Öldükten sonra bile sevap kazanmak için yaptırdılar! Unutulan bir merhamet: Kuş sarayları

Osmanlı\'da birçok binanın üzerinde, içine sığınacak minik canları tüm zerafetiyle karşılayan kuş evleri vardı. Çeşit çeşit malzemeden yapılan bu sığınaklar sadece bir yapıdan ibaret değildi, ayrı bir ruha da sahipti. Yaptıranların ölümden sonra bile sevap kazanacağını düşündüğü, Avrupalı seyyahların hatıralarına giren bu kültür artık çoğu kimseyi heyecanlandırmıyor bile. İşte unutulan bir merhametin öyküsü.

Huzur ve güvenin sadece insanlar için değil, hayvanlar için de gerekli olduğunu hatırlatan  kuş evleri Osmanlı\'da merhametin en önemli simgelerindendi. 15\'inci ve 16\'ncı yüzyılda bir oyuk, küçük bir yuva şeklinde tasarlanan bu minik evler yıllar içinde adeta sarayı andıran yapılara dönüştü. Tuğla, kiremit, taş ve harç kullanılarak yapılan kagir kuş evlerinin yanı sıra tahtadan yapılan yuvalar da vardı. Ancak bunların çoğu ya zamana karşı direnemedi ya da yangınlarda yok olup gitti. Daha çok serçe, saka, kırlangıç gibi küçük kuşlar için inşa edilen kuş evleri bu canları kışın fırtına ve soğuktan, yazın da yakıcı güneşten koruyordu. Osmanlı Devleti\'nin maneviyat ve mimari yaklaşımının benzersiz bir temsili olan kuş evleri için Sanat Tarihçisi Hayri Fehmi Yılmaz, \"İslam inancı gereği evlerin cephesinde o dönemde resimlerden, figürlerden, heykellerden hoşlanılmıyordu. Bu nedenle kuş evleri binanın dış görüntüsünü estetik anlamda da zenginleştirdi. Bunlar ilk dönemde küçük bir yuva halindeyken daha sonrakilerin bir saray gibi tasarlanması mimari zerafeti gözler önüne seriyor\" dedi.

SEVAP KAZANACAKLARINI DÜŞÜNDÜLER

\'Kuş köşkleri\', \'kuş sarayları\' da denilen bu minya­tür yapıları saray, cami, medrese, han, kütüphane, türbe, köprü­, çeşme gibi dini ve sivil mimari yapılarda görmek mümkündü. Kuş evlerinin üç boyutlu olarak tasarlandığını ifade eden Hayri Fehmi Yılmaz, \"Küçücük bir canlının varlığı hesap edilerek bunlar tasarlanmış. Yani işin içinde hem estetik hem de ince bir ruh var. Bu sadece bizim için değil, dünya uygarlığı için de ilginç ve değerli\" ifadelerini kullandı.

Osmanlı\'da kuş evlerini inşa ettiren kişilerin başka bir amacı daha vardı; öldükten sonra da amel defterlerinin açık kalacağını ve bu şekilde sevap kazanacaklarını düşünüyorlardı. Kuşlar için yapılan bu hizmet öte dünyada da onlarla olacaktı. Yılmaz, \"Bu hayvanların rahatlıkla yuva yapması, huzurlu bir yaşam alanı bulması için kuş evleri rüzgar almayan bir cepheye yerleştiriliyor, vahşi hayvanların ulaşamayacağı şekilde hazırlanıyor ve tasarlanıyordu\" bilgisini de paylaştı.

https://www.milliyet.com.tr/gundem/oldukten-sonra-bile-sevap-kazanmak-icin-yaptirdilar-unutulan-bir-merhamet-kus-saraylari-6850953