Arkadaşlar merhaba.
Sizlere KOSKS hakkında biraz bilgi ve sevindirici gelişmeler sunmak istiyorum.
Batı Palearktik ve Güneybatı Asya’da Uluslararası Sulakalanları Koruma Kurumu (Wetlands International) tarafından her yıl Ocak - Şubat aylarında Kış Ortası SuKuşu Sayımları (KOSKS) yapılmaktadır. Sayımlar her yıl 100’den fazla ülkede 15.000’den fazla sayıda uzman sukuşu sayımı gönüllüsü tarafından yapılmaktadır. Ülkemizde yaklaşık 20 yıldır düzenli gerçekleştirilen bu sayımlar, 2005 yılından beri Doğa Derneği organizasyonu ile gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmaları ülke genelinde kuş gözlemcileri, Çevre ve Orman Bakanlığı desteği ile gerçekleştirmektedir.
Sayımların amacı; alanlar ve türler bazında sukuşu populasyonlarının kısa ve uzun vadede gösterdikleri değişimleri, türlerin kış aylarındaki dağılımlarını belirlemek ve ortaya çıkan veriler ışığında alanlar ve kuş türleri için koruma öncelikleri oluşturmaktır. Bu kapsamda KOSKS\'lar ülkemizdeki sulakalanların ve sukuşlarının durumu ve değişlimi hakkında çok önemli bilgiler edinmemizi sağlamıştır. Birçok alan ve tür hakkında bilgilerimiz bu sayımlara dayalı olarak gelişmiş, bu sayımlar alan ve tür koruma çalışmalarına, korunan alanların ilan edilmesine yön vermiştir.
Son yıllarda ülkemizde gelişen kuş fotoğrafçılığı, fotoğrafçıların doğa korumaya ve kuşlara artan ilgileri ve Trakuş gibi onları bir araya getiren bir kurumun oluşturulması sevindirici bir gelişmedir. Belli bir süredir Trakuş ile Doğa Derneği belirli konularda ortaklıklar yapmaya başlamıştır. Kuşbank ve Kuş Konferansı bunlar arasında bulunmaktadır. Doğa Derneği olarak bu beraberliği biraz daha geliştirmek ve KOSKS çalışmalarında da Trakuş ile beraber olmak istiyoruz. Bu şekilde Türkiye’nin kuşlarını ve doğasını keşfetmek ve korumak için gerçek bir sivil toplum niteliği sergileyebileceğimizi düşünüyoruz.
KOSKS’ lar Hakkında Bilinmesi Gerekenler:
KOSKS yani Kış Ortası Sukuşu Sayımları her yıl Ocak ve Şubat aylarında gerçekleştirilen bir çalışmadır. Bu tarihlerinde seçilmesinin iki nedeni bulunmaktadır; ilk olarak hedef grup olan sukuşlarının (kaz, ördek, kuğu vs.) birçoğunun ülkemize genel olarak kış aylarında gelmeleridir. İkinci neden ise sukuşlarının kış aylarında daha az hareket etmeleri yani en stabil ve bir arada olma eğilimi sergilemeleridir. Bu dönemler sukuşlarının sayılmaları için en ideal zamanlardır.
Çalışma her sulakalan için, sayısı optimum olmak durumunda olan ekiplerce gerçekleştirilir. Bir ekipte en az 3 kişi bulunmalıdır. Bir kişi yazman, bir kişi teleskop kullanıcısı bir kişi ise dürbün ile hareket eden grupları takip eden kişi olarak görev almaktadır. Gruplarda mümkünse daha fazla kişi olması sayımın daha hızlı olması konusunda önemlidir. Her sulakalan için sayım yapacak ekip sayısı sulakalanın büyüklüğüne ve zorluğuna göre değişmektedir. Örnek vermek gerekirse Burdur Gölü KOSKS sayımlarının tamamlanabilmesi için en az biri arabalı diğer ikisi yürümeli olmak üzere toplam 3 ekip gerekmektedir. Beyşehir Gölü içinse 2 arabalı ekip sayım için yeterli olabilmektedir.
Sayımlar için gerekli araç mümkünse katılımcılardan, gerektiğinde ise ildeki İl Çevre Orman Müdürlüklerinden tahsis edilmektedir. Ülkemizde özellikle Marmara, Ege, Orta Karadeniz, Göller bölgesi gerek yeterli kuş gözlemcisi sayısı gerekse yeterli ekipmanları ile sayımları başarı ile gerçekleştirebilmektedirler. Bazı bölgelerimiz ise bu imkanlara ne yazık ki sahip değillerdir ya da bir kısmına sahiptirler. Örnek vermek gerekirse Doğu Akdeniz sulakalanları öncelikli sayım bölgelerindendir. Fakat bölgede sayım yapacak yeterli sayıda kuş gözlemcisi olmamasından dolayı yıllardır başka bölgelerden ekipler büyük fedakarlıklarla sayımları tamamlamaya çalışmaktadırlar. Umarız Doğa Derneği Trakuş işbirliği ile bütün bölgelerin sayımlarını tamamlayabiliriz.
Elbette KOSKS katılımcılarının sukuşlarını tanıma ve sayım tekniklerini bilmeleri gerekmektedir. Bu teknikleri öğrenmek için katılımcıların mümkünse yıl içinde teorik ve uygulamalı eğitim almaları idealdir. Bu eğitimin alınamaması durumda ise sayımlar esnasında ekip lideri tarafından sayımlar hakkında genel bir eğitim alınabilir. Bu seneki sayımlar öncesinde Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırma Merkezi bir eğitim çalışması gerçekleştirmiştir. Benzer bir biçimde geçen yıl Uludağ Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu ve Doğa Derneği bir eğitim çalışması düzenlemiştir. Bu sene bu eğitimleri alamayan katılımcıların yararlanmaları için eğitimde kullandığımız sunum ve dokümanlara size verdiğimiz parantez içindeki bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.( http://www.dogadernegi.org/dogaftp/Trakus_KOSKS_ftp.rar )
Dokümanlar bilgilendirici sunumlar ve 2007 KOSKS raporundan oluşmaktadır.
KOSKS’ lara nasıl katılabilirsiniz?
Trakuş’ a sayım alanlarını içeren bir dosyayı bugün içinde forum bölümüne koyacağız. Sizin yapmanız gereken bana sayımlarına katılmak istediğiniz alanı, araç ve teleskop dürbün gibi teknik malzeme durumunuzu bildirmeniz. Ben gerekli planlamaları yapıp sizleri bilgilendireceğim. Genel koordinatör olarak bütün sorularınız ve gerekli yardımlar için bana yazabilirsiniz. Katılım için gönüllülük’ ten başka bir şart gerekmemektedir.
Gösterdiğiniz ilgi ve alakadan dolayı şimdiden teşekkür ederiz.
Sulakalanlarda görüşmek üzere.
Ferdi Akarsu
Doğa Derneği
ferdi.akarsu@dogadernegi.org
KOSKS etkinliğinden fotoğraflar:
Berrin Akyıldırım (berrinakyildirim)
Ümit Yardım (zor)
Konu ile ilgili forum ve alan listesi için bağlantı :
http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl4@d&detay=873#6367