Açıklama :
Kutsal aynak (Threskiornis aethiopicus), aynakgiller familyasından bir aynak türüdür. Eskiden Mısır'da da yaşayan kutsal aynak, kutsal bir hayvan kabul edilir ve tanrı Thoth'un simgesi olarak görülürdü.
Kel başı ve boynu, kalın eğik gagası, ayakları siyahtır. Beyaz kanatlarının alt kısmı uçuş sırasında siyah bir bant şeklinde görünür. Sırt arkasında kuyruk üstü gevşek bir ağ şeklinde siyah tüyler ile kaplıdır. Erkek ve dişi bireyler arasında görüntü farkı yoktur. Fakat genç bireyler daha kirli beyaz tüylere ve boyun kısmında tüylere sahiptir. Yetişkin bir bireyin vücut uzunluğu (uzun beyaz tüyleri ve koyu kuyruk üstü tüyleri dışında) 68-75 cm dir. Ayakları kısmen perdelidir.
Tanımı :
Habiatı :
Büyük gölet ve göllerde, diğer leylek, karabatak ve balıkçıl kuşlar gibi genellikle ağaca yuva yapar. Yuvayı erkek bireyin topladığı dal parçalarından dişi birey yapar.
Kutsal Ibis bataklık sulak alanlar, çamur düzlüklerinde hem iç kısımlarda hemde kıyı-sahil kesimlerinde görülür.
Güney Avrupa'da hızlı olarak büyüyen bir nüfus görülmektedir. Ancak bu kolonileri mahvedebilecek potansiyel sorun yırtıcılardır. Sığır balıkçılı ve küçük balıkçıllar ile aynı habitatta yaşadıklarından yuva alanları konusunda rekabet yaşamaktadırlar.
Yayılışı :
Bataklıklar, nemli açık alanlarda olmak üzere Irak'ın güneydoğusunda, Madagaskar, Sahra-altı Afrika kıyı lagünleri, Orta ve Kuzey Afrika. Son yıllarda koloniler halinde Güney Avrupa'da İspanya, Fransa ve İtalya'da da görülmektedir.
Beslenme :
Balık, kurbağa, salyangoz, küçük memeliler, sürüngenler, omurgalı ve omurgasız amphibianlar, çekirge, böcek, böcek larvaları ve küçük su hayvanları ile beslenir.
Biyolojisi :
Yumurtlama döneminde 2-5 yumarta bırakır. Kuluçka yaklaşık 21 gün sürer.
Göçü :
Göçü hakkında çok az bilgi mevcuttur. Irak'ta yaşayan bireyler tüm yıl Dicle ve Fırat'ın aşağı alanlarında ki sazlık- sulak alanlarda kalmazlar. Bunların dışında ayrı gezen bireyler Kuveyt'te ve İran'ın Kuzistan bölgesinde görülmüşlerdir. Kuzistan' da kışlayan 42 birey 1972, Ocak ayında gözlenmiştir.
Kuzistan'da 8 bireyi aşmayan gruplar yazın gözlenmiş ve muhtemelen burada da üremektedirler.
Kuzey Afrika tropik kuşağında ki göç zamanı yuvalama alanlarının olacağı coğrafi alanlara bağlı olarak hesaplanması zordur. Özellikle kurak sezonda sürekli su kaynağı olan alanların dağınıklığı ve kıyılar ile Güney- Kuzey göçü hesaba katılırsa.
Güney kürede ki göçler Güney Afrika'dan 1000- 1500 km uzakta Angola ve Zambia'da halkalanmış kuşların bulunması açısından daha düzenli denilebilir. Aylak tabir edilen yanlız bireylerden bazılarına Ocak, Mart, Nisan ve Haziran aylarında Aden körfezinde rastlanılmıştır.
Popülasyonu:
Fransa'da 1994 yılında 280 çift
Davranışları :
Tüm yıl boyunca kalabalık gruplar halinde yaşarlar.Üreme sezonu dışında sürü haldedirler.Koloni olarak ürerler.Karabatak, balıkçıllar ve leyleklerle bağlantılı alanlarda ama onlardan ayrı şekilde koloni kurarlar.Dişi ve erkek birey yavruları beslemede birlikte hareket ederler.
Çift kurma dönemi öncesi erkekler çok yakın mesafeli ve kalabalık gruplar halinde tünerlerken, üreme alanı seçilmiş ve dişiler yuvayı kullanmaya başladıktan sonra erkekler arası ciddi bir alan savunma hareketi görülür
Öncelikle taç ve ensedeki tüyleri kaldırmak, kanatları geniş açarak hücum hattında, kanat altındaki ince,tüysüz kırmızı etli hattı göstermek gibi saldırgan bir davranış sergilerler.
Yerel Adlar :
İng : Sacred Ibis, Alm: Heiliger Ibis, Fr: Ibis sacre, Ital: Ibis sacro
Ses-Ötüşü :
Genel olarak sessiz bir kuştur. Sadece üreme dönemlerinde cırtlak, genizden gelen horultu gibi seslerle, zıtlaşma anlarında diğer bireylere whoouut - whoouut ve pyuuukpyuuk gibi bağırtıları vardır.
Kaynaklar
- The Birds of the Wetern Palearctic