Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Türkiye'deki kuş
hareketliliğinin net olarak ortaya konulabilmesi amacıyla harita hazırlanması
çalışmalarına başladı
Hüseyin Gazi Kaykı - Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Ahmet
Özyanık, Türkiye'deki kuş hareketliliğinin net olarak ortaya konulabilmesi
amacıyla kuş hareketliliği haritalarının hazırlanması çalışmalarına
başladıklarını bildirdi.
Özyanık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin biyolojik çeşitlilik
açısından dünyanın şanslı ülkelerinden birisi olduğunu, bu olağanüstü ekosistem
ve habitat çeşitliliğinin beraberinde önemli bir tür ve genetik çeşitliliğini
getirdiğini söyledi.
Bu çeşitlilik içerisinde de Türkiye'de yaklaşık 460 kuş türünün yaşadığını
aktaran Özyanık, bu denli çok sayıda kuş türünün mevcut olması nedeniyle Doğa
Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü olarak ülkedeki kuş hareketliliğinin
net olarak ortaya konulabilmesi amacıyla kuş hareketliliği haritalarının
hazırlanması çalışmalarına başlanıldığını belirtti.
Bu çalışmalar çerçevesinde, kuşlarla ilgili bu zamana kadar yapılmış
çalışmalardaki mevcut verilerin derleneceğini ve Nuh'un Gemisi Biyolojik
Çeşitlilik Veri Tabanı'na işleneceğini kaydeden Özyanık, toplanan verilerin
derlenmesinin ardından, veri eksiği olan türler tespit edilerek bu konularda da
çalışmalar yapılmasının sağlanacağını ifade etti.
-Harita hazırlık çalışmaları-
Çalışmanın; mevcut verilerin toplanması, toplanan verilerin Nuh'un Gemisi
Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Veri Tabanı'na ve sayısal haritalara işlenmesi,
analiz ve değerlendirme olmak üzere üç ana başlıkta yürütüleceğini dile getiren
Özyanık, şu bilgiyi verdi:
"Batı Palearktik Bölge'de süzülen göçmen kuşların geçtiği 4 ana kuş
göç yolundan ikisi Türkiye üzerinden geçmektedir. Boğazlar-Hatay Belen Geçidi
ve Çoruh Vadisi-Hatay Belen Geçidi olarak tanımlanan bu iki önemli kuş göç
yolu, Boğazlar, Çoruh Vadisi ve Belen Geçidi olmak üzere üç noktada daralmakta
ve kuşlar bu noktalardan toplu geçişler yapmaktadır. Bu alanların, dünyadaki
önemli göç rotaları olması sebebiyle 1970'li yıllardan günümüze kadar üç
noktada yerli ve yabancı araştırmacılar ve kuş gözlemcileri tarafından farklı
gayelerle sayımlar yapılmıştır. Süzülen göçmen kuşlara ilişkin çalışma
bünyesinde ilk olarak bu sayımların tamamı derlenecek.
Özellikle son yıllarda pek çok Avrupa ülkesinde kuşların yaşam döngülerini
araştırmak, izledikleri göç rotaları hakkında bilgi sahibi olmak amacıyla büyük
yırtıcılar ve leylekler başta olmak üzere çok sayıda kuşa uydu vericisi
takılarak izlenmiş, bunların bir kısmı yayımlanmış, bir kısmı ise ilgili
kuruluşlarda mevcuttur. İkinci aşamada bu kuruluşlarla irtibata geçilerek, uydu
vericileriyle elde edilen bilgiler temin edilecek."
Son 5 yıldır Belçikalı kuş gözlemcileri tarafından, Gürcistan'ın Batum
kentinde, Çoruh Vadisi girişinde, Gürcü kuş gözlemcileriyle işbirliği halinde
sonbahar göçlerinin sayıldığını hatırlatan Özyanık, "Son aşama olarak ise
bu sayımların sonbahar göçlerinde Çoruh Vadisi'nden ülkemize giren kuşlarla
ilgili sağlıklı bilgileri verebileceği tahmin edildiğinden, bu verilerin temini
sağlanacak" diye konuştu.
Su kuşu sayımları çalışmaları için de Türkiye'de düzenli olmasa da
1967-1990 yılları arasında yabancı kuş gözlemcilerinin, 1990 yılından itibaren
ise Türk gözlemcilerinin kış ortası su kuşu sayımları yaptıklarını anlatan
Özyanık, bu verilerin büyük bir kısmının yayımlandığını anımsattı.
Türkiye'de, sivil toplum kuruluşları ve akademik kuruluşlar tarafından
çeşitli projeler kapsamında pek çok sulak alanda üreme çalışması yapıldığını ve
bu çalışmalara da erişilebildiğini dile getiren Özyanık, "Türkiye'deki kuş
gözlemcileri tarafından yapılan gözlemler, KuşBank veri tabanında da mevcuttur.
Ayrıca Nuh'un Gemisi Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Veri Tabanı da yine pek çok
çalışmaya ait veriyi içermektedir" dedi.
-Kuş hareketliliği sayısal verilerle ortaya konulacak-
Kuşlarla ilgili yapılan çalışmaların neticesinde yayınlanan eserlerdeki
veriler ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nce yaptırılan pek çok
araştırma ve yönetim planındaki verilerin de bu çalışma için kullanılacağını
ifade eden Özyanık, şunları söyledi:
"Koloni halinde kuluçkaya yatan büyük yırtıcılar kara akbaba ve kızıl
akbaba, koloni halinde kuluçkaya yatmasa da birbirine yakın yerlere yuva
yapabilen küçük akbaba ile yine kalabalık gruplar halinde hareket eden toy
kuşlarına ait üreme verilerinin toplanması için ise bu türler ile alakalı
yapılan çalışmalar ve tüm kayıtlar incelenecek, üreme bilgileri yetersiz olan
ve güvenilir olmayan alanlar ziyaret edilecek ve üreme bilgileri elde edilecek.
Bu yılın sonuna dek verilerin derlenmesi çalışmaları tamamlanacak olup, bu
çalışma neticesinde ülkemizdeki kuş hareketliliğinin yoğun olduğu yerler sayısal
veriler ile ortaya konulacak ve bu bölgelerde gerçekleştirilecek faaliyetlerin
kuşlara zarar vermemesi için gerekli tedbirlerin alınması sağlanacak."
Yayıncı: Ziver Büyüktaş
Kaynak: AA
http://www.haberciniz.biz/turkiye-kuslarinin-rotasi-ciziliyor-1712434h.htm
Büyük kumkuşu Fotoğrafı: Soner Bekir