Açıklama :
Adı ile müsemma orta boy bir kartal olup, şahine benzer.
Aquila cinsi kartalların en küçüğüdür.
Abisi büyük orman kartalından daha küçük, ince kanatlı ve uzun kuyrukludur.
Fakat büyük ve küçük orman kartalının ayrımı arazi koşullarına çoğu kez zor bir iştir.
Kanat alt ve üst taraftan kanat örtü tüyleri kanat teleklerinden daha açık renkli görülür.
Bu özelliği 1., 3. ve 5. fotoğraflarda gayet açık bir şekilde görülmektedir.
Büyük orman kartalında ise tam tersi bir durum vardır.
Kanat altından kanat altı örtü tüyleri ve telekler arasındaki sınırda iki beyaz çizgi dikkati çekebilir.
Özellikle bu el teleklerin alt örtü tüyleri arasında iki sıra virgül şeklinde görülebilir ki bu oldukça tanı koydurucu bir işarettir.
Büyük ormanda ise tek virgül dikkati çeker.
Kanat üst tarafta birincil telek diplerinde açık renkli görülen leke olur.
Bu lekelenme telek uçlarına kadar varmaz ve erişkinlerde gayet belirgindir .
Bu özellik subadult bozkır kartalı ile ayrımında işe yarar.
Bozkır kartalında bu leke telek uçlarına kadar varır.
Ayrıca bozkır kartalı daha iri ve uzun kanatlıdır.
Küçük orman kartalının önemli bir özelliği kanat uçundaki 7. teleğin oldukça kısa olmasıdır.
Bu özellik türün 2. fotoğrafında ( http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl15@d&idx=435 ) sağ kanatta belirgin şekilde görülmektedir.
Aynı fotoğraflarda kıuyruküstü örtücülerininde beyaz göründüğü dikkati çekmektedir, ama bu durum büyük ormanda da mevcuttur.
Kuyruğu yuvarlaktır.
Gençlerinde özellikle yerde iken ensede kum rengi açık bir leke vardır ve tanı koydurucudur. (Kişisel tecrübelerimle de sabittir ki, göç esnasında meralarda konaklarken yakalayabilirseniz bu leke başını oynattığında çok kolayca seçilebiliyor)
GENEL OLARAK: Koyu kahverengi bir kartaldır.
Kanat örtü tüyleri ve kıç daha açık renkli görülür.(Büyük orman kartalında ise tam tersi) Boyun uzun, gaga küçüktür.
Süzülürken kanatlarını karpal bölgeden bükülecek şekilde aşağıya doğru yay gibi eğer.
Tanımı :
Büyük orman kartalından daha küçük, ince kanatlı ve uzun kuyrukludur.
Kanat alt ve üst taraftan kanat örtü tüyleri kanat teleklerinden daha açık renkli görülür.
Büyük orman kartalında ise tam tersi bir durum vardır.
Kanat altından kanat altı örtü tüyleri ve telekler arasındaki sınırda iki beyaz çizgi dikkati çekebilir.
Özellikle bu el teleklerin alt örtü tüyleri arasında iki sıra virgül şeklinde görülebilir ki bu oldukça tanı koydurucu bir işarettir.
Büyük ormanda ise tek virgül dikkati çeker.
Kanat üst tarafta birincil telek diplerinde açık renkli görülen leke olur.
Bu lekelenme telek uçlarına kadar varmaz ve erişkinlerde gayet belirgindir .
Bu özellik subadult bozkır kartalı ile ayrımında işe yarar.
Bozkır kartalında bu leke telek uçlarına kadar varır.
Ayrıca bozkır kartalı daha iri ve uzun kanatlıdır.
Küçük orman kartalının önemli bir özelliği kanat uçundaki 7. teleğin oldukça kısa olmasıdır.
Kanat örtü tüyleri ve kıç daha açık renkli görülür.(Büyük orman kartalında ise tam tersi) Boyun uzun, gaga küçüktür.
Habiatı :
Üreme ormanlık arazide olur.
Göçte çeşitli tip arazilerde görülebilir.
Kışladıkları Afrika\'da daha çok savanları tercih ederler.
Yayılışı :
Kuşbanktaki veriler Türkiye\'de daha çok göçte görüldüğünü göstermektedir.
Fakat İğneada\'dan kış kaydı mevcut.
Samsun Ardahan, Kars\'dan geç Haziran Temmuz ayında da kayıtlar var.
Bunlar üreme kayıtları olabilir mi ?
Harita\'ya bakıldığında Hatay\'dan ülkemize girdikleri bilindiğine göre göç yolu üzerinde hala kayıt olması gereken iller mevcut.
Bu hali ile de harita kabaca Hatay - İstanbul rotasını göstermekte.
Oluşan haritada Hatay ile kuzeydoğu Anadolu- Kafkasya rotasına ait işaretlerde mevcut.
Beslenme :
Küçük memeliler, sürüngenler, amfibiler, kuşlar, böcekler şeklinde geniş bir yelpazeyi kapsayan yemek listesi vardır.
