Açıklama :
Kumruların yakın akrabasıdır. Kumrudan biraz daha küçük ve koyudur.
Kanat örtüleri ve omuz tüylerinin ortası gridir.Kenarları kızıldır.Boyun yanlarında beyaz üzerine siyah dalgalı hatlar bulunur.Gencinde ise bu hatlar bulunmaz.
Baharda çiftler halinde, yaz ortasından itibaren aile grupları halinde gezer.
Uçuşta Kaya güvercininden daha sert kanat vuruşları vardır; suyu güçlü kollarıyla yaran bir yüzücü gibi.
Sabah ve akşam üzeri aktiftir.
Gündüz ormanda ya da sıcaktan ve tehlikeden gizlenebileceği bir ağaçta ikindi üzerinin serinliğini bekler.
Ormanlarda,çalılarda,fundalıklarda,bahçelerde,parklarda görülebilir.
Tanımı :
Habiatı :
açık alanlar ve ağaçlıklı veya çalılık barınaklar, bozkırlar ve yarı çöller ve özellikle orman kenarları olan çok çeşitli ağaçlık alanlara uğrar. Bu tür nemli ve rüzgarlı bölgelerden kaçınır, korunaklı alanları olan kuru, güneşli yerleri tercih eder. 500 metrenin üzerinde nadiren görülen bir ova kuşudur, ancak aralığın en güney kısımlarında 1000-1300 metreye kadar görülebilir.
Yayılışı :
Türün yerel veya nadir olduğu İrlanda, İskoçya ve Danimarka hariç, kıta Avrupası\'nın çoğunda bulunur. Dağılım, Rusya\'dan kuzey ve orta Çin\'e ve güneybatı Moğolistan\'a kadar uzanır. Aynı zamanda Kuzey Afrika\'da ve en büyük Akdeniz adalarının yanı sıra Kanarya Adaları\'nda da bulunur.
Sahra nüfusu yerleşiktir, göçmen kuşlar ise güney Moritanya\'dan batı Etiyopya\'ya kadar Sahel Afrika\'da geniş bir bant içinde kışlar. Doğu ırkları kışı kuzeybatı Hindistan\'da geçirir.
Beslenme :
Tahıl ve yabani otların tohumları ve meyveleri ile beslenir. Tohumlar Brassica, Furnaria, Helianthus cinsinin çeşitli bitki türlerinden gelir. Setaria tohumları onun favorileridir.Ayrıca ara sıra böğürtlen ve mantarların yanı sıra böcekler, kozalar, solucanlar ve salyangozlar da tüketir. Bu tür esas olarak yerde beslenir.
Biyolojisi :
Üveyikler hemen çiftleşip üremezler,birkaç hafta boyunca çiftler halinde etrafta gezinirler.
Hatta üreme bölgeleri olmayan bölgelerde de günlerce oyalanırlar.
Cilveleşmeleri de o bölgede üreyeceklerini göstermez.
Üreme dönemi Mayıs-Ağustos arasındadır.
Eşler yuvayı birlikte küçük ince dallardan çalılıklar veya ağaçların içine yaparlar,yuva benzeri yuvalardan daha küçüktür.
Bazen başka kuşların terkedilmiş yuvalarını da kullanırlar.
Dişi yuvaya iki beyaz yumurta bırakır.
Kuluçka süresi yaklaşık 15 gündür,yavrular da 14 gün içinde yuvayı terkederler.
Ama daha uçamadıkları için yuva yakınlarında kalırlar.
Göçü :
Orta/Ön Asya, Avrupa ve Akdeniz\'de yazın ürer, Eylül\'de Orta Afrika\'ya göçerek orada kışlar.
Popülasyonu:
2015 IUCN Red List Category: IUCN\'de koruma statüsü VU (Vulnerable) yani hassas ya da savunmasız. Dünyada sayıları azalma eğiliminde maalesef. Bunun en büyük sebebi habitat kayıpları ve yoğun av baskısı.
Davranışları :
Üveyik yaz mevsiminin kırdaki derin sesidir.
Uzaklardan gelen boğuk tek düze kurbağa sesi.
Bir kere bu ses onun sesidir diye bilen bir daha unutmaz.
Uçuşta Kaya güvercininden daha sert kanat vuruşları vardır; suyu güçlü kollarıyla yaran bir yüzücü gibi.
Sabah ve akşam üzeri aktiftir.
Gündüz ormanda ya da sıcaktan ve tehlikeden gizlenebileceği bir ağaçta ikindi üzerinin serinliğini bekler.
Sonbaharda sürüler halinde ayçiçek tarlalarında, tohumlar için; biçilmiş buğday ve yulaf tarlalarında, kalmış artıklar ile beslenirken sıklıkla görülür.
Ürkek bir kuştur.
Sonbaharda avı yapılan kuşlardandır.
Göçe erken başlayıp ülkemizi ilk terkedenlerlerdendir.
Göç öncesi yağlı tohumlarla yüklenerek iyice yağlanır.
Göğsünde yağ kütlesi oluşur.
Bu da av kuşu olmasının bir nedenidir.
Yerel Adlar :
BURSA İznik Derbent Tuhturu
ELAZIĞ Harput Beydalı Köyü Egeyik
RİZE Tirona
Denizli - Üveyik- üfenk (uozgur )
Üveyk-üveynk / Denizli (wolfkenan)
Üveyik- durdur / Trabzon (sakaladam)
dur dur, eveyik, kurrük, kürrük, mezkerden, övek, öveyik, turturu, turta, üvek, üveyk, üveyük, veyik, veyyik (Kazım Çapacı)
Ses-Ötüşü :
Kaynaklar
IUCN,Collins Bird Guide
oiseaux-birds