Kara Sumru, ufak ve zarif yapılıdır. Sumrugiller (Sternidae) Familyasında “Chlidonias” Cinsi içinde yer alır. Bilimsel adı Chlidonias niger’dir. Avrasya Kara Sumrusu (C. n. niger) ve Kuzey Amerika Kara Sumrusu (C.n. surinamensis) olarak adlandırılan iki alt grubu vardır. Erişkinlerin büyüklükleri her iki alt grupta da 23-28 cm, kanat açıklıkları 57 - 65 cm, ağırlıkları ise 50-74 gr’dır. (6) (1). Kanat ve kuyruğu oldukça kısa, kuyruk ucu hafif çatallıdır (1). Bacakları koyu renklidir. Gagası siyah, uzun ve narin görünüşlüdür. Kuzey Amerika Kara Sumruları, Avrasya Kara Sumrularından biraz küçük olup giysileri daha koyudur. Üreme dönemi dışında tepede açık renkli çizgiler görüldüğü gibi göğüs kenarında göğüs kısmına doğru inen koyu renk çizgi daha geniştir.(6) Bu farklar nedeniyle bazı görüşlere göre Avrasya Kara Sumru’sundan ayrı bir cins olarak değerlendirilmeleri gerekir. (3) Kuzey Amerika Kara Sumruları alt grubuna mensup bireyler ülkemizde görülmez. Rastlantısal konuk olarak İngiltere, İrlanda ve Avustralya’da görülebilmektedirler.(5) Aşağıdaki bilgiler Avrasya Kara Sumrularına aittir: Erişkinlerin Üreme Dönemindeki Giysileri: Üreme dönemi esas olarak Mayıs-Haziran aylarındadır, ancak Ağustos ayına kadar uzayabilir. Bu dönemde Kara Sumrularda kafa tamamen siyahtır. Göğüs ile sırtın kafaya yakın kısımları giderek kül renginden siyaha dönüşür. Sırt, kanatlar ve kuyruk gridir. Kanat altları açık gri, kuyrukaltı örtüleri ise beyazdır. Koyu gri renkli karından, kuyruk altı örtülerinin beyazlığına geçiş çok belirgindir. Üreme döneminde erkek ve dişi Kara Sumruların görünüşleri benzemekle birlikte dişilerin giysilerine biraz daha gri tonları hakimdir. (1)(2)(6) Bahar aylarında (Mayıs’tan önce) yeni tüy değiştiren yetişkin kuşlarda, kafa ve gövdede beyaz lekeler görülebilir. Erişkinlerin Üreme Dönemi Dışındaki Giysileri (Eylül – Nisan): Eylül ayından itibaren, yetişkin Kara Sumrular üreme dönemi dışındaki giysiye değişimlerini tamamlarlar. Kuşun alnı beyaz renk alır (gözün ön kısmında üç köşeli ufak siyah bir leke kalır), enseden hemen sonra, göğüs kısmına doğru inen beyaz bir boyun halkası oluşur. Kafanın tepesi, ense ve kulak örtüleri siyah renklerini korur. Kuşun göğüs kenarından göğsüne doğru uzanan koyu renkte bir çizgi oluşur. Sırt, göğüs, karın ile kuyrukaltı örtüleri gridir.(1)(2) Üreme dönemi dışında erkek ve dişi Kara Sumruların giysileri aynıdır. Gençler: Gençlerin giysisi, üreme dönemi dışındaki yetişkinler paralelindedir. Ense ve tepedeki siyahlık, yetişkinlere kıyasla biraz daha yaygındır. Gençlerde de, enseden hemen sonra göğüs kısmına doğru uzanan beyaz bir boyun halkası ve kuşun göğüs kenarından göğsüne doğru uzanan koyu renkli çizgi bulunur. Sırt ve kanatlar üreme dönemi dışındaki yetişkinler gibi gri renktedir, ancak, yetişkinlerden farklı olarak genç bireylerde, sırt ve kanatlardaki tüylerin uç kısımları, balık pulu izlenimini verecek şekilde açık renklidir. (1) Bunun yanı sıra gençlerin sırtının enseye yakın kısmı ve kanadın üstündeki kanat örtüleri yetişkinlere göre daha koyu gridir. Bazı genç Kara Sumruların sırtları koyu gri renkte, kuyruklarının üst bölümü ise açık renkli olabilmektedir.(1) Genç Kara Sumrular, genç Sumru ve Kutup Sumruları ile karıştırılabilir. Ayırımda dikkat edilecek hususlar, genç Kara Sumruların daha ufak olmaları, kısa kuyrukları ve kuyruk ucundaki fazla belirgin olmayan çatallık, kanatlarının biraz daha kısa olması ve göğüs kenarlarından, kuşun göğsüne doğru uzanan koyu renk çizgidir. Kara Sumruların, Sumru ve Kutup Sumru’sundan farklı uçuş şekilleri de ayırım yaparken dikkat edilmesi gereken bir unsurdur. (Kara Sumruların uçuş şekilleri hakkında daha ayrıntılı bilgi Beslenme ve Davranışları bölümlerindedir) Genç Kara Sumrular 1. Yazlarında göç etmezler ve kışı geçirdikleri yörelerde kalırlar. Bu nedenle bazı istisnalar dışında Avrupa ve ülkemizde görülmezler. Genelde, giysileri üreme dönemi dışındaki Kara Sumrulara benzer, ancak, kanat parmakları daha yıpranmış, el telekleri ise daha koyu renktedir. Bazı bireylerin kafaları ve karın kısımlarında yer yer koyu renkli tüyler olabilir. Kara Sumru ve Ak Kanatlı Sumru Hibridleri: İsveç’de iki, Hollanda’da üç Kara Sumru ve Ak Kanatlı Sumru hibridleri’nin görüldüğüne ilişkin kayıtlar bulunmaktadır. İngiltere’de de her iki Sumru türünün özelliklerine sahip iki Sumru görülmüştür. (3)

