GEDİZ DELTASI Flamingoların Sevinci Dünyanın önde gelen sulak alanlarından Gediz Deltası (İzmir Kuş Cenneti). Türkiye deki 460 kuş türünden 270 ini bünyesinde barındıran delta, geçen yılın olumsuz şartlarının ardından bu yıl (2008) canlılığına ve üretkenliğine yeniden kavuştu. Nesli küresel ölçekte tehlike altında bulunan tepeli pelikan (Pelecanus crispus), küçük kerkenez (Falco naumanni), Sibirya kazı (Branta ruficollis) gibi türlerin görülebildiği bir alan Gediz Deltası. Daha da önemlisi delta aynı zamanda flamingoların (Phoenicopterus roseus) Türkiye deki iki üreme alanından biri. Delta 2007 yılında ciddi bir kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı. Ancak bu yıl alana verilen tatlı suyun da etkisiyle doğal hayat canlandı ve kurak alanlar yeniden yeşerdi. Kuş popülasyonunda da ciddi artıştılar görüldü. Her yıl ortalama 17-18 bin flamingonun kışladığı deltada, 2008 Şubat ayında 32 bin flamingo sayıldı. Üreme döneminde de sayı yüksekti. Türün koloni halinde ürediği ve yaklaşık 4 bin yuvanın bulunduğu adacıklardan başka, tuz tavalarının etrafındaki seddelerde de 5 bin çift flamingo yuva yaptı. Ancak sedde üzerindeki flamingolar, köpekler ve şiddetli rüzgâr gibi dış etmenler nedeniyle bir süre sonra yuvalarını terk etmek zorunda kaldılar. Deltanın adacıklarında 2008 yılında toplam 4 bin çift kadar flamingo kuluçkaya yattı ve yine temmuzun ikinci haftası itibariyle 3 bin 500 kadar yavru flamingo tespit edildi. Gediz Deltası nda artan flamingo popülasyonuna rağmen üreyecekleri adacıkların sınırlı kapasitesi nedeniyle üreyen çift sayısında bir artış olmaması, bu bölgeye toprak dolguyla yapay adacıkların yapılmasının acilliğini yeniden ortaya koydu. Öte yandan Ege Doğa Derneği nce açılan ve \'Yaban Hayatı Geliştirme Sahası\' statüsünün yeniden verilmesinin istendiği davada, bilirkişi raporunda bu koruma statüsünün bölge için şart olduğu bildirildi. Daha önce Çevre ve Orman Bakanlığı nca Gediz Deltası nın önemli bir kısmını içine alan \'Yaban Hayatı Geliştirme Sahası\' statüsü kaldırılmıştı. Delta imara da açılmak istenmiş, Atlas dergisi, Doğa Derneği ile birlikte 2002 Ağustos unda \'İzmir Kuşlara Mezar Olmasın!\' imza kampanyasını başlatarak Türkiye nin dikkatini deltaya çekmişti. Deltanın sahip olduğu sit alanı, Ramsar alanı gibi koruma statüleri, iptal edilen yaban hayatı geliştirme sahası statüsü kadar güçlü değil. Davanın olumlu sonuçlanması hemen yanındaki sanayi bölgesinin gelişmesinin durmasına, belki de bölgeden başka bir yere taşınmasına yol açabilecek. Diğer bir konu da düğün ve sünnetlerde atılan havai fişekler. Flamingo ve öteki kuş türlerinde ciddi bir tedirginliğe neden oluyor son yılların bu \'modası\'. Özellikle gece yarısı atılan havai fişekler, flamingo kolonisinde ani hareketliliğe ve bunun sonucunda da yumurta kayıplarıyla yavruların bacak ve kanatlarında kırılmalara, hatta ölümlere yol açıyor. Doğal miras olarak devraldığımız, eşsiz güzellikteki Gediz Deltası üzerinde gelecek kuşakların da hakkı bulunduğunu unutmamalıyız. Kaynak : Atlas Ağustos 2008, sayı 185