiç olmaması da salgın riskini artırır.

Geçtiğimiz günlerde İsrail’deki Hula Gölü’nde en az 5200 göçmen Turna’nın ölümüne neden olan baskın ve hastalık oluşturan alt tipler de ortaya çıkabilmektedir. Virüs, su kuşlarında solunum ve sindirim yoluyla bulaştıktan sonra bağırsakta çoğalır ve dışkıyla atılarak etrafa yayılır. Virüs yaban kuşlarında herhangi bir belirti göstermeden seyredebilir ve kuşlar virüsü bulaştırabilir.

Virüs özellikle evcil kanatlı hayvanlara bulaştığında son derece ölümcül olabilir ve ciddi ekonomik kayıplara neden olabilir. 2005 yılında ülkemizi de etkileyen kuş gribinin tekrar yaşanmasını istemiyoruz.
 

Bunu önlemek için alınabilecek önlemler aşağıdadır:

• İlgili kurumlarca sulak alanlar ve kuşlar sürekli olarak izlenmelidir

• Ölü kuşlarla karşılaşıldığında kesinlikle temas edilmemeli ve durum Tarım ve Orman bakanlığı İl Şube Müdürlükleri’ne bildirilmelidir.

• Yardıma muhtaç bir su kuşuyla karşılaşırsak koruyucu eldiven ve gözlük kullanmalı ve temas sonrası eller sabun ve suyla iyice yıkanmalıdır

• Özellikle sulak alanlardaki su seviyesindeki düşüşler, alandaki avcılık faaliyetleri gibi etkilerin neden olduğu stres virüsün kuşlardan etrafa saçılmasını artırdığı için sulak alanın su seviyesi desteklenmeli ve sadece sulak alan etrafında değil tüm bölgedeki avcılık faaliyetleri yasaklanmalıdır.

• Su kuşlarının konakladığı alanlara kedi, köpek, inek ve koyun gibi evcil hayvanların girişi engellenmelidir

• Sulak alan etrafındaki kampçılık ve yürüyüş rotalarını kullanan insanların faaliyetleri düzenlenmelidir

• Yörede yaşayanlara kuş gribi konusunda bilgilendirmeler yapılarak farkındalık yaratılmalıdır.

Yazan: Ahmet Emre Kütükçü

Haber: https://www.wwf.org.tr/?11620/Kus-Gribi-Nedir-Nasil-Onlenir