Güvercingiller (Columbiforme) takımının, Güvercingiller (Columbidae) familyasının bir üyesi olması nedeniyle kumru ve güvercinlerin yakın akrabasıdır. Altı alttürü mevcuttur. Türkiye’deki kaydı Streptopelia orientalis meena alttürüne aittir. Diğer alttürleri Streptopelia orientalis: orientalis, agricola, erythrocephala, orii ve stimpsoni dir. Genel olarak açık renkli gaga ucu, kırmızı göz çukurunun dar olması, gri-mavimsi renkteki kuyruk sokumu ve de kanat üstü örtüsünde yer alan iri siyah benekler Üveyik’ten ayırt edici özelliklerinden bir kaçıdır. Üveyik ten ve hatta az da olsa kumrudan daha iridir. Üveyik ten ayırt edici diğer özellikleriyse, primer uzunluğunun daha kısa, kanat üstünde görülen geniş/iri siyah benekler ile pas rengi kenarlarınıdır. Üveyik’te bu siyahlıkların bazıları daha üçgenimsi şeklinde, açık renkli kenarları daha geniş enli ve beyaz oluyor. Kahverengi ense ve değişken olsa da ensedeki çizgilerin zemininin mavi oluşu iveyikten ayıran bir başka özelliğidir. Son olarak - sırtın yanısıra, kuyruk sokumu ve kuyruk üstü koyu renk tonunda - ense rengi ile tepe renginin aynı olmayışı - primer teleklerin kuyruk uzunluğuna göre kısa görünümü - boyun lekesindeki açık renk tüylerin gri-mavi oluşu Üveyik ten ayırt edici diğer özellikleridir.

Düzlüklerde ve dağlık bölgelerdeki Kozalaklı bitki örtülü, miks veya gerilemekte olan ormanlık alanlarda, Altaylar bölgesinde 1600 m, daha güneyde Kırgızistan da 2600 m irtifaya kadar yerleşiktirler.

Alt türlerine göre yerleşim bölgeleri farklılık göstermektedir. S.O. orientalis orta Sibirya taygasında, S.O. meena orta Asya açık arazi ormanlıklarında yerleşiktirler. Güney uctakiler göç etmezler. Diğerleri, kışlamak üzere Pakistan, Hindistan ile güneydoğu Asya ve Japonya nın güney kesimlerine göç ederler. Kuzey ve batı Avrupada rastlantısallardandır. Batı Alaska ve British Columbia da nadiren görülebilirler.

Pirinç, tahıl, tohum ve otlarla beslenir

Yuvalarını çırpılardan ve ince dallardan oluşan yerden 1-4 metre bazen 10 metre yüksekliğe kadar, çalılara (alıç, hanımeli, köpek gülü) veya ağaçlara (ladin, çam, köknar, ardıç, huş ağacı, asp, söğüt, elma, kayısı) kurarlar. Yuvaları geniştir. Mayıs ortası ila temmuz ortasında yuvaya 2 adet beyaz veya soluk sarı yumurta bırakırlar. Muhtemelen iki kuluçka dönemi geçirirler. Yuvanın kaybı halinde üreme tekrarı olağandır. Dişi 17-21 gün boyunca kuluçkaya yatar, yavruları birlikte beslerler.. Üreme dönemi sonunda gençler gruplar oluşturup ekini kaldırılmış alanlara veya besin kaynakları daha zengin bölgelere dağılırlar. (*) Ağırlık bilgilsi 12 Ocak 2011 günü Ayvalıkta ilk defa gözlenen bireyin 28 ocak 2011 tarihindeki ağırlık ölçümüne aittir.

Yerleşim alanlarının güney ucundakiler göç etmezlerü ancak diğerleri üreme bölgelerine mart ortası ila mayıs ortası ulaşırlar. Göç Mayıs sonu, haziran ortası son bulur. Sonbahar göçü ağustos ayında birkaç düzinelik gruplar ile başlar, kütlesel uçuşlar ağustos sonu eylül ilk yarısında gerçekleşir. Göç eylül sonu ekim ortalarına kadar azalarak sürer. Bazı bireylerin aralık ayı başlarına kadar oyalandıkları görülmüştür.

Popülasyonu boyutlandırılmamıştır, ancak kırılganlık sınırı olan nüfusu giderek azalan 10 000 altında yetişkin birey sınırından uzak kaldığından. IUCN 3.1 (International Union for Conservation of Nature) e göre tehlike altında olmayan tür “asgari kaygı” olarak sınıflandırılmıştır.

Davranış bilgisi bulunamıştır, ancak yaptığım kısa gözlemde, beslenmesi kumrununkine, uçuşu güçlü kanat çırpışı ve hızıyla güvercininkine benzemekte.Kalkışta kumrunun aksine sezsiz (kanatları birbirine çarpmamakta).

Ses ötüşü her-her-u-u veya gu, gu-gu, gu şeklinde. Aşagıdaki linkten ses ötüşüne ulaşılabilir. http://www.xeno-canto.org/asia/browse.php?query=streptopelia+orientalis

TRAKUS - Emin Yoğurtçuoğlu. - Dr. Ali Atahan, - Dr. Fatih İzler. Wikipedia www.birds.kz/ BirdLife International ITIS Report