Açıklama :
Monticola saxatilis (Linnaeus, 1766)
Turdidae familyasına mensup, kolay görülemeyen, ürkek bir kuş türüdür.
Erişkin erkeği en renkli dağ kuşlarındandır; başı, sırtı mavi, alt tarafı ve kuyruğu kırmızıdır. Belindeki beyaz leke özellikle uçuşta belirir.
Kuyruğu kısadır.
Dişisi, genci ve üreme dışı giysisindeki erkeğin gövdesi kahverengi üzerine çizgili ve boğazı daha açık renklidir.
Gaga ve ayakları siyah renklidir.
IUCN nin kırmızı listesinde asgari kaygı( LC - Least Concern) katagorisinde bulunmaktadır.
Çevre ve Orman Bakanlığı 2008 - 2008 Av dönemi merkez av komisyonu karağı gereği koruma altına alınmış olan yaban hayvanlarından biridir.
Orta büyüklüktedir.
Yazın erkekler fark edilemeyecek kadar sönük bir giysiye bürünürler.
Kafa tüyleri mavi-gri, alt kısımları ve kuyruk tüylerinin dış kısmı turuncudur.
Kanat tüyleri koyu kahverengi, sırt kısımları ise beyazdır.
Dişiler ve yetişkin olmayan bireylerin üst kısmı koyu kahverengi, alt tarafları soluk kahverengi, kuyruk tüylerinin dış kısmı ise erkekler gibi kırmızımsıdır.
Hem erkek hemde dişide gaga ve ayaklar grimsidir.
Alt türleri;
1. forest rock thrush ( monticola sharpei)
- Benson s rock thrush ( monticola sharpei bensoi)
2. amber mountain rock thrush ( m. erythronotus)
3. littoral rock thrush (m. imerinus)
4. cape rock thrush (m. rupetris)
5. sentinel rock thrush (m. explorator)
6. short-toed rock thrush (m. brevipes)
7. miombo rock thrush (m. angolensis)
8. rufous-tailed rock thrush (m. saxatilis)
9. little rock thrush (m. rufocinereus)
10. blue-capped rock thrush (m. cinclorthynchus)
11. white -throat rock thrush (m. gularis)
12. chestnut- bellied rock thrush (m. rufiventris)
13. blue rock thrush (m. solitarius)
Tanımı :
Habiatı :
Açık kayalık arazilerde, çoğunlukla dağlarda, nadiren daha alçak bölgelerde görülür.
Kayalık yerler ve harabelerde yaşar.
Çıplak dağ yamaçlarında sık görülür.
1500m üstü açık ve kurak dağlık arazi kuşudur.
Kayalıklara yuva yapar.
Kaya üzerinde turuncu lekelerle çok güzel bir kamuflaj oluşturur.
Yayılışı :
Avrupa nın güney kesimlerinden yer yer Polonya nın belirli kesimlerinde, Kuzey Çin, Moğalista nın tamamında, Kırgısiztan, Afkanistan ve Türkmenistan nın ise belirli kesimlerinde üreme gösterirler.
Türkiye nin Doğu , Güney ve İç Anadolunun belirli kesimlerinde Üreme Gösterir.
Yerli Olarak ;
Afganistan; Arnavutluk ; Cezayir ; Andorra ; Ermenistan ( Ermenistan) ; Avusturya ; Azerbaycan ; Bahreyn ; Bosna Hersek; Bulgaristan ; Kamerun ; Orta Afrika Cumhuriyeti; Çad ; Çin; Kongo Demokratik Cumhuriyeti ; Hırvatistan ; Kıbrıs ; Çek Cumhuriyeti; Cibuti ; Mısır ; Eritre ; Etiyopya ; Fransa ; Gambiya ; Gürcistan; Gana ; Cebelitarık ; Yunanistan ; Gine ; Gine-Bissau ; Macaristan ; İran İslam Cumhuriyeti ; Irak ; İsrail ; İtalya ; Ürdün ; Kazakistan ; Kenya; Kuveyt ; Kırgızistan ; Lübnan ; Liberya ; Libya ; Makedonya, Eski Yugoslav Cumhuriyeti ; Mali ; Malta ; Moritanya ; Moldova ; Moğolistan; Karadağ; Fas; Nijerya ; oman ; İşgal altındaki Filistin Toprakları, ; Polonya ; Portekiz ; Katar ; Romanya ; Rusya Federasyonu; Suudi Arabistan; Senegal ; Sırbistan (Serbia) ; Sierra Leone ; Slovakya ; Slovenya; Somali ; Güney Sudan\'ın ; İspanya ; Sudan ; İsviçre; Suriye Arap Cumhuriyeti ; Tacikistan; Tanzanya, Birleşik Cumhuriyeti ; Tunus ; Türkiye; Türkmenistan ; Uganda ; Ukrayna ; Birleşik Arap Emirlikleri; Özbekistan ; Batı Sahara ; Yemen
Bölgesel olarak sona ermiş ;
Almanya
Normal Bölgesi dışında olduğu bölgeler;
Belçika; Fildişi Sahilleri ; Danimarka ; Finlandiya ; İrlanda ; Japonya ; Lihtenştayn ; Lüksemburg; Myanmar ; Hollanda; Nijer ; Norveç; Ruanda ; Seyşeller ; İsveç ; Gitmek; Birleşik Krallık; Zambiya
Beslenme :
Omurgasız hayvanlar, meyve ve tohum ile beslenir.
