Alaska\'nın kuzeybatısından araştırmacılar, normal alanının bin kilometre kuzeyinde Hazar sumrusu kaydetmenin şaşkınlığında. Temmuz ayında lagünlerin kıyısındaki çakıllarda görülen Hazar sumruları bugüne kadar kaydedilmiş alanlarından bin kilometre daha kuzeyde. Yuvayı bulan Wildlife Conservation Society kutup program direktörü Dr Robards bölgede kutup sumrularının görüldüğünü fakat iri Hazar sumrusu için olağandışı hatta şok edici olduğunu belirtiyor.
Genelde Washington eyaletinde görülen sumrular burada başarılı şekilde üremiş ve yavrularını uçurmuş. Hazar sumrularının bu yeni yurtlarının ne kadar uzun süreli olacağı henüz belli değil. Ama bunun yükselen sıcaklıkların Alaska doğasının temel ritimlerini nasıl değiştirebileceğinin bir işareti olabileceğini düşünen Dr. Robards\'a göre son 25 yılda sıcaklık ve deniz üzerindeki buzların erimesi şok edici düzeyde.
Alaska ABD\'nin geri kalanından iki kat daha hızlı ısınıyor. Son 60 yılda kış sıcaklığı 3.3 derece yükselmiş. Kar ve buz azalırken, ilkbahar daha erken geliyor. Stanford Üniversitesi\'nden biyolog Terry Root kuşların kendi fizyolojisini takip ettiğini ve gitmeleri gerekirse gittiklerini söylüyor. Alaska\'nın hızlı ısınmasının doğayı altüst ettiğini belirtiyor.
Sumrular kadar hızlı olmasa da Alaska\'da çeşitli türlerin de değişiklik gösterdiği bildiriliyor. Kızıl tilkiler artık kutup tilkileriyle rekabet ediyor. Hazar Sumruları da minik kuzenlerini buralardan kovabilir. Grizzly ve kutup ayılarının ilişkisi daha dostça olabilir; şimdiden melez ayılar görülebiliyor. Kutup ayıları için durum vahim. Yaşam alanları olan deniz buzları yok oluyor ama karaya çıktıklarında da aç kalıyorlar. Benzer şekilde morsların sayısı 1980den beri yarıya inmiş.
Alaska\'da karadaki buz erimesi de çarpıcı. Son 6000 yılın en hızlı buz erimesi yaşanıyor. Buz eridikçe yansıma azaldığından daha fazla ısı tutuluyor ve sıcaklık daha da yükseliyor ve artırıcı döngü oluşuyor. Eriyen permafrostlarda binlerce yıldır görülmemiş yangınlar oluşuyor ve bunlardan karbondioksit salınıyor.
Alaska\'da yaz deniz buzunun 2030larda tamamen eriyeceği tahmin ediliyor. Buzun erimesi turist gemileri için fırsatlar yaratabilecek. Fakat yerliler için ince buz üzerinde balık avlamak artık riskli, köpekli kızak yarışlarının geleceği ise belirsiz. Son Alaska yazı yirminci yüzyıl sıcaklık ortalamasından 6.2 derece daha yüksek olmuş. Doğal alanları geniş olan Alaska ve Kanada gelecekte sıcaklardan kaçan hayvanlar için sığınak olabilir. Fakat pek çok hayvanın göçte sumrular kadar başırılı olamayacağını söyleyen Root\'a göre kitlesel yok oluşların eşiğinde olabiliriz. Ayrıca, Meksika ve ABD arasındaki doğal koridora yeni başkan Trump\'ın önerdiği gibi bir duvar örülmesinin büyük sorun yaratacağı konusunda uyarıyor.
Fotoğraf için Birtan Gökeri\'ye teşekkür ederiz.
https://www.theguardian.com/environment/2016/sep/23/terns-migration-alaska?CMP=share_btn_tw
Haber: https://yesilgazete.org/234-hak-orgutunden-ortak-aciklama-yaban-hayvanlarini-oldurme-izni-geri-alinsin/?fbclid=IwAR0n5zLrXIXXdUWUASK8p0oojfCaIOHvW_fmTze-kmn9j9ydthTSYCoHFEU