Açıklama :
Ak Mukallit (Iduna pallida), Kuşlar (Aves) sınıfının, ötücü kuşlar (Passeriformes) takımının, sazkamışçınları (Acrocephalidae) familyasındandır. Elaeica, reiseri, pallida, laeneni ve alulensis olmak üzere beş alt türü mevcuttur. Batı Ak Mukalliti (Iduna opaca) ile türdeş olduğu düşünülmüş ama yakın zamanda gerçekleştirilen çalışmalarla bu iki tür arasında mitokondriyal DNA, ses, davranış ve morfoloji farklılıkları bulunduğu doğrulanmıştır.
Ak Mukallit, düz ve belirgin şekilde açık renklidir. Üst tarafları ağırlıklı olarak grimsidir. Kanat ve kuyruk biraz daha koyu tondadır. Alt taraflar ise kirli beyazdır. Sonbaharda üst tarafı kahverengiye yaklaşır.
Yumuşak başlı bir yüz ifadesi vardır. Kaş hemen gözün üst önünde sonlanır. Tepe tüylerini zaman zaman kabartır. Göz pınarı koyudur.
Gaga oldukça uzun ve sivridir. Alnı düzdür. Gaganın üst kısmı siyah, altı ise donuk turuncu renktedir. Bacakları duman rengidir.
Kuyruk görece uzun ve kare sonludur. Kuyruk kenarları grimsi beyazdır. Primer projeksiyonu orta uzunluktadır.
Tipik olarak \'tak\' ötüşü ile birlikte kuyruğunu aşağı yönlü oynatır.
Tanımı :
Habiatı :
Kapalı orman dışında her türlü ağaçlık ve çalılık arazide, park ve bahçelerde bulunur. Genellikle yakınında su bulunan alanları tercih eder. Yuvasını ağaçlara ve uzun çalılara kurar.
Parklar, bahçeler, nehir kenarı kavaklıklar, göl kenarı uzun çalılıklar, meyve bahçeleri, genç çam ağaçları ile meşe, gül, süpürge çalısı ve akasya makilikleri sıkça görüldüğü yerlerdir.
Ayrıca Ilgın ağacı (Tamarix) ile kuvvetli bir bağı vardır. 2400 metrelik yükseltiye kadar görülebilir.
Yayılışı :
Ak Mukallit Ilıman iklimli ve dönence altı yaşam alanları için yaz göçmenidir.
Balkanlardan başlayıp Türkiye, Orta Doğu, Kafkaslar, Iran ve Afganistan boyunca geniş bir alanda ürer. Afrikada ise Güney Fas, Cezayir, Tunus, Kuzey Libya ve Kuzey Nijeryada sahra çölü boyunca vahalarda, Nil deltasının batısında ve Batı Mısırın dağınık vahalarında ürer. Atlas Dağları, Batı Ak Mukalliti ile aralarında coğrafi sınır oluşturur.
Orta ve Doğu Afrikada ve Arap Yarımadasının güneybatısında kışlar. Üreme alanlarından Temmuz-Eylül aylarında ayrılıp Nisan-Mayıs aylarında geri dönüş yapar.
Batı Avrupa için rastlantısal bir türdür. Ülkemizde en yaygın bulunan mukallit türüdür.
Beslenme :
Ağırlıklı olarak böcek, örümcek, yusufçuk, çekirge, termit ve kurtçuk gibi omurgasızlarla beslenir. Yaz sonuna doğru dut, böğürtlen incir gibi yumuşak meyveleri de yer. Göç dışında genellikle yüksek seviyelerde beslenir.
Biyolojisi :
Üreme döneminde, nadiren de olsa, yumurtalarının arasına Guguk kuşunun yumurta bıraktığı gözlemlenmiştir.
Göçü :
Alt türlerden \'elaeica\' uzun mesafe göçmenidir. Yunanistan, Balkanlar, Türkiye, Orta Doğu, Arap Yarımadasının güneyi ve Orta Asyayı kapsayan geniş bir alanda ürer. Kışlamak için orta ve doğu sahra çölünün güney bölümündeki yarı kurak bölgeye göç eder.
Afrikanın kuzeyinde üreyen \'reiseri\' ve \'pallida\' alt türleri kışlamak için sahra çölünün güney bölümündeki yarı kurak bölgeye göç ederler.
Sahra altı bölgede üreyen \'laeneni\' ve \'alulensis\' alt türleri ise yerleşiktir veya sadece kısa mesafe göç ederler.
Üreme alanlarından Temmuz-Eylül aylarında ayrılıp Nisan-Mayıs aylarında geri dönüş yapar.
Popülasyonu:
Avrupa popülasyonu 3,260,000-6,560,000 çift veya 6,510,000-13,100,000 yetişkin birey olarak tahmin edilmektedir. Avrupa popülasyonu, toplam popülasyonunun %30luk kısmı olduğu kabaca tahmin edilerek dünya popülasyonu 21,700,000-43,600,000 yetişkin birey olarak hesaplanmıştır. Ancak bu tahminin doğrulanması gerekliliği söz konusudur.
Popülasyon trendi, azalma yönünde bir kanıt veya önemli bir tehdit bulunmaması nedeniyle stabil olarak değerlendirilmektedir.
Davranışları :
Ağaçlarda dolaşırken ve öterken kuyruğunu oynatır.
Yerel Adlar :
Ses-Ötüşü :
Küçük akgerdanlı ötleğeni anımsatan \'tak\' şeklinde ötüşü sırasında kuyruğunu aşağıya doğru oynatır.
Benzer ötüşe sahip diğer mukallitler de ara sıra ötüş sırasında kuyruğunu oynatırlar ancak bu hareket ak mukallitte olduğu kadar ötüşle eş zamanlı ve belirgin değildir.
Şarkısı yeterince sesli, karakteristik, cızırtılı ve monoton bir ifadenin periyodik olarak tekrarlanmasından ibarettir.
Kaynaklar
Türkiye\'nin ve Avrupa\'nın Kuşları
Wikipedia.org
Birds of Western Palearctic on CD-Rom