Edirne\'de göç esnasında sabahleyin kurbağa yediğin\'i gözlemledik.
Kurbağaları genelde yerde koşarak yakalayıp avlıyorlar.
Bazen yerden az yükseğe çıkıp kısa pikeler ile avlandığını da gördük.
Biyolojisi :
Beş yaşından sonra erişkin hale gelirler.
Göçü :
Küçük orman kartalı demek biraz da göç demektir.
Ekteki makalelerden kışı Zambiya, Kongo, Mozambik, Bostvana, Angola, Nabibya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Zimbabvede geçirdikleri analaşılmaktadır.
Bu esnada sabit durmayıp yer değiştirmektedirler.
Mart ayında göçe başlamaktadırlar.
Tanganika gölünden kuzeye Sinaya doğru (Nil vadisi) oradan İsrail, Lübnan ve İskenderundan Türkiyeye giriş yapmaktadırlar.
Makalelerdeki rotalara bakılırsa Anadoluyu düz bir hat ile geçmekte İstanbul Boğazında Trakya ve oradan balkanlara çıkmaktadırlar.
Ülkemize varışları Mayıs ayına rast gelmektedir.
Bugaristan üzerinden üreme bölgelerine dağılmaktadırlar.
Makalelerden ergen olmayan bireylerinde göçe katıldığı anlaşılmaktadır.
Bu bireyler sabit durmayıp (Edirne ağzı ile aylaklık edip) dolaşmaktadırlar.
Üreme alanlarına varmaları Mayıs Haziran aylarına rastgelmektedir.
Eylül Ekim aylarında sonbahar göçüne başlamaktadırlar.
İstanbul Çamlıca tepelerinde bu esnada çok büyük sayılarda geçişler saptanmaktadır.
Benzer bir rota ile Afrikanın güneyine inmektedirler.
Kuşbank kayıtlarında ülkemizdeki bahar göçü ile ilgi veriler Mart Haziran ayları arasına dağılmaktadır.
Veriler daha çok, boğazın kuzey bölgelerine aittir.
Sonbahar göçü ise Ağustos Ekim ayları arasına dağılmaktadır.
1990 ve 2000li yıllarda daha çok Eylül ikinci yarısı ve Ekim başında yoğunluk yaşanmaktadır. 27 Eylül 2005 de 15035 lik bir zirve değer vardır.
Fakat 5 Ağustos 1972 de 18864 ve 13 Ağustos 1971 de 20000 gibi zirve değerler vardır. iskenderun Belen geçidi de önemli bir kavşak olmasına rağmen Kuşbank\' ta büyük sayıda ki göç verileri şu an için mevcut değildir.
Dİck Forsman\'nın kitabında İsrail Tel Aviv yakınlarındaki Kafr Qasim\'de 1983 sonbahar gçöünde 141.868 kuş sayılmış sadece 29 Eylül 1983 günü 46.579 kuş sayılmıştır. http://home.scarlet.be/~pin02658/Apomarina2.pdf
http://home.scarlet.be/~pin02658/ApomarinaE2.doc.pdf
Dick Forsman; The raptors of Europe and The Middle East
Popülasyonu:
Küçük orman kartalı orta ve doğu Avrupa\'da ürer.
Dünya populasyonunun %95 ni Avrupa populasyonu oluşturmaktadır.
Yaklaşık 14-19 bin çift olduğu tahmin edilmektedir.
En büyük üreme sayıları Latvia, Belarus, Romanya ve Polanya\'dadır.
Arkasından Litvanya, Ukranya, Estonya ve Slovakta önemli üreme alanlarındandır.
Balkanlar, kafkaslar ve ülkemizde de az miktarda üreme olmaktadır.
Kışı Afrika\'nın Ekvotar altındaki ülkelerinde özellikle güney ve doğu afrikada geçirmektedir. http://www.birdlife.org/datazone/species/BirdsInEuropeII/BiE2004Sp3530.pdf
Davranışları :
Yuvasını ağaçlarda yapar.
Üreme çağında olmayan kuşlarda göçe katılmaktadırlar.
Fakat bu kuşlar sabit kalmayıp dolaşmaktadırlar.
Göç esnasında Sudan Türkiye arasını nispeten daha hızlı geçtikleri bu esnada beslenme ve su içme gibi faaliyetleri daha az yaptıkları telemetrik çalışmalarda gösterilmiştir.
Yerel Adlar :
Ses-Ötüşü :
Sesi tiz ve az çınlar.
k-yep veya kyeek şeklinde, bazende köpek eniği gibi wiiiik şeklinde ses çıkarır.
Kaynaklar
http://home.scarlet.be/~pin02658/Apomarina2.pdf
http://home.scarlet.be/~pin02658/ApomarinaE2.doc.pdf http://www.birdlife.org/datazone/species/BirdsInEuropeII/BiE2004Sp3530.pdf
Dick Forsman; The raptors of Europe and The Middle East