Açıklama :
Kısa bir süre öncesine kadar ,gövde yapısı ispinozlara benzediği için,kar serçesinin adı,kar ispinozu idi.Ancak ispinozlarla akrabalığı olmadığı için kar serçesi adı tercih edilmiştir.
Güney Avrupanın büyük, uzun kanatlı, belirgin desenli ve ispinoz benzeri bir dağ kuşudur.
Üst tarafı gri-kahverengi, alt tarafı ise beyazdır.
Beyaz kanatlarının uçları siyah, siyah kuyruğunun yanları ise geniş ve beyazdır.
Sırtı, alaca çintenin aksine, belli belirsiz çizgilidir.
Yaz giysisinde gagası siyah, siyah gıdısının genellikle kaybolduğu kış giysisinde ise sarımsıdır.
Sabit duran bir kar serçesi, gösterişsiz gri kahverengi görünür.Alaca çinteden ,uzun bacakları ve tek renkli gri başı ile ayrılır.İki türün yaşam alanlarının ökolojik olarak farklı olmasından karıştırılması olasılığı yoktur.Kar serçesi dağlık yüksek yerleri tercih eder ve nadiren ovalara iner,buna karşın alaca çinte alçak kesimleri tercih eder.
Türün nomint formu Alplerde yaşar.Erkeklerin üreme giysisinde gaga,gıdı ve boyun siyahtır,üst tarafı da kahverengidir.Dişilerin gagaları ise siyah uçlu ve açık renktir ve tüylerinin rengi mattır.
Türkiye ve kafkaslarda yaşayan alt türün(alpicola) başı ve mantosu daha açık renktediir ve başının tepesi mantosu ile uyumlu renktedir
Bu küçük ve dikkat çekmeyen silik kuş uçuş anında dikkati çeker,zira büyük beyaz ve siyah el telekleri ile kontrast oluşturan kanatları ve beyaz dışkuyruğu dikkat çeker.
Tanımı :
Habiatı :
Yüksek rakımlar 1500 m ve üzeri. Kayalıklarda yuvalanıyorlar.
Yayılışı :
Kar serçesinin dağılımı biraz karışıktır.Kuzey İberyarımadasının yüksek kesimlerini,Alpleri,Korsika,İtalya,Balkan yarımadası,Tükiye ve Kafkaslarda Önve Ortaasya\'yı Kuzey Çin\'e kadar kapsar.En yüksek üreme bölgeleri 5000m civarında Tibettedir.
Bu tür ağaçsınırı ve daimi kar bölgesi arasındaki sınırda yaşar.Yaz habitatı yarıklı kaya duvarları arasındaki düzlüklerdir.Sekonder yaşam alanları ise Teleferik istasyonlarının veya dağotellerinin çevresidir.Üreme döneminde bile sıfırın altında sıcaklıklar veya yoğun kar yağışı anormal bir durum olmadığından,böcek bulunabilecek kolay temizlenebilen yada ya da karın olmadığı alanların bulunduğu çevrede yuvalarlar.Kış yarı döenminde tohumla beslenirler.Karın yoğun olduğu bölgelerde dağ keçilerinin karı kazıdığı bölgelerde veya dağ otelleri,kulubeleri civarında görülürler. Besleme bölgelerine gelirler.
Beslenme :
Kış boyu tohumu dayalı beslenmelerine diğer mevsimlerde omurgasızlar da eklenir.
Yüksek karlık bölgelerde insanların çöp atıklarından da beslenirler.
Biyolojisi :
Erkek bir kayanın üzerinde veya spiral şeklinde uçarken,dişiyi kendisine çekmek için öter.Bu arada uygun bir yuva yerini dişiye
serçevari bir şekilde kovuğa girp çıkarak,kovuğun içinde öterek veya kovuktan dışarı bakarak gösterir.Kar serçeleri,kayaların içindeki derin çukurlarda,yarıklarda ve hatta bina duvarlarındaki oyuklarda yuva yaparlar.
Koloniler halinde yuvalanmaları nadir değilidr.Dışından düzgün,kalın duvarlı yuva,bitki sap ve dallarından sıkı bir şekilde örülmüştür ve soğu ğu izole etmesi için memeli tüyleri ve kuş tüyleri kullanılmıştır,nadir olarak yosun ve kök ihtiva eder.Ancak serçe yuvaları gibi tamamıyiyle kapatılmamıştır.
Nisan sonu veya Mayıs başında dişi yuvaya üç ila beş yumurta bırakır,bazen iki kere yumurtladıkları görülebilir.Dişi kuluçkaya yalnız yatar ve erkeği tarafından beslenmez.Kuluçka süresi yaklaşık 13 gündür..Yaruları ebeveynler birlikte yklaşık 21 gün besler.Yumurtalar mat veya az parlak,iğ şeklinde 22.3x16.9mm ebadında beyaz renklidir. 28-54 gr ağırlığındadır.
Yavrular iki erişkin tarafından beslenir.
Göçü :
Prensipte kar serçeleri ,nadiren vertikal hareket ederler.Zor kış şartlarında veya çok kötü havalarda,belirli bir şekilde daha aşağı bölgelere hareket eder.
Orta Avrupa\'da birkaç yüz kmlik göç hareketi de gözlemlenmiştir.
Avrupadaki popülasyon stabildir,ancak olumsuz klima değişimleri popülasyonları uzun vadede olumsuz etkileyebilir.
Popülasyonu:
Davranışları :
Çok sosyal kuşlardır, serbest gruplar halinde bulunurlar.
Çoğu zamanlarını kanatları katlı bir şekilde yerde zıplayarak geçirirler.
Kaya içindeki yada binaların içindeki deliklere yuva yaparlar.
Yuvalarını kurarken çimen,kuru otlar ve yosun parçaları kullanırlar.
İsviçre\'de gözlemlenen geceleme davranışları ilginçtir;Gün içinde 2000m civarında binalar etrafında gözlemlenen bu kuşlar,üreme dışı dönemde birkaç yüz metre daha yukarılarda bulunan kaya duvarları arasındaki oyuklarda (aşağıdan daha kuru,daha sıcakve rüzgardan daha korunaklı olan) tek başlarına uyurlar.Bu uyuma alanına toplu halde uçarlar ve sabahleyin yine aşağılara toplu halde geri dönerler.
Yerel Adlar :
Kısa bir süre öncesine kadar ,gövde yapısı ispinozlara benzediği için,kar serçesinin adı,kar ispinozu idi.Ancak ispinozlarla akrabalığı olmadığı için kar serçesi adı tercih edilmiştir. yerel ad olarak anamur yöresinde alaecek duydum.
Ses-Ötüşü :
Ziih ti tit zu. Otüşü hızlı triller içerir. Yüksek sesli,ritmik ötüşü,erkekten erkeğe farkedebiliyor.\"Tvi-tvuj-tvi-tvuj\"
Kaynaklar
(Animal Encyclopedia. Grzimek\\ s Animal Life Encyclopedia)
(del Hoyo, Josep, Andrew Elliott, Jordi Sargatal, Jose Cabot, et al., eds. Handbook of the Birds of
the World. Barcelona: Lynx Edicions, 1992) Enzyklopedie der Brutvögel Europas