2008 IUCN Kırmızı Liste Kategorisi: Hassas (VU)
Küçük sakarca kazı (Anser erythropus) Batı Palearktik’teki nadir kaz türlerinden birisi olup nesli tehlike altında olan kuş türlerindendir. Dünya popülasyonu 50.000 birey civarında olan küçük sakarca kazının yaklaşık 1000 bireylik bir bölümü Avrupa’da kışlamaktadır.
20. yüzyılda Küçük sakarca kazının popülasyonu belirgin bir şekilde azalma göstermiştir. Popülasyondaki bu hızlı azalmayı tam olarak açıklayamasa da, kışlama alanlarının azalması ve bu alanlardaki yoğun avcılık, habitat kaybı ve üreme alanlarındaki predasyon azalmanın en önemli nedenleri arasındadır. Özellikle 1950’li yıllardan itibaren popülasyonunun %90’nından fazlası yok olmuştur.
Küçük sakarca kazının popülasyonunundaki bu ciddi azalmaya neden olan diğer etkenleri anlayabilmek için uzun yıllara dayanan detaylı çalışmalara ve bu türün bulunduğu ülkeler arasında işbirliğine ihtiyaç vardır.
Avrupa ölçeğinde nesli tehlike altında olan küçük sakarca kazının Türkiye’den de kayıtları bulunmaktadır. Türkiye, yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan küçük sakarcanın önemli kışlama alanlarını barındırmaktadır. Küçük sakarca kazının Türkiye’de toplam 9 kaydı bulunmaktadır. Özellikle Meriç Deltası’nın küçük sakarca kazı için önemli bir kışlama alanı olduğu düşünülmektedir.
Kayıtlar:
16 Şubat 1967-Kocabaş Irmağı -Marmara (Çanakkale) 2 birey
24 Aralık 1986-Bafa Gölü-Ege-3 birey
Aralık 1986-Saros Körfezi-Marmara-25 birey
6 Nisan 1990-Seyfe Gölü-İç Anadolu (Kırşehir)-
12 birey
23 Ocak 1993-Büyükçekmece Gölü-Marmara(İstanbul) 1 birey
24 Ocak 1993-Göksu Deltası-Akdeniz-1 birey
29 Aralık 1997-Göksu Deltası-Akdeniz-1 birey
20 Kasım 2004-Haçlı Gölü-Doğu Anadolu-1 birey
Aralık 2006-Rusya’da verici takılmış-Doğu Anadolu 1 birey
Küçük sakarcanın ülkemizdeki her gözlemi büyük önem taşıyor. Bu türü sakarca kazından ayırt edebilmek için hazırlanan pdf dokümanını indirebilirsiniz.
http://www.trakus.org/data_trakus/files.rar
Arazi gözlemlerinde küçük sakarca kazını, sakarcadan ayırt etmek bir hayli zor ve aşırı dikkat gerektiriyor. Bizlerin yapabileceklerinden birisi, belki de en önemlisi, gözlemlerimizde daha dikkatli olmak ve mümkünse fotoğrafla gözlemlerimizi desteklemek.
Küçük sakarca kazı gözlem kayıtları ve fotoğraflarına sahip olanların agursoy@omu.edu.tr adresinden Arzu Gürsoy\'a ya da tavares@tr.net adresinden Jose Pedro Tavares’e iletmeleri, türün Türkiye\'deki durumunun değerlendirilmesi çalışmalarına büyük katkı sağlayacaktır.
Aşağıdaki linklerden bu türle ilgili detaylı bilgi edinebilirsiniz.
http://www.birdlife.org/datazone/search/species_search.html?action=SpcHTMDetails.asp&sid=377&m=0 http://www.piskulka.net/
http://www.ornithologiki.gr/gr/nanoxina/index.php http://www.wwf.fi/english/finland/lesser_white_fronted/
Arzu Gürsoy (arsu)