İnsanlar yollara, trafik levhalarına, haritalara ve navigasyon cihazlarına rağmen gidecekleri yere ulaşmada bazı zorluklar yaşarken, göçmen kuşların binlerce kilometre uzaktaki hedeflerine hiç yanılmadan varabilmeleri insanı hayrete düşüren muhteşem bir hâdise...
Bulunulan yerin koordinatlarını belirlemek için kullanılan GPS (Global Positioning System) insanlığın binlerce yıllık birikiminin bir neticesiyken, bazı hayvanlara GPS kadar hassas işleyen navigasyon sistemleri yaratılışta bahşedilmiştir.
İnsanlara verilmiş duyu organlarının hassasiyetleri birbirleriyle dengeliyken, hayvanlarda beslenme, avlanma durumlarına göre belli duyular daha öne çıkabilir. Baykuşun işitme, kartalın görme, köpekbalığının koklama duyuları diğer hayvanlardan bariz şekilde üstünlük gösterir.
Bazı hayvanlarda yön ve yol bulma hususiyeti diğerlerine nazaran daha öne çıkmıştır.
Kızılgerdan kuşu (Erithacus rebecula) üzerinde yapılan bir araştırmayla, bu kuşun günümüze kadar farkında olmadığımız bir özelliği ortaya çıkarılmıştır.
Dünyanın manyetik alanına göre, özel bir mıknatıs duyusuyla kendine uçuş yönü belirleyen bu kuşun sağ gözüne âdeta bir pusula yerleştirilmiştir. Bu kuşun sağ gözündeki bir protein kompleksi (cryptochrome), dünyanın etrafındaki manyetik alan çizgilerine paralel kimyevî bir reaksiyona girer.
Gözün içinde vuku bulan bu kimyevî reaksiyon, optik reaksiyona dönüştürülür ve bunun neticesinde kızılgerdanlar, dünyanın manyetik alanını görme derecesinde iyi algılar.
Ornitolog Prof. Peter Berthold, göçmen kuşlar üzerinde yaptığı başarılı deneylerle, bir kuşun göçmen olup olmadığı, göç rotası ve zamanını nasıl tespit edebildiği gibi hususların genetik kaynaklı olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Kara başlı ötleğenler (Sylvia atricapilla) yarı göçmen kuşlar sınıfına girer. Bunların bir kısmı batıya (Kuzey Afrika) bir kısmı da doğuya (Kıbrıs ve İsrail) göç eder.
Göç yönü farklı olan kuşlar arasında yapılan melezleme neticesi, aynı türe ait olmalarına rağmen yavru kuşların ebeveynleri gibi batı veya doğuya değil, tamamen güneye göç ettiği tespit edildi. Navigasyonda vazifeli cryptochrom kompleksi melez yavrularda yeni bir rekombinasyona göre dağılmış ve tamamen farklı bir özellikler göstermişti.
biraz araştırdım ve bu bulguları paylaşayım istedim.
tabiatdostu / fikret karacan
Haber: https://yesilgazete.org/234-hak-orgutunden-ortak-aciklama-yaban-hayvanlarini-oldurme-izni-geri-alinsin/?fbclid=IwAR0n5zLrXIXXdUWUASK8p0oojfCaIOHvW_fmTze-kmn9j9ydthTSYCoHFEU