Dinozorların dolaştığı Jurassic Park gibi filmlerde onlara yakıştırılmış çeşitli sesler duysak da bugüne kadar paleontologlar fosilleşmiş dinozor gırtlağı bulamamıştı. Yeni bir çalışma 66 milyon yıl önce yaşamış bir kuşun sesi hakkında bilgi verebilir. Antarktika\'da bulunmuş olan fosil su kuşu vagavis iaai üzerinde çalışan araştırmacılar göğsünde syrinx adı verilen ses kutusunu ortaya çıkardı. Nature dergisinde yayımlanan makaleye göre, bulgulara dayanarak bu antik kuşun günümüzdeki ördek ve kazlar gibi vakladığı tahmin ediliyor.

İnsan gibi memeliler ve timsah gibi sürüngenler gırtlaklarındaki ses tellerini titreştirerek ses çıkarırken kuşların cıvıltı ve ciyaklamaları syrinx denilen ve nefes borusunda bulunan özel bir organdan geliyor. Yani, adeta ses derinden, kalbin hemen yanından geliyor. Kıkırdaktan oluşmuş syrinx iyi fosilleşemediği için çok eski kuş örneklerinde bu organı bulmak zor. Daha önce birkaç milyon yıllık birkaç örnek bulunmuş.

Vagavis iaai 1992 yılında Arjantinli araştırmacılar tarafından Antarktika\'daki Vega adasında bulunmuş.  İncelemesi için 2005de Dr. Clarke\'a verilmiş. Dinozor ve kuş seslerinin evrimini araştıran Dr Clark ve ekibi omuriliği incelerken syrinxi bulmuş. Laboratuvarda nasıl bir ses çıkarabileceği üzerinde yıllarca çalışılmış. Tomografi taramaları kullanarak eski ve modern kuşlarla karşılaştırıldıkça organın en çok kaz ve ördeklerinkine benzediği görülmüş. Daha önceki bir çalışmada, uçamayan dinozorların devekuşu gibi öttüğünü önermiş olan ekip, bol fosil örneği bulunmasına rağmen bugüne kadar hiç syrinxi olan fosil bulunmadığından bunların korna gibi ötemeyeceği sonucuna varmış. Ama bu çalışma diğer fosil araştırmacılarını da daha dikkatli syrinx aramaya teşvik edebilir.

Eski ve modern kuşların syrinxini karşılaştırmalı olarak inceleyebilen bu tek çalışma oldukça önemli kabul ediliyor.

Canlandırma: J. Clarke/UT Austin (www.zmescience.com/science/news-science/oldest-avian-voice-box/)

http://www.nytimes.com/2016/10/13/science/oldest-bird-voice-box-syrinx.html?smid=fb-nytscience&smtyp=cur&_r=0