Modern kuşların en yakın zamandaki atasını araştıran
çalışma -gökte süzülen kartallardan minicik sinekkuşlarına- modern kuşların 95
milyon yıl önce Güney Amerika\'da yaşamış olan ortak atadan geldiği sonucuna
varıyor. Bu tüylü ata sayısız torunun türemesi için zemin hazırlamış. Günümüzde kuşlar, tür zenginliği
ve yayılım olarak çeşitliliği en fazla olan kara omurgalıları. Örneğin, memeli
5,000 türe karşı yeryüzünde 10,000 kuş türü yaşıyor.
Günümüzden 66 milyon yıl önce Meksika\'nın Yucatan
yarımadasına çarpan göktaşı uçamayan dinozorların sonunu getirmiş ama modern
kuşların atası Güney Amerika\'da hayatta kalmayı başarmış ve hızla çeşitlenmiş. Fosil
kayıtlarındaki boşluklar problemi zorlaştırsa da, kuşların dinozorlardan 150
milyon yıl önce ayrıldığı fakat bu ilk kuşların dişleri, parmakları ve kemikli
kuyrukları bulunduğu belirtiliyor. Çalışmada bu ilk kuşlar değerlendirme dışı
tutularak, 230 türün DNAsıyla aile-ağacı kurulmuş ve bu yapı 130 fosil kaydıyla eşleştirilmiş.
Bundan 37-50 milyon yıl önce Güney Amerika ve
Antarktika\'nın karadan bağlı olduğu ve kuşların bu rotadan Avustralya ve Yeni
Zelandaya geçtiği, 23-66 milyon yıl önce karadan Orta Amerika\'ya , oradan da
Asya, Avrupa ve Afrika\'ya yayıldığı düşünülüyor.
İklimin çeşitlilikle ilişkisi incelendiğinde ise kuş
çeşitliliğinin soğuk dönemlerde artıp sıcak dönemlerde azaldığı görülmüş. Hatta,
kuş çeşitlliği oranının sıcaklığın değişimiyle tam çakıştığı belirtiliyor.
Soğuk ve kuru dönemlerde izole kalan nüfusların bir kısmının yokolduğu ama
çeşitliliğin artmaya zorlandığı ve ısınmayla birlikte yayılma şansı
buldukları düşünülüyor.
Çalışma, kuş evriminin tektonik hareketler ve çevresel
değişikliklerden etkilendiğine kanıt sunuyor. Güney Amerika ve Antaktika\'dan
çıkacak yeni fosillerin bu tezleri test
edeceği belirtiliyor.
Fotoğraf için Orhan Kaya\'ya teşekkür ederiz.
http://www.livescience.com/53073-modern-bird-evolution.html
http://advances.sciencemag.org/content/1/11/e1501005