Tanı bölümünde bu konuda bilgi verilmiştir. Ayrıca, aşağıdaki iki bağlantıda ayrıntılı bilgiler bulunmaktadır. http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl47@d&idx=157458#.VfaA_BHtmko http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl47@d&idx=157480#.VfaA9hHtmko

Avrasya Kara Sumruları, Üreme Dönemleri ile Üreme Dönemleri Dışında birbirlerinden çok farklı ortamlarda yaşarlar. Üreme döneminde, göller ve sulak alanları tercih edip, yuvalarını su bitkilerinin bol olduğu göl, gölet ve bataklıklara yaparlar. Bazen ufak bataklıklar, ıslak çayırlıklar hatta hendeklerde yuva yapabilirler. Buna karşılık Üreme Döneme Dışında Kara Sumrular kış aylarını geçirdikleri tropik sahillerde, suyun fazla derin olmadığı körfezler, lagünler, nehir ağızları ve tuzlu su bataklıklarını tercih ederler. Diğer taraftan, sahilden 600 km uzaklıkta dahi beslendikleri görülmüştür.(6) Göç sırasında ise sahil bölgeleri gibi iç sular ve sulak alanlarda beslenirler. Sahiller, su birikintileri ve ıslak alanlardan uzakta nadiren görülürler.

Avrasya Kara Sumruları üreme dönemlerinde, Güney İskandinavya’dan Güney İspanya’ya, tüm Avrupa’da ve Asya’da Moğolistan’a kadar uzanan bir bölgede görülür. Üreme dışındaki dönemlerde ise Afrika’nın Batı Sahradan, Güney Afrika’ya kadar Atlantik Sahillerinde yaşarlar. (Kuzey Amerika Sumruları üreme dönemlerinde Kanada’nın büyük bir bölümü ile Kuzey ABD’de görülür. Rastlantısal konuk olarak İngiltere, İrlanda ve Avustralya’da görülürler. Üreme dışındaki dönemlerde ise Meksika’nın Pasifik kıyıları ile Orta ve Güney Amerika’nın Atlantik ve Pasifik kıyılarında yaşarlar)

Kara Sumru’nun uçuşu ve beslenme şekli Deniz Sumrularından farklıdır. Kara Sumru’lar, havada çok atik olup, sık sık yön değiştirir. Beslenme sırasında genelde su veya kara üzerinde alçaktan, yavaş ve çok güçlü olmayan kanat çırpışıyla uçar. Yiyeceğin bol olduğu bölgelerde gruplar halinde avlanır. Üreme dönemlerinde öncelikle böceklerle beslenirler. Ancak, ufak balıklar, sümüklü böcekler, amfibianlar ve kurtları yerler. Üreme dönemi dışında ana besin kaynakları ufak deniz balıklarıdır. Bu dönemde, Kara Sumru sürüleri, Yunus ve büyük balıklardan kaçıp sahiller veya su yüzeyine yönelen küçük balıkları yakalarlar. Beslenme sırasında, su üzerindeki böcekleri yakalamak amacıyla su yüzeyine inerler veya atik şekilde yön değiştirerek böcekleri havada yakalarlar. Nadiren, balık yakalamak için suya dalarlar. Deniz Sumruları gibi, havada kendilerini sabitledikten sonra balık yakalamak amacıyla suya dalmazlar (zaman zaman bazı yetişkin olmayan Deniz Sumruları da Bataklık Sumruları gibi, suyun yüzeyinden veya havada uçarken böcek yakalayabildikleri unutulmamalıdır).