Böcekçildirler, örümcek, salyangoz, küçük sürüngenleri yerler.
Aynı zamanda meyvede yerler.
Biyolojisi :
Dişi 4-5 yumurta bırakır ve 14-15 gün kuluçkaya yatar.
Yavrular 14-16 gün sonra yuvadan ayrılırlar.
Genellikle çiftler veya gruplar halinde alçak ağaçlara tünerler ya da yerde hoplayarak ilerlerler.
Utangaçlardır.
Tek eşli ve bölgecidirler.
Nisan ayı üreme dönemidir.
Göçü :
Tamamıyla göçmendir ve kışlamak için Afrika ile güney Sahara ya gider.
Avrupa\'\'nın nadir ziyaretçilerindendir.
Popülasyonu:
Popülasyonu son yıllarda yaşam alanlarının yok edilmesi ile paralel olarak düşüş göstermektedir.
Örneğin, 20yy başlarında Polonya da üremesine rağmen şu anda görülmemektedir.
Buna rağmen dünyada popülasyonu tehdit altındaki türler arasında sayılmamaktadır.
Türkiye de popülasyon boyutu 50 000 - 200 000 çift arasındadır. Bu sayı avrupa popülasyonun %65 ini oluşturur. Türkiye deki populasyona 2000 - 2012 yılları arasında bakıldığında bir düşüş görünse de , uzun süreli olarak değerlendirildiğinde ( 1990 - 2013 ) populasyon da değişmenin olmadığı görülür.
Davranışları :
Kase şeklinde yuva yapar. Besini olan böcekleri uçarken veya bitki üzerinde yakalar.
Yerel Adlar :
Ses-Ötüşü :
Ötüşü berrak ve ıslıklıdır.
Genel yapısı kuyrukkana, ses kalitesi katavuğa benzer.
Uçuşta sıkça öter.
Sesi pürüzlü ve taş kuşu gibidir. \"Çak, çak\"
http://www.xeno-canto.org/species/Monticola-saxatilis
Kaynaklar
Heinzel, H., Fitter, R., Parslow, J., 2001 Türkiye ve Avrupanın Kuşları, Çeviren ve Uyarlayan: Kerem Ali Boyla, Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği, 86-358. İstanbul.
Baran İ., Yılmaz İ. 1984. Ornitoloji Dersleri, Ege Üniversitesi Basımevi, 251. İzmir.
www.milliparklar.gov.tr (06.04.2009)
ses ve ötüş: www. junglewalk.com/sound/Thrush-sounds-P3.htm
kaynak: wikidipedia www.answers.com/topic/rock-thrush Ceviri: ziva
http://www.xeno-canto.org/species/Monticola-saxatilis
Birdlife International (2004) Birds in Europe: population estimates, trends and conservation status, Cambridge UK: Birdlife International (Birdlife
Conservation series no: 12)
Doğa Derneği, Eken G., Bozdoğan M., İsfendiyaroğlu S., Kılıç D.T., Lise Y. (2006) Key Biodiversity Areas of Turkey (Türkiyenin Önemli Doğa
Alanları) Doğa Derneği, Ankara, KILIÇ, T., EKEN, G. 2004, Türkiye\'nin Önemli Kuş Alanları Güncellemesi, Doğa Derneği. Ankara
: Birdlife International (2004) Birds in Europe: population estimates, trends and conservation status, Cambridge UK: Birdlife International (Birdlife
Conservation series no: 12) www.kusbank.org