Açıklama :
Bölgede iki farklı donu bulunan büyük bir baştankaradır. Çoğu zaman siyah başı, iri beyaz yanak lekesi, sarı alt tarafı ve karnının ortasından geçen geniş siyah çizgiyle rahatlıkla tanınır. Üst tarafı yeşil, kanatları ve kuyruğu mavimsidir. Uçarken ince beyaz kanat çizgisi ve kuyruk kenarları belirir. Gencinin siyah kısımları isli, yanak lekesi sarımsı, yanağın koyu alt kenarı eksik ve alt tarafı donuk sarıdır. Mavi baştankaradan daha iri olması, baş ve alt tarafının farklı deseniyle ayrılır. Gri intermedius alttürü doğu İran\'da bulunur, siyah bölgeleri benzer olsa da, üst tarafı mavimsi gri olup yeşil sadece sırtının üst tarafında hafifçe seçilir, alt tarafı ise beyazdır. Aynı renklere sahip Buhara baştankarasıyla bu alttürün yayılımı büyük ölçüde örtüşür.
Tanımı :
Habiatı :
Büyük baştankara ormanlara ve kenarlara ve ayrıca daha kalın ormanlardaki açıklıklara sık sık gelir. Ayrıca meyve bahçelerinde, çitlerde, park ve bahçelerde, ekili alanların kenarlarında bulunur ve kasaba ve kırsal kesimde insanların yakınında yaşar.
Yayılışı :
Türkiyede en çok Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerindeki orman ve ağaçlıklarda görülür.
İstanbul da şehir içlerindeki parklarda yaşayan türlerin yumurtalarını elektrik direklerinin kapaklı kablo kısımlarının içine bırakması gözlemlenmiştir.
Özellikle kış aylarında Ankara\'da da şehir içinde parklarda ve bahçelerde görülmektedir.
Beslenme :
Böcekler, Bitki tohumları.
Ayçiçek tohumlarını ayakları ile dal arasına sıkıştırıp ağaçkakan gibi gagaları ile vura vura deler ve içini yerler.
Biyolojisi :
Büyük baştankara ağaçlardaki deliklerde, oyuklarda, duvarlardaki yarıklarda, tünellerde, kayalardaki deliklerde, ayrıca yuva kutularında, posta kutularında ve boru veya borularda yuva yapar.
Dişi yosun, yün, saç ve tüy gibi birçok malzemeyi ekleyerek yuvayı oluşturur. Yuva, en alt seviyeden yerden 6 metre yüksekliğe kadar bulunur. Dişi, seyrek kırmızımsı noktalarla benekli 6 ila 8 beyaz yumurta bırakır. Kuluçka dişi tarafından sağlanan yaklaşık 13 ila 16 gün sürer. Erkek onu yuvada besler. Civcivler yuvada yumurtadan çıkar, kısmen başları ve sırtları uzun gri tüylerle kaplıdır. Her iki ebeveyn tarafından, özellikle tırtıllarla beslenirler. Oldukça yavaş büyürler, gözlerini sadece dokuz günlükken açarlar. Yavrular 18-24 günlük olduklarında yuvadan ayrılırlar. Her iki ebeveyn de yavruladıktan sonra 15 ila 25 gün boyunca onları besler. Sezon başına iki kuluçka üretir.
Göçü :
Ülkemizde yaz kış görülürler. Büyük baştankara genellikle göçmen değildir. Genellikle yıl boyunca bölgelerinin yakınında veya içinde kalacaktır. Kuzey Avrupa\'dan Baltık\'a ve ayrıca Hollanda\'ya, İngiltere\'ye, hatta Güney Balkanlar\'a kadar gidebilir.
Popülasyonu:
Popülasyon
Dünya genelinde çok büyük popülasyona sahip bir türdür.
Sadece Avrupa da 92 ila 110 milyon birey yaşadığı tahmin edilmektedir.
www.iucnredlist.org/search/details.php/52108/all
Davranışları :
Büyük baştankara, genel olarak ağaçlarda veya bitkilerde olduğu kadar yerde de beslenir. Yapraklarda, larvalarda ve örümceklerde her türlü böceği yakalar. Ayrıca kese tırtıllarının larvalarını yuvalarından çıkarabilir. Ayrıca, içinde gizlenmiş solucanları aramak için doğrudan ağacın üzerindeki olgun meyveleri gagalayabilir. Gagası, bazı meyvelerin sert kabuklarında kırılmaya ve delik açmaya yetecek kadar serttir.
Kolayca yere atlar ve ağaçların arasından geçer, dallara sıkıca tutunur. Ayrıca bir böceğe veya başka bir imrenilen yiyeceğe ulaşmak için asılabilir.
Üreme mevsimi dışında küçük gruplar halinde görülebilen girişken bir kuştur.
Ayrıca çok agresif olabilir ve yavruları yakalamak için diğer yuvalara saldırabilir. Gruplar halinde, ağaç veya duvarlardaki oyuklarda ve deliklerde uyurlar.
Kur yapma çok ayrıntılı değildir. Erkek armasını kabartır ve göğsünü kabartır, geniş göğüs bandını ve siyah boğazını ortaya çıkarmak için tüylerini diken diken eder.
Yerel Adlar :
KÖRKANEVÇE - Büyük baştankara (Parus major)
(Giresun: Bulancak, Samugüney, Talipli ve Burunucu köyleri) / rousettus
Mangarak http://www.kazimcapaci.com/kusadlari.htm
Kastamonu Abana / baştankara karabaş / naktan
Büyükbaştankara:çangarcık / Kibris/ Birgok
büyük baştankara- yaşmaklı / Trabzon / sakaladam
Ses-Ötüşü :
Baştankaralar arasında en gür seslisidir.
Çok çeşitli melodi ve ses şekline sahiptir.
Özellikle şehir içindeki parklarda tanımlayamadığınız gür sesler duyarsanız bu büyük ihtimalle Büyük baştankaradır . İlkbaharda erkeğin üreme ötüşü bütün parklarda ve ormanlarda yankılanır.
Arada bir ispinozun çın çın sesini çıkartır; ancak hemen sonrasında tipik ötüşüne dönmesinden İspinoz olmadığı anlaşılır.
Büyük baştankara olmasaydı parklarımız daha ıssız, kulaklarımız kuş sesinden çok daha mahrum, şehir daha az yaşanılır olacaktı.
Gür sesi ve geniş repertuvarı vardır.
pink
tii-ça , tii-ça
ti-ti-ta,,ti-ti-ta,,ti-ti-ta
ti-tuu
Büyük baştankara, çiş-çiş-çiş-çiş
, bir uyarı çağrısı tink-tink-tink, ayrıca Zik- çiş-çiş de dahil olmak üzere tümü tiz ve yüksek sesli birkaç çağrıya sahiptir. zik-doo-doo ve yine tiz ve tiz bir tchairrr, sık sık tekrarlandı.
En yaygın ve iyi bilinen şarkı, tiz, yüksek sesli bir teechu-teechu-teechu
dur. Birkaç taklit, zaten geniş bir repertuara varyasyonlar ekler.
Kaynaklar
- Collins Bird Guide
- Michael Walters , Birds\'Eggs
- Türkiyenin Kuşları - Selim Somçağ
- trakus büyükbaştankara forumu
- Türkiye ve Ortadoğu\'nun Kuşları
- oiseaux-birds.com