Açıklama :
Güvercin iriliğinde, koyu kuru yaprak renginde bir kuşdur.
Alın ve yanaklar açık gri kahverengi gerdan beyaz,tepe koyu kahverengi ve enine koyu renk bantlıdır.
Yanağında gagadan başlayıp kulağa doğru uzanan bir şerit vardır.
Sırt ve kanatları kestane renkli ve üstü koyu lekelidir.
Boynu ve kuyruğu kısa olan bu türün uzun gagası (5-6 cm)en belirgin özelliklerindendir. Ayakları kısa ve açık kahve renktedir.
Yanlız gezerler.
Tanımı :
Habiatı :
Ormanlarda ağaç altlarındaki çalılıklarda ve kuru yaprak aralarında bulunur.
Hava kararmaya yakın civardaki tarlalara uçarak bazen yürüyerek beslenmeye çıkar.
Hava aydınlanmaya yakın tekrar ağaçlıklar arasına geri dönerler.
Yayılışı :
Orman çulluğu Avrupa anakarasında esas vatanı İsveç, Norveç, Finlandiya ve Rusyanın batı kesimleridir.
Bununla beraber, uygun yaşama alanı bulduğu takdirde Avrupanın kuzey kesimleriyle İskoçya, İrlanda ve Yurdumuzun Doğu Karadeniz bölgelerinin sahil şeridindeki ormanlık yerlerde nadirde olsa kuluçkaya yatar.
Asya anakarasının 64 derece kuzey enlemin altındaki sahalar ile güneyde Hindistan, doğuda Japonyaya kadar uzanır.
Afrika anakarasının kuzey sahil şeridi içindeki ormanlık alanlarda da rastlanır.
Yalnız kuzey Amerikada mevcut değildir. Ancak orada Scolopax minor denilen bir tür
çulluk vardır ki yaşama tarzları Orman çulluğuna benzemekle birlikte daha küçük yapıdadırlar.
Beslenme :
Böcek, kurt, solucan ve kabuksuz salyangozlarla beslenir.
Biyolojisi :
Mart ve Nisan aylarında Orta, doğu, kuzey Avrupa ve Rusyaya göçerek kuluçkaya yatarlar. Orman içinde yoğun çalılıkların altında yumuşak toprağa açtığı çukurda 4-5 yumurta bırakır. Kuluçka süresi 20 ila 23 gündür.
Göçü :
Ilıman bazı Avrupa ülkeleri dışında bir göç kuşudur.
Kuzey Avrupa popülasyonu Kuzey Afrikaya kadar, Rusyadakiler Orta Doğu ve Asya güneyine kadar göç edebilirler.
Eylül\'ün son haftaları ile Ekim ortasına kadar büyük çulluk göçleri devam eder.
Çullukların büyük bir kısmı yolculuğa çıkmak için batı rüzgarlarını beklerler.
Bu göçlerin sonunda konmak için sahil bölgelerindeki orman kenarındaki kısa ağaç altlarını, çalılıkları seçerler.
Karadeniz sahil kesiminde biriken çulluklar, Çoruh, Yeşilırmak, Kızılırmak, Sakarya vadilerinden çok az miktarda iç bölgelere kadar uzanırlar.
Orman çulluklarının büyük bir kısmı göç yollarını izleyerek kışı Akdeniz sahillerindeki bölgelerde geçirirler.
Çulluğun bir gecede 400-500 km kat ettiği zannedilmektedir.
Fakat aksi istikametten esen rüzgarlar, fırtınalar, kar tipileri gibi engeller bu yolu 40-50 kmye kadar indirir.
Orman çullukları göçlerini genellikle gece yaparlar.
Bazen gündüzleri de yaptıkları görülmüştür.
Çullukların yollarını ve gidecekleri yönü nasıl saptadıkları tam olarak bilinmemektedir.
Orman çullukları Şubat ortaları ile Mart ayı başından itibaren yurtlarına dönüş göçlerine başlarlar.
Güneyden kuzeye dönerlerken başka göç yollarını izleyerek, Ukranya, Litvanya, Letonya, Estonya ve Finlandiyaya geçmektedirler.
Popülasyonu:
Avrupada Rusya hariç 500-700.000 çift yaşadığı tahmin edilir.
Davranışları :
Gündüzleri orman içinde saklanır.
Rahatsız edildiğinde yürüyerek yer değiştirmeyi tercih ederse de tehlike anında epey hızlı, gürültülü ve dik bir şekilde ağaçların tepesine yükselip daha uzaklara uçar.
Geceleri beslenmek amacıyla açık alanlarda dolaşırlar.
Yerel Adlar :
Çulluk-orman çulluğu,lökeşi,lökeşe / Denizli (wolfkenan )
Gündüzleri orman içlerinde saklandığından dolayı Orman Çulluğu adı ile de anılır.
Yelve, lökeşe, körtavuk, Gazel Tavğu, Kocacık, Lökeşe, HocaAli, Kazıklı, Bigatsa diğer yöresel adlarıdır.
çulluk- kocahoca / Adana ( mose )
çirona, donka, eğri koca, el koca, gazal ahmat, gazel tavuğu, helvacı, lökeçe, lök eşeği, lökeşe, lökeşi, lökşe, löküşe, lüleli, pırnakal, yebre, yelfe, yevli, bekas - Kazım Çapacı
Ses-Ötüşü :
Üreme döneminde erkeğin kur uçuşu sırasında Vart-vart-ra-psssyp
Uçarken eşi veya rakibi ile karşılaştığında telaşlı bir Plip-plip-piss psi-plip
Kaynaklar
Türkiye\'de yaşayan kuşlar ısbn 975-97112-0-6
Collins Bird Guide isbn 0-00-711332-3
http://www.birdguides.com/html/vidlib/species/Scolopax%5Frusticola.htm