Kiraz kuşugiller (Emberizidae) familyasına ait bir ötücü kuş türü. Günümüzde bazı araştırmacılar tarafından ispinozgiller familyasından ayrı olarak sınıflandırılmışlardır. Kuyruğunun kısalığından ötürü Bataklık çintesinden (Reed Bunting / Emberiza schoeniclus) biraz kısa, Küçük çinteden (Little bunting / Emberiza pusilla) ise %10 kadar büyüktür. Orta boylu, bir hayli dik duruşludur. Canlı bir şekilde zıplar, tacı köşeli ya da tepeliklidir, tepe tüylerini kabartabilir. Bacakları ve gaga kenarları pembemsidir. Hareketlidirler, aşağı yukarı hoplarlar. Tüylerin alt kısmı ipeksi beyazdır. Göğsü boyunca ve kanatlarda çarpıcı benek desenleri görülür. Erkek ve dişinin yanağının gerisinde ve göz üzerlerinde belirgin olan beyaz çizgi vardır. Erkekleri ve dişileri farklıdır. Erkekleri güzeldir: siyah başında beyaz çizgi ve benekler, göğsü, kanatları ve kuyruk sokumu son derece kırmızımsı, ve üst kanat çizgisi ve kuyruk uçları parlak beyazdır. Erkeklerde bazı mevsimsel değişiklikler gözlenir. Üreme dışı giysisinde erkeğin siyah kısımları kahverengiye dönüşür. Üreme giysisindeki erkeği beyaz boğazı ve kaşıyla ayrılır. Dişileri ve gençleri daha az ayırt edici özelliklere sahiptir; erkeklerinde olduğu gibi ayırt edici bir baş deseni yoktur ama kanatlarda geniş kırmızımsı çizgiler ve kuyruk sokumunda kırmızımsı-solgun sarı benekler vardır.

Ak kaşlı kiraz kuşları, açık tohumlu ağaçlar bulunduran nemli ormanlıklarda yaşarlar. Kuzey Palearktik bölgede, Temmuz izotermleri 12 ve 22-23 dereceleri arasında olan kuzey alanda ürerler. Buraya daha doğuda bulunan bölgelerden yakınçağda yayılmışlardır. Özellikle sulak alanların, nehir kenarlarının ve bataklıkların yakınındaki iğne yapraklı ağaçların oluşturduğu ormanların sınırında yetişen söğüt, huş ağacı ve kavakların bulunduğu sulak ve ağaçlıklı düz alanları sever. Kuzey Rusya’da, alaçam ve huş ağacı ormanlarının ve nehir kenarları ile beraber geniş bataklıklar gibi sulak ormanları tercih eder. Altay bölgesinde alışılagelmedik bir şekilde 600 m yüksekliğe kadar çıkar. Finlandiya’daki en sevdikleri üreme alanı bodur, neredeyse ölü ve yosunlarla kaplanmış çam ağaçlarının, birkaç söğüt ağacının ve değişik boylarda huş ağaçlarının bulunduğu çok ıslak bir çam bataklığıdır. Böyle bir alandan beklenildiği gibi yerde bataklık yosunu (sfagnum / Sphagnum), Rubus chamaemorus (kuzey bölgelerde yetişen bir çeşit sarmaşık ahududu SK), ve atkuyruklarını (Equisetum sylvaticum) bulunmaktadır. Uremek için normal doğal ortamlarında gerekenler dağınık ya da orman sınırlarındaki ağaçlar, yoğun ağaçaltı çalılıkları, sazlıklar, fundalıklar ve sıklıkla akarsular ve göletlerdir. Kış aylarını ağaçlı ve de açık alanlarda soğuk iklimli yerlerde geçirirler.

