Kıbrıs Rum Kesimi, Baf’ta yaşayan fotoğrafçı ve ornitolog dostumuz Ergenç Korkmazel ile telefonda konuşurken bana King Fisher Days’den bahsetti. Ocak ayının 2. haftası gibi bir hafta süre ile Yunanistan’da, başta Kıbrıs ve Girit adalarında kutlandığını, bu tarihlerde fırtınaların yalıçapkını yumurtlarına zarar vermemek için durduğunu anlattı. Her kış, denizin tamamen sakin olduğu bir haftalık süre ile “Alcyone-Halcyon” kuşu yuvasını kurar ve kuluçkaya yatar. “Halcyon günleri” denilen bu günler herkes için mutlak barış ve huzur günleridir. Bir zamanlar “Halcyon” günleri mecazen “mutluluk dönemini” ifade ederdi, dedi.
Şöyle devam etti;
- Kuşlarda yılın ilk yumurtaları yalıçapkınlarına aittir. Mitolojide şöyle geçer; Tanrı Zeus, Halcyon’a kışın yumurtlamasını emreder. Kocasının ölüsünü bulduğu sahile yumurtalarını bırakan Halcyon, dalgaların yumurtalarını aldığını görür. Durmadan ağlaması ve dua etmesi Zeus’un kalbini yumuşatır. Diğer tanrılarında teşvikiyle Zeus kış ortasında iyi ve sakin on dört gün vermeğe karar verir. Yumurtalarının güvende olmaları için yalıçapkını (king fisher) yada İzmir yalıçapkını (halcyon)’na kış dönümünden yedi gün önce ve kış dönümünden yedi gün sonra toplam on dört gün verir.
HER YIL OCAK AYINDA GÜNEŞLİ, FIRTINASIZ, SAKİN GÜNLERİN SEBEBİ HALCYON KİM?
İzmir yalıçapkını tür sorumlusu Emin Yoğurtçuoğlu’nun tür sayfasından da hatırlayacağınız aşk efsanesi Halcyon hakkında internette yabancı kaynaklarda nelere mi rastladım?
Yunan mitolojisinde, tanrıça Halcyon (Yunanca Alcyone) rüzgarları hükümdarı, Aeolus’in kızıdır. Tachis kentinin ölümlü kralı Ceyx ile evlidir. Birbirlerine, ayrı kalmaya tahammül edemeyecek derecede, delicesine bağlıdırlar. Ancak Ceyx, Delphi ve Apollo’ya bir şey danışmak için yelkeni ile denize açılır. Ceyx, denizden çok korkan ve gözyaşlarında içinde onu uğurluyan Halcyon’a rağmen yola çıkmıştır. Halcyon haklı çıkar, sahile yakın sularda çıkan fırtınada gemi dalgalarda yok olur. Bundan habersiz olan Halcyon Tanrıça Hera’dan kocasının yolculuğunun güvenli geçmesini sağlamasını ister. Hera, Halcyon’nun rüyasında gerçekleri görmesini, sağlar.
Bundan sonrası Publius Ovidius Naso, en ünlü yapıtı dünyanın oluşumu ve yaratımı anlattığı onbeş kitaptan oluşan Metamorfoz’da şöyle anlatıyor;
“Sahile koşan Halcyon “sevgilim!” diye bağırarak kendini denize attı. Fakat, o ne? Suya düşmemişti; dalgalar üzerinde uçuyordu. Kuş tüylerine bürünmüş, sırtında kanatları oluşmuş, bir kuş’a dönüşmüştü. Tanrılar lütuflarını esirgememişler; Ceyx’in bedeni de, sanki bir hortum etkisi ile çekiliyormuş gibi sulardan yükselerek aynı türde bir kuşa dönüşerek (Halcyon )Alcyone’ye eşlik etti.”
Ozanlar, iri bir tür yalıçapkını olan “Halcyon”u bu aşk masalının ürünü kabul ediyorlar. Halcyon kelimesi İngilizceye sakin, huzurlu, durgun, dingin anlamıyla girmiş.
HALCYON DAYS TOPLANTILARI
“Halcyon Days” toplantıları Girit’te “Akdeniz Araştırmaları Merkezi” en önemli bilimsel faaliyetlerinden birisi olarak üç yılda bir yapılmaktadır. Halcyon Days toplantılarının her birinde, Osmanlı tarihinin bir sorunu ele alınmakta ve
bu konuda çalışan, tanınmış tarihçiler davet edilerek dar katılımlı bilimsel bir tartışma zemini oluşturulmaktadır. Bu sempozyumda sunulan bildiriler de mutlaka kitaplaştırılıp basılmaktadır. İngilizce basılan bu bildiri kitaplarının bir kısmı da Türkçeye çevrilmiştir.Halcyon Days toplantıları , 13-15 Ocak günlerinde Girit’in Resmo kentinde yapılmaktadır.
Bu güneşli güzel günler Kıbrıs’ta “Kingfisher Days” Yalıçapkını Günleri olarak Girit\'te ise “Halcyon Days” İzmir Yalıçapkınları Günleri olarak kutlanıyor demek ki.
Güneşli, fırtınasız, barış ve huzur dolu günleri bu Ocak ayında Türkiye sahillerinde ne zaman yaşacayacağız bakalım.
Dilek GEÇİT
FOTOĞRAF: Jeof15 / Ersan BERBEROĞLU
Haber: https://yesilgazete.org/234-hak-orgutunden-ortak-aciklama-yaban-hayvanlarini-oldurme-izni-geri-alinsin/?fbclid=IwAR0n5zLrXIXXdUWUASK8p0oojfCaIOHvW_fmTze-kmn9j9ydthTSYCoHFEU