Kışa doğru Karadeniz kıyılarına, özellikle Bulgaristan’a, Romanya’ya ve Ukrayna’ya uçarlardı.  Havalar ısınmaya başlayınca da üreme zamanları gelir, Rusya’nın kutup bölgelerine doğru yola çıkarlardı.  6.000 kilometrelik bir yolculuğu göze alarak.  Bu gidiş geliş yıllar boyu sürdü.  Sonra birden, on yıl oluyor, sayıları yarı yarıya azaldı.  Gittiler, geri dönmediler.  50.000 kaz yok oluverdi.  Kimse ne olduğunu bilmiyor.

Asya’da yeni bir yerleşme bölgesi mi buldular acaba?  Avcılığın mı kurbanı oldular?  Güneydeki tarımda ilaç ve zehir kullanımı arttı diye mi kendilerine uygun yeni bir yer aradılar?  Ya da sayıları hızla artan rüzgâr türbinleri mi ürküttü onları?  İklim değişimi onları kütlesel kırımdan mı geçirdi?  Bu sorulara yanıt bulunamıyor.  Üstelik sayılarının zamanla artmadığı da gözleniyor.

Bulgar ve İngiliz doğa koruma dernekleri ve bilginler uzun zamandır bu yok olma olayına eğiliyorlar.  Kazları gözlüyorlar, sayıyorlar, anlamaya çalışıyorlar.  50.000 kuşun kısa bir zamanda kaybolması (geriye sayılabildiği kadarıyla yalnızca 40.000 kazın kalmış olması) kolay kabul edilebilecek bir olgu değil.  Araştırmacılar bu yıl 11 kaza elektronik etiket taktılar. Bu sayede onların hareketlerini izleyebileceklerini düşünüyorlar.  Belki de, onların kendilerine yarattıkları yeni bir yerleşme bölgesi çıkacak ortaya ve daha iyi koruma altına alınmaları sağlanacak.  Karadeniz kıyılarındaki çiftçiler de endişeyle izliyorlar bu araştırmayı.  Sibirya kazları yaşamlarının bir parçasıydı ve tarımsal dengede onların da kendince bir rolü vardı.

Atila Alpöge /  Yararlanılan kaynak:  Jessica Aldred, The Guardian, 20.2.2013

Kaynak: http://ekogazete.wordpress.com/2013/02/24/sibirya-kazlarina-ne-oldu/ 

Fotoğraf: lodos / Cem Erayan