KuzeyDoğa Derneği’nin Kars’ın Sarıkamış ilçesi ormanlarında 2010’da başlattığı büyük etoburların araştırılması projesinde, 2013 yılında Türkiye ’nin GPS/GSM vericisi takılan ilk dişi kurdu ASENA kaçak avcılar tarafından öldürüldü.
KuzeyDoğa Derneği ile Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP), Kafkas, Utah, Zagreb ve Zürih üniversiteleri ortaklığında gerçekleştirilen projede ASENA’ya verici haziran ayında Kafkas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sami Özcan gözetiminde takılmıştı. Vurulan kurt, DKMP yetkilileri kontrolünde ölüm nedeni belirlenmek üzere Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yaban Hayat Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’ne gönderildi.
Veteriner Hekim Ayşegül Çoban tarafından biyometrik ölçümleri alınan kurdun Patolog Doç. Dr. Hasan Özen tarafından yapılan nekropsi sonucunda sol göğüs bölümüne isabet etmiş saçma yarası tespit edildi. Saçmanın akciğerlere isabet ederek iç kanamaya neden olduğu ve kurdun bu nedenle öldüğü belirlendi.
ASENA, verici takıldığı 3 Haziran’dan bu yana 1934 kilometre yürüdü ve 230 kilometrekarelik bir alanı yani sadece 5.5 ayda yakalandığı Sarıkamış Ormanı-Allahuekber Dağları Milli Parkı’ndan daha büyük bir alanı kullandı.
Kurtlar ‘canavar’ değil
KuzeyDoğa Derneği, 2010’dan beri yürüttüğü proje kapsamında Kars’ta insanlar tarafından öldürülen en az 8 kurt tespit etti. Dernek yetkililerin verdiği bilgilere göre, Türkiye’de kurt ne yazık ki genelde öldürülmesi gereken bir ‘canavar’ olarak görülüyor. Aslında kurtlar ekolojik acıdan en önemli canlılardan. Sağlıklı ekosistemin göstergesi olan kurtlar, tavşan, domuz ve diğer otla beslenen canlıların üremesini kontrol altında tutar, otçul canlıların faaliyetlerini kısıtlayarak bu canlıların bitki örtüsüne verdiği zararı azaltır. Tilkiler gibi kurtlar da çiftçinin dostudur. Ancak artan insan nüfusu onların yaşama alanlarını daraltıyor. İnsanların doğanın içine yeni yerleşim alanları eklemeleri, orman alanların daralması onları insanlarla daha çok karşı karşıya getiriyor.
KuzeyDoğa Derneği, bu çatışmanın azaltılması için Sarıkamış’tan başlayan ve Posof’da son bulunan Türkiye’nin ilk yaban hayatı koridorunu planladı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından uygulamaya alınan ve 28 bin 543 hektarlık bir muhafaza ormanını koruyacak 162 kilometrelik bu koridor sayesinde parçalanmış orman blokları arasından sıkışan yaban hayvanları, kendilere yeni yaşama alanları bulacaklar.
Kurtlar ekosistemin koruyor
Türkiye’de sadece son 2 hafta içerisinde besin zincirinin tepesinde bulunan 4 farklı büyük memeli türü insanlar tarafından öldürüldü: Leopar (pars), vaşak, karakulak ve son olarak da Türkiye’nin uydu vericili ilk dişi kurdu ASENA. KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve Utah Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Çağan Hakkı Şekercioğlu bu olayla ilgili şunları söyledi:
“ Sağlıklı ekosistemin en önemli göstergeleri arasında olan kurtlar, avladıkları canlı türlerinin sayılarını kontrol ederek, doğal dengeyi sağlarlar. Örneğin ABD ’de kurtların yok olması sonucu hızla artan geyikler, özellikle nehir boylarındaki bir çok bitkiyi tamamen tüketerek, nehir ekosistemlerinin bozulmasına ve erozyonun artmasına yol açtı. Kurtların Yellowstone Milli Parkı’na geri getirilip salınması sonucu geyik nüfusu kontrol altına alındı, nehir boyundaki söğütler geri geldi, erozyon çok azaldı ve nehir boyu korularda yaşayan kuş ve diğer canlı türlerinin sayısı arttı. Ülkemizde de kurtların azalması, yaban domuzlarının sayılarının artarak domuzların doğal ve tarımsal ekosistemlere verdikleri zararı arttırabilir. Ayrıca Kars Sarıkamış bölgesinde düzenli olarak görülen bozayı ve kurtlar da, esasında çok iyi değerlendirilmesi gereken bir yaban hayatı turizm potansiyelidir.
3 milyon insan kurt görmeye geliyor
Sadece ABD Yellowstone Milli Parkı’na her sene 151 bin kişi özellikle kurtları örmeye gelmekte ve kurt eko turizmi bölge halkına yılda 35 milyon dolar gelir sağlamakta. Bu milli parka senede gelen 3 milyon ziyaretçinin çoğu, bozayı ve kurt görmeye gelmekte. Batı ABD eyaletlerinde kurt eko turizmi hızla artan bir sektör. Kültürümüzde kurtların önemli bir yeri vardır ve kurtları doğada görmek muhteşem bir duygu. Doğu Anadolu , kurt eko turizmi için ideal şartlara sahip. Fakat avlanma devam ettikçe kurtlar insanlardan kaçacak ve görülmeleri zor olduğu için Sarıkamış yaban hayatı turizminden hak ettiği geliri elde edemeyecek. Ne yazık ki yaklaşık 400 kilometrekarelik Sarıkamış Ormanları’nın yüzde 85’i hala kesilmekte ve sadece yüzde 15’i korunmakta. Milli park içindeki bu yüzde 15’lik ormanda da kaçak ağaç kesimi yapılmakta. Dilegimiz, Sarıkamış Faciası’nın 100. yıldönümü olan 2014’te 90 bin şehidimizin ebedi istirahat yeri olan Sarıkamış Ormanları’nın tümünün korunmasıdır.”
http://www.radikal.com.tr/cevre/disi_kurt_asena_avci_kurbani_oldu-1162256