Açıklama :
Sistematik:
Sınıfı : Kuşlar(Aves)
Tür :kazlar (Anseriformes)
Family : Ördekler (Anatidae)
Tribus: Deniz ördekleri (Mergini)
Tür : Deniz ördekleri(Melanitta)
Cins : Kadife ördek
Bilimsel adı:Melanitta fusca
Linnaeus, 1758
Kadife ördek (Melanitta fusca), ördekgiller (Anatidae) familyasından iri bir deniz ördeğidir. Erkekleri tamamen siyahtır ve göz çevresinde arkaya doğru uzanan beyaz halka vardır.
Yakindan bu muntazam gozyasi damlasina benzer goz lekesi ile ayird edilebilir.
Kanat uçlarında uçuşta daha belirgin görülebilen beyaz bant bulunur.
Kuyruğu dikkat çeker.
Dişisi kahverengidir, kafasının iki yanında donuk bir bant ile kanat üstünde küçük beyaz şerit bulunur.
Kanat aynası beyazdır. Gaganın kenarları sarı, geri kalan kısmı gri, ayaklar kırmızıdır.
Dişilerde genel renk siyaha çalan kahverengidir.
Gözün ön ve arka kısmında soluk birer leke bulunur.
Kanat aynası erkekte olduğu gibi beyazdır.
Gagaları mavimsi gri, ayakları kırmızımsı pempbedir.
Erkek ve dişide kanat aynalarının beyazlığı, kuşlar uçarken göz alıcı bir görüntü verir ki, bu durum ve ayrıca baştaki beyaz lekeler, benzer ördeklerden ayırt edilmelerinde çok yardımcı olur
İlk kez 1758 yılında, modern taxonominin ve ekolojinin kurucusu İsveçli ünlü biyolog, zoolog ve fizikçi Carl Linnaeus (Carl von Linné) tarafından tanımlanmıştır.
Tanımı :
Habiatı :
Kadife ördekler ,boreal ormanlar ve dağların tepelerindeki gölerde ürerler.Genellikle sürüler halinde ormanlık Baltıkdenizi kıyılarında ürer.Kışladıkları bölgelerden,üreme bölgelerine dönerken tatlısu gölleri civarında konakladıkları görülür.Ancak birçoğu kıyı sularında kışlarlar.
Yayılışı :
Kadife ördekler Avrupa\'nın,Asya\'nın ve Kuzey Amerika\'nın kuzey bölgelerinde yaşar.
Üreme alanları Avrasya\'nın Kuzeyin\'den Atlantik üzerinden uzak Doğu\'ya kadar uzanır.
Güneyde ise ,Doğu Anadolu\'nun yüksek tepelerine uzanır. Kadife ördekler,Asya\'da özellikle Taiga bölgesinde ürerler.
Norveç\'in ve İsveç\'in güneyi hariç ,İskandinavya üreme bölgeleri arasındadır. Baltık denizi kıyılarında ve daha sıklıkla İskandinav yarım adasının 500 m ( yaklaşık her 10 km kareye 3-4 çift ) yüksekliğinde de rastlanır.Ancak skandinav yarımadasındaki üreme çiftleri 20ci yüzyılda büyük ölçüde azalmıştır. Ancak Norveç ,halen önemli bir tüy değiştirme bölgesi olma konumunu sürdürmektedir.
Kadife ördekler Rusya\'da da üreyen bir türdür.Üç altürün nominat şekilleri Jenissei\'nin doğusuna kadar uzanır,Chatanga\'nın doğusunda da üredikleri söylentileri,henüz kanıtlanmamıştır.
Türkiye\'de Trakya ve Marmara ile Orta ve Batı Karadeniz sahillerinde kışlayan kış göçmeni kuşlardır.
Beslenme :
Kadife ördekler genellikle besinini dalarak arar,bu arada yaklaşık bir dakika kadar kalır suyun altında kalır ve 10m derinliğe kadar dalabilir.
Yumuşakçalar, kabuklular, yengeçler, deniz kestanesi, balık, böcek larvaları ve bitkiler ile beslenirler.
Biyolojisi :
Kış sonuna doğru veya baharda eşler birbirlerini bulur ve üreme alanına çift olarak gelirler.Kadife ördekleri, gruplar halinde birbirlerine kur yaparlar,bu arada birçok erkek,birçok dişinin etrafında toplanır.Kur ritüali arasında erkekler suyun altına dalarak dişiye yaklaşırlar.Çiftler,özellikle gün batımında birlikte üeme alanı üzerinde birlikte uçarak uygun bir yuva yapacak yeri ararlar.Çiftleşmiş dişiler, ertesi sabah yüksek sesle öterek ve kara üzerinden alçaktan uçarak başlangıç noktasına geri dönerek dikkat çekerler:bu davranışları ilk yumurtayı yuvaya bırakana kadar sürer.Çiftler yuvanın etrafında küçük bir alanı birlikte korurlar.Dişi halen kuluçkada yatarken,erkek tüy dökme bölgesine geri çekilir.
Yuvalarını ;göl,deniz veya nehir kenarına dikkatli bir şekilde otların arasına saklayarak yaparlar.Bazen Martı kolonileri arasında da yuvaladıkları görülür.
Dişi bir kez yumurtlar.Yumurta adedi,alt türüne göre değişim gösterir.Nominant türde 7 ila 9 yumurta arasındadır.Yumurtalar oval ve krembeyaz renklidir.Yumurtadan yeni çıkmış yavrular yaklaşık 54 g ağırlığında olurlar.Anneleri 30-40 gün içinde anneleri tarafından terkedilir ve 50-55 gün sonra uçmaya başlarlar.
Göçü :
Kışları daha ılıman bölgelere, Avrupa ve İngiltere\'nin güneylerine, Akdenizin kuzey batı kıyılarına, Karadeniz ve Hazar denizi civarlarına göç ederler.
Popülasyonu:
Davranışları :
Su içinde çoğu zaman ayakları üstünde yükselip, kanatlarını yana doğru açarak çırpmaları ilgi çeker.
Yerel Adlar :
Ses-Ötüşü :
Dişi:\"kju\",\"kjyorr kjyorr\";erkek: heyecanlanmış,etkilenmiş haldeyken ,(uçuş halinde)\"braaaaaa\",çiftleşme dönemi haricinde erkek sessizdir.
Kaynaklar
-BirdLife International (2004). Melanitta fusca. 2006 IUCN Red List of Threatened Species.
IUCN 2006.
-http://de.wikipedia.org/wiki/Samtente
-Enziklopaedie der Brutvögel Europas