Açıklama :
14-16 cm, 30-33 g, kanat açıklığı 30-34 cm. Topluca, büyük gagalı ve sıklıkla yerde dolaşan bir kuştur. Tarlakuşunu andıran ötüşü vardır. Üreme döneminde kayalık zirvelerde ve genellikle 1500m.nin üzerinde bulunur. Uzaktan koyu kahve, düz bir kuş olarak görünürken yaklaşıldığında çok bariz pembe ve siyah kenarlı kanatlar, koyu renkli tepe ve çok şekilli yüz deseni ve vücut benekleri belirir. Erkeklerin kuyruk kökleri pembe ve kuyruk uçları beyazdır.Cinsler arasında belli belirsiz bir fark vardır. Giysilerinde mevsimsel değişiklik gözlenmez. gençlerinde açık kahve renk ve kanatlar pembedir.
Tanımı :
Habiatı :
Yüksek dağlardaki çıplak ve bitkiden arınmış kayalıklarda veya çakıllı yamaçlarda, bazan da seyrek ardıç ormanları bulunduran ağaçlık-çalılık alanlarda bulunur. İsrailde 1900m.nin üstündeki rakımlarda, çoğunlukla çalılara bazan da kayaların arasına yuva yapar.
Yayılışı :
Türkiye\'den Pakistan\'ın kuzeydoğusuna kadar olan bölgenin yüksek kesimlerinde; ayrıca Fas\'ta Atlas Dağları\'nda dağılım gösterir. Ülkemizde Aladağlar (Adana, Kayseri, Niğde), Van Gölü, Bendimahi Narpızı, Nemrut Dağı, Erçek Gölü (Van), Tendürek Geçidi, Orta ve Batı Toroslar başta olmak üzere yüksek rakımlı yörelerimizde görülür. Temmuz 2017\'te tarafımdan (A. Karataş), Ilgar Dağı (Ardahan)\'da da gözlenmiştir.
Beslenme :
Temel olarak bodur bitkilerin tohumlarıyla, üreme döneminde bazı omurgasızlarla da beslenir. Sıklıkla çıplak kayalık zeminlerde, karla kaplı alanlarda; bazan da çölümsü çalılık arazilerde sakince dolaşır. En çok Chenopodiaceae, Boraginaceae, Cruciferae, ve Compositae ailelerine ait
bitki tohumlarını tüketir. Kışın yerleşim bölgelerindeki bahçelerde de sürüler halinde gözlenebilir.
Biyolojisi :
Türkiyede Nisan-Mayısta yumurtlar. Yuva çok az bitki bulunan, tepesinde kaya çıkıntısı, dikenli bitki veya çalıdan tavanı olan bir kaya çukuruna, bazan da iki kaya arasındaki yarığa yapılır. Yuva basit, sade ve tabanında kuru otlar, tahıllar, bitki sapları ve kökler olup etrafı ince otlar ve bitki lifleri ile çevrilidir. Oval ve biraz parlak olan 4-5 yumurta bırakır. Yumurta açık gök
mavisi renginde ve özellikle geniş ucu mor-kahve beneklerle kaplıdır. Kuluçka süresi 13-15 gündür ve sadece dişi kuluçkaya yatar.
Göçü :
Kuzeydeki üreme bölgelerinde kısa mesafe göçmenidir. Sadece alçak rakımlara iner. Türkiyedeki alttürü kışın alçaklara iner; hatta bazen batı bölgelerinde bile dolaşır.
Popülasyonu:
Türkiye-Pakistan arasındaki bölgede dağılım gösteren populasyonları, nominat alttür olan sanguineus\'tan olup; Kuzeybatı Afrika\'dakiler ayrı bir alttür olan alienus\'tendir.
Dünyada yaklaşık 20.000 km karelik bir alanda yaşarlar. Avrupa\'da 300.000 ila 910.000 üreyen çift bulunur bu da 900.000 ila 2.730.000 bireye tekabül eder.
Davranışları :
Yerel Adlar :
Alamencik (http://www.kazimcapaci.com/kusadlari.htm).
Latince adının doğru telaffuz edileni Rhodopechys sanguineus şeklinde olup, tür adı cinsiyete göre doğru çekim ile düzeltilmelidir.
Ses-Ötüşü :
Tarlakuşunu andıran ötüşü vardır
Kaynaklar
İsrailin Kuşları
IUCN: www.redlist.org