20. yüzyılda batıya ve güneye yayılmışlardır. Norveç Yakın zamanda güney-batıya yayılmıştır. İsveç Yaşam alanı genişlemiştir. İlk üreme kaydının yapıldığı 1897 tarihinden önce sadece 2 kayıt vardır. 1950lerde 64 derece Kuzey enleminin daha kuzeyinde bulunan sahil boyunca ve batıda oldukça yaygındır, ardından daha güneyde artan bir sıklıkla kaydedilmişlerdir ve görünüşe göre yayılma hala devam etmektedir. Finlandiya 20. Yüzyılda batıya ve güneye yayılmıştır. Letonya Uremesi ilk olarak 1985 yılında kaydedilmiştir (Viksne 1989). Rastlantısal İzlanda, İngiltere, Portekiz, Fransa, Belçika, Hollanda, Danimarka, Almanya, Polonya, Çek ve Slovakya Cumhuriyetleri, İsviçre, Avusturya, İtalya, Malta, Sırbistan ve Karadağ, Yunanistan, Bulgaristan, Suriye, Irak, Kuveyt, Mısır (ve Türkiye SK).

Ak kaşlı çintelerin doğal yiyeceği asıl olarak tohumlar, bunun yanı sıra özellikle üreme döneminde yavruları beslerken böcekler ve örümceklerdir. Yerde ve çalılarda, çoğunlukla sulak ve bataklık yerlerde genel olarak omurgasızları avlar. Çin ve Japonya’da kış aylarında ağaçlıklı ve açık alanlarda, orman kenarlarında, şehir parklarını da içeren açık alanlarda ama özellikle pirinç tarlalarında, kamışlıklarda ve nehir kenarlarında genellikle yerde ve kısa bitki örtüsünün olduğu alanlarda bazen yüzlercesinden oluşan gruplar halinde görülürler. Kuzeybatı Rusya’da, Ağustos ve Eylül aylarında arpa ve yulaf tarlalarının yanı sıra anız ve diğer ekilebilir tarlalarda da beslenirler

Tekeşlilik dışında başka bir çiftleşme şekli ile ilgili gözlem ve bilgi yoktur. Çiftlerin beraberlik süresi ile ilgili bilgi yoktur. Yuva dişi kuş tarafından yere ya da çalı içine yapılır. En azından birinci yumurtlamada, her ne kadar erkekler dişiler kadar kuluçkaya oturmaya vücut yapısı olarak uygun olmasalar da ve daha kısa sürelerle bunu yapmaya eğilimli olsalar da, her iki cins de kuluçkaya yatar. Dişiler geceleri kuluçkaya yatar. 4-6 yumurta bırakır. Genç bireyler her iki cins tarafından beslenir, yuvalama süresinin sonuna doğru daha çok erkekler genç bireyleri besler. Dişiler ikinci yumurtlamayı gerçekleştirdiğinde ( birinciden yaklaşık 1 ay sonra), erkekler birincideki yavruların beslenmesini üstlenir. Ebeveynler yavruları yuvadan ayrıldıktan sonra 9 ila 15 gün daha beslerler. Ureme olgunluğuna eriştikleri yaş bilinmemektedir.

Mevcut tüm bireyler göç eder. Güneydoğu Rusya ve kuzeydoğu Çin üzerinden kışladıkları bölgelere ulaşmak için batıdaki kuşlar önce doğuya sonra güneye, ve doğudaki kuşlar ise güney ya da güneybatıya yönelirler. Göç her iki sezonda da devam eder; sonbaharda Kuzey Avrupa’da Ağustos ayında başlar. Kuşlar İsveç’i Ağustos sonundan başlayıp Eylül boyunca terk eder; asıl olarak üredikleri bölgenin doğusunda doğu sahili boyunca ve de daha güneydeki bölgelerde büyük sayılarda görülürler. Kuşlar, kuzeyde Avrupa steplerinin ve orta Asya çöllerinin sınırladığı alana doğru ormanlık bölgelerden geçerek göç ederler. İlkbaharda göç Şubat sonu başlar. Mart sonuna kadar çoğunluğu az bir sayı da Nisan ortasına kadar göç yoluna çıkmış olur. Bu dönem de diğer pek çok benzer tür ile karşılaştırıldığında oldukça erkendir.

