Açıklama :
Taşlık ve kayalık kıyıların tıknaz bir kuşudur, kısa ve kama biçimli gagası, parlak turuncu
bacakları vardır.
Kışın rengi çok koyudur, üst tarafı kahverengi ve siyahımsı, göğsü siyah, alt
tarafı ise pürüzsüz beyazdır, uçuş sırasında alacalı izlenimi verir.
Üreme giysisinde sırtındaki siyah-kızıl desen özgündür.
İlkbahar ve yaz giysilerindeki kuşların kafaları daha beyaz, üst tarafı daha açık ve parlak turuncu-kızıldır.
Tanımı :
Habiatı :
Tundra kıyılarınsa ve Baltık Denizindeki küçük adacıklarda yuva yapar.
Üremeyen kuşlar yazın üreme bölgesinin güneyinde ve hatta kışlama bölgesinde bulunabilirler.
Taşçevirenlerin üreme bölgeleri,Avrupanın kuzey kıyıları boyunca Sibirya kıyılarına ve oradan Bering boğazından geçerek Grönland ve Kuzey Amerikaya uzanır. 20ci yüzyılın başında kaybolmaya başlamış olan orta Avrupada Baltık denizi kıyıları boyunca üreyen taşçevirenlere ,bugünlerde az da olsalar rastlamak mümkün.
Birçok taşçeviren uzun yol göçmenidir.Kışlama bölgeleri Kuzeydenizi kıyılarından Batı Avrupaya oradan da Afrikanın güney ucuna ,Hint Okyanusunun tüm kıyılarını ve adalarını kapsayarak Avusturalya ve Yeni Zelandaya uzanır.
Amerikdaki kışlama bölgeleri orta Amerika kıyılarından, Karibiklere ve Güney Amerikanın güneyine uzanır.
Taşçevirenler yıl boyunca kışlama bölgelerinde,göç yolları üzerinde tüm kıyılarda veya dünyanın büyük adalarında görülebilirler.Bazı taşçevirenler Kuzeydoğu Kanadadan ve Grönlanddan Batı Avrupaya gelirler ve Irlanda üzerinden Baltık denizi üzerinden Iber yarımadasına ve Fas kıyılarına ulaşırlar.Direk olarak Atlantik üzerinden uçarak İzlandaya (burada üremezler) veya Norveçe gelirler ve burada mola verirler.
İskandinav ülkelerinde ve Batı Rusyada üreyen taşçevirenler ise kıyılar boyunca yolculuk ederek Cezayir ve Batı Afrikaya ulaşırlar.Doğudaki taşçevirenler ise Kazakıstan gölleri,Hazar denizi ve Karadeniz,Kızıldeniz,Akdenizin doğusu ve İran körfezi üzerinden Hint okyanusu kıyılarına ve Güneyafrikaya göç ederler.
Kaynak:Enzyklopedie der Brutvögel Europas
Çeviri:Emine Nurhan Tekin
Yayılışı :
Mart ayında Hatay-Samandağı sahillerinde, Nisan ayında da Gala gölünde gözledim/riyatg
Gediz deltası - gözlem/capaci
31 Ocak 07, Göksu deltası - gözlem/dede
Göç zamanı Kırklareli/İğneada, Balıkesir/Ayvalık/ Ömer Necipoğlu
Beslenme :
Adından da anlaşılacağı üzere güçlü gagasıyla taşları, hayvan kabuklarını ve çakılları çevirerek altlarında küçük kabuklu hayvanlar, kabuksuz sümüklü böcekler ve solucanlar arar. Çekirgelere de hayır demez.
Biyolojisi :
Yağmurkuşugillerle çulluklar arasındaki halkadır.
(Ortalama yaşam süresi:en yaşlı halkalı 19 yıl yaşamıştır.
Taşçevirenlerin üreme bölgeleri,Avrupanın kuzey kıyıları boyunca Sibirya kıyılarına ve oradan Bering boğazından geçerek Grönland ve Kuzey Amerikaya uzanır. 20ci yüzyılın başında kaybolmaya başlamış olan orta Avrupada Baltık denizi kıyıları boyunca üreyen taşçevirenlere ,bugünlerde az da olsalar rastlamak mümkün.
Göçü :
Bu yağmur kuşu Kuzey Kutbu bölgelerinde üredikten sonra, sonbaharda Güney Brezilya ve Şili, hatta bazen Antarktika-ya kadar güneye iner.
Birçok taşçeviren uzun yol göçmenidir.
Kışlama bölgeleri Kuzeydenizi kıyılarından Batı Avrupaya oradan da Afrikanın güney ucuna ,Hint Okyanusunun tüm kıyılarını ve adalarını kapsayarak Avusturalya ve Yeni Zelandaya uzanır.
Amerikdaki kışlama bölgeleri orta Amerika kıyılarından,Karibiklere ve Güney Amerikanın güneyine uzanır.
Taşçevirenler yıl boyunca kışlama bölgelerinde,göç yolları üzerinde tüm kıyılarda veya dünyanın büyük adalarında görülebilirler.
Bazı taşçevirenler Kuzeydoğu Kanadadan ve Grönlanddan Batı Avrupaya gelirler ve Irlanda üzerinden Baltık denizi üzerinden Iber yarımadasına ve Fas kıyılarına ulaşırlar.Direk olarak Atlantik üzerinden uçarak İzlandaya (burada üremezler) veya Norveçe gelirler ve burada mola verirler.
İskandinav ülkelerinde ve Batı Rusyada üreyen taşçevirenler ise kıyılar boyunca yolculuk ederek Cezayir ve Batı Afrikaya ulaşırlar.
Doğudaki taşçevirenler ise Kazakıstan gölleri,Hazar denizi ve Karadeniz,Kızıldeniz,Akdenizin doğusu ve İran körfezi üzerinden Hint okyanusu kıyılarına ve Güneyafrikaya göç ederler.
Kaynak:Enzyklopedie der Brutvögel Europas
Çeviri:Emine Nurhan Tekin
Popülasyonu:
Davranışları :
Kışın küçük sürüler oluşturur, genellikle yosunlarla kaplı sahillerde ve kayalık kıyılarda bulunur, taşların ve yosunların altına bakarak besin arar.
Yerel Adlar :
Ses-Ötüşü :
cıvıltılı bir -kititit-, pürüzsüz bir -kiiu, kiiu- ve hırıltılı bir -tuk-a-tuk-
Kaynaklar
1. Kuş Gözlemcisinin Cep Kitabı.
2. www.rspb.org.uk/wildlife/birdguide
3. Hayvanlar Ansiklopedisi - the Animal Kingdom
4. Türkiye ve Avrupanın Kuşları - H.Heinzel/R.Fitter/J.Parslow
5. Enzyklopedie der Brutvögel Europas Çeviri:Emine Nurhan Tekin