Açıklama :
Avrupa ve Orta Doğuda 6 adet alttürü olup bunların bazılarının arasında geçiş formları da bulunur.
Bu alttürlerin arasında tüy renklerinde belirgin farklılıklar vardır.
Ortak özellikleri olan küçük gaga ve ayaklar koyu renk, göz halkası kırmızı ve koyu renk kuyruklarının kanarında daha açık renk ince bir bant bulunur.
Anadoluda görülen alt tür tephronotus tepesi açık bej gıdısı siyahımsı ve kuyruğu diğerlerine
nisbeten daha kısadır.
Trakya\'nın tamamında yalnızca europeaus alttürü bulunur. Bu bireylerde gerdanda siyah leke görülmez.
Gözün üstünden ve kulaktan geçerek enseye uzanan geniş koyu renk bir bant vardır.
Gıdısı ve gozü arasındaki bölge açık renk üzerine koyu ince çizgilidir.
Tanımı :
Kolaylıkla tanımlanabilen kuşlardandır.
Habiatı :
Altında zengin bitki örtüsü olan ve karışık yaprak döken ormanlarda, bu vasıfta parklarda ve büyük bahçelerde görülürler.
Yayılışı :
Ülkemizde Trakya, Marmara, Karadeniz, Ege ve Akdeniz ile Orta Anadolunun kuzeyinde yerli bir kuşdur.
Beslenme :
Böcekler, larvalar, örümeklerle beslenirler.
Kuş yemleme istasyonlarını da ziyaret ederler.
Burada favorisi yer fıstığıdır.
Biyolojisi :
Mart ve Temmuz ayları arasında top şeklindeki yuvalarını tüyleri, kılları ve yosunları birbirine
örümcek ağlarıyla tutturarak yaparlar.
Yuvayı yapmak eşlerin 3 hafta çalışmalarını gerektirir ve 2000 den fazla tüy kullanırlar.
Yuva ağzı genelde en tepede veya tepeye yakın bir yerdedir.
Suni yuvalarda ve ağaç kovuklarında da üredikleri gözlemlenmiştir.
1 ila 2 kez kuluçkaya yatarlar.
Yumurtalar beyaz ve pembemsi kırmızı noktalıdır.
Yavruların tüylenme süresi ortalama olarak 15-16 gündür.
Kuluçkaya dişi yatar ama yavrular her iki eş tarafından beslenir.
Beslenme işine başka kuşlarda yardımcı olur, bunlar genelde o sezon çiftleşemeyen erkek kuşlardır.
Göçü :
Genelde yerleşik bir tür olmasına karşın bazı küçük grupların göçtüğü gözlemlenmiştir.
Popülasyonu:
Dünyada 10 milyon km karelik bir alanda yaşarlar.
Avrupada tahminen 10 ila 24 milyon birey yaşadığı tahmin edilmektedir.
Davranışları :
Çok hareketli ve sürücül olarak yaşayan kuşlardır, devamlı daldan dala rüzgarla savruluyor gibi gezer beslenirler. Genellikle ağaçların yüksek dallarını seçerler.Sürüler halinde dolaşırlar ancak bahar gelince çiftler halinde yaşamaya başlarlar.
Yuvaları bozulan erişkin bireyler bir akrabalarının yuvasını bulup yeğenlerinin beslenmesine yardımcı olurlar.Çiftler birbirine çok bağlıdır ve asla ayrılmazlar.
Üreme mevsimi sonunda sürü tekrar bir araya gelir.
Diğer baştankaralar gibi besinlerini ayaklarına sıkıştırarak yemezler.
Zaten bu kuşlar paridae yani baştankara ailesinden değil Aegithaliidae yani uzunkuyrukgiller
(bayağı uzunkuyruk)ailesinden olup bu ailenin bölgemizde yaşayan tek türüdür.
Yerel Adlar :
Ses-Ötüşü :
Çoğu zaman görülmeden önce sesleri duyulur.
Sürüyle kontaklarını kaybetmemek için tsiiiir-tsiiiir-tsiiiir-tsyup
diye bir ötüşleri vardır.
Muhabbetimsi klik-klik sesleri ve heyecanlandıklarında da yüksek tonda ötüş ve haykırışları da vardır.
Kaynaklar
http://www.garden-birds.co.uk
Collins Bird Guide
Attracting Birds to your Garden
http://www.iucnredlist.org/