20.yüzyılda İskandinavya’da artış göstermiştir. Norveç 1088 yılında yaklaşık 100-300 çift; tahminen sayı güney-batı yönüne yayılma göstererek artmaktadır. İsveç Yaklaşık 50 000 çift; artmakta. Finlandiya Alan genişlemesine bağlı olarak 19. Yüzyıldan itibaren artış göstermektedir; sebepler belirsiz. 500 000 – 1 milyon çift arası.

Bazı davranış şekilleri hakkındaki bilgi oldukça azdır. Aşağıdaki bilgiler Rusya’da St Petersburg bölgesinde işaretli kuşlar üzerinde yapılan sınırlı bir çalışmanın sonunda çıkarılmıştır. Ureme dönemi dışında grup halinde yaşamaktan hoşlanırlar. Bölgede Temmuz ayı başı itibariyle aile grupları, ormanlar ve nehir vadileri boyunca hızla hareket eden küçük göçmen sürüleri oluşturmaya başlar. Sonbahar göçü sırasında Kamçatka’da münferit olarak ya da sayıları kırka varan sürüler halinde görülürler; böyle zamanlarda sayıları kilometre kareye 470 bireye kadar ulaşır, üçlü-onlu gruplar halinde göç eden Ak kaşlı çintelerle beraber çoğu zaman bazı Yeşil sırtlı incirkuşları da vardır. Kasım ayına kadar, Ussuriland’da (Primorski Krayı – Rusya Federasyonu’nun Uzak Doğu Federal Bölgesi’nde Japon Denizi sahilinde bulunan kray. SK) Ak kaşlı çinteler diğer çinte sürülerinin içinde münferit olarak görülmüşlerdir, görünüşe göre az sayıdaki birey sayısı yediyi bulan gruplar halinde Ussurilan bölgesinin güneyinde kışı geçirir. Japonya’da kışlayan kuşlar birey sayıları otuzu bulan sürüler oluştururlar fakat daha geç kış aylarında bu sayı dört yüze kadar çıkabilir. İlkbahar göçü sırasında nadiren de olsa birkaç yüz bireyden oluşan sürüler görülür. İlkbahar göçünde kuşlar münferit olarak ikili gruplar ya da en fazla 6 bireyden oluşan küçük sürüler halinde göç ederler. Kamçatka’da ilkbahar göçünün en yoğun olduğu dönemde (çok sayıda erimiş yerlerin olduğu orman kenarları boyunca) sayıları kilometre karede bini bulur. Finlandiya’da ilkbaharda vardıklarında ilk etapta onlu-yirmili gruplar oluştururlar. Mayıs ortasında Yakutiye bölgesinde sadece erkeklerden oluşan gruplar görülür (dişiler büyük ihtimalle henüz varmamışlardır). Sürüler daha sonra çiftler olarak ayrılır. Ureme mevsiminde fazla ortalarda görülüp, dikkat çekmezler. Kuzey Urallarda, aynı habitatı paylaştıkları diğer çintelerden daha gizemli davranırlar. Telaşlandıklarında, kuyruklarını sallar, tepe tüylerini kaldırır ve uyarı ötüşü yaparlar. Sürü Davranışları Göçmenler rahatsız edildiklerinde havalanır, ağaçlara uçarlar. Ureme yerine geldiklerinde, sürüler orman içinde hareket eder, özellikle ıslak yerlerde, yerde beslenirler.

Ötüşü kısa ve şakımalıdır, kızılgerdan ya da dağ bülbülünü anımsatır. Sesi küçük kiraz kuşuna benzer, daha gürdür: keskin bir �tsip, tsip, tsip,� dolayısıyla bu ismi almışlardır.

1-Türkiye ve Avrupa�nın Kuşları 2-http://tr.wikipedia.org 3-http://www.birdguides.com 4-http://www.virtual-bird.com/birdsounds.htm (ses) 5-The Birds of the Western Palearctic