Kara Sumrular genelde ikinci yıllarının sonundan başlayarak ve sadece Kuzey Yarımküresinde ürerler. Üreme dönemleri Mayıs ve Haziran ayları olmakla birlikte bu Ağustos ayına kadar uzayabilir. Güvenlik amacıyla, genelde başka tür Sumrularla aynı alanlara yuva yaparlar. Yuvalarını, su yüzeyindeki bitkilerin üzerine veya oluşturdukları yüzer bir bitki yumağında kururlar. Başka su kuşlarınca kullanılmış yuvalardan da yararlandıkları olur. Yuvalar genelde sağlam olmayıp, su seviyesindeki değişiklikler ve rüzgardan olumsuz etkilenebilirler. Dişilerin yumurta sayısı 2-4 arasında değişir. Yapıları, ıslak koşullara uygun olarn yumurtaların renkleri açık krem ile zeytin yeşili arasında değişir. Üzerlerinde kahverengi ve siyah lekeler bulunur. Yumurtaları erkek ve dişiler sırayla beklerler, kuluçka süresi 19 - 22 gündür. Yavrular hızla büyür, 2-3 gün içinde yuvadan çıkmaya başlarlar ancak yuva çevresindeki bitkilerde gizlenirler. Yumurtadan çıktıktan 20-25 gün sonra uçmaya başlarlar. Yavruların uçmaya başlaması sonrasında aile su yüzeyinin daha açıklıkta olduğu bir alana taşınır. Dişi ve erkek yavrularını iki hafta daha beslemeye devam eder. Temmuz ve sonrasında Kara Sumrular kışı geçirecekleri bölgelere göç etmeye başlarlar. Kara Sumrular, doğal ortamda 17 seneye kadar yaşayabilir.(6)(7)(8)(9)

Kara Sumrular (yetişkinler) her yıl göç eden bir türdür. Mayıs ve Haziran aylarında üreyen Kara Sumrular, Temmuz ayından itibaren kışı geçirecekleri bölgelere dönerler. Mart sonundan itibaren üreme bölgelerine göç ederler. Avrasya Kara Sumrularının büyük bölümü Batı Sahradan, Güney Afrika’ya kadar uzanan Afrika’nın Atlantis sahillerinde kışı geçirirler. (Kuzey Amerika Kara Sumruları kışı Meksika’nın Pasifik kıyıları ile Orta ve Güney Amerika’nın Atlantik ve Pasifik kıyılarında geçirirler. İngiltere, İrlanda ve Avustralya da rastlantısal konuk olarak bazı Kuzey Amerika Kara Sumruları görülmüştür.)

Avrasya Kara Sumrularının popülasyonu konusunda bir bilgiye ulaşılamamıştır. Ancak, ABD kaynakları, ülkede tatlı suların artan kirliği nedeniyle göl sularındaki asit miktarının artması sonucu balıkların azalması ve kimyevi gübre kirliliği nedeniyle balıklar ve kuşların zehirlenmesi gibi nedenlerle Kuzey Amerika Kara Sumrularının sayısında son yıllarda bir azalma olduğunu belirtmektedir. (4). Aynı nedenlerden tüm Avrupa ve ülkemizdeki Avrasya Kara Sumrularının popülasyonunun olumsuz etkilenmekte olduğu muhakkaktır. Yukarıdaki olumsuz etkilerin yanı sıra ülkemizde de son yıllarda sulak alanların hızla kurutulması sonucu, birçok kuş ve bu kapsamda Kara Sumruların üredikleri ve beslendikleri alanlar daralmıştır. Bu daralmanın da etkisiyle, son yıllarda üreme döneminde ülkemize gelen ve yavru çıkarabilen Kara Sumru popülasyonun diğer birçok Avrupa ülkesinden daha hızlı olarak azalmakta bulunduğu varsayılabilir.

Kara Sumrular göç eden bir türdür. Mayıs ve Haziran aylarında üreyen Kara Sumrular, Temmuz ayından itibaren kışı geçirdikleri bölgelere göç etmeye başlarlar. Mart sonundan itibaren tekrar üreme bölgelerine dönerler. Genelde, diğer türlerde (Bıyıklı Sumru, Küçük Sumru, Sumru) Sumruların da yer aldığı koloniler içinde beslenir ve aynı alanlara yuva yaparlar. Kara Sumru’lar, yavaş bir tempoda ve bir taraftan diğerine yatarak uçarlar. Uçarken, su üzerindeki böcekleri yakalamak amacıyla su yüzeyine inerler veya atik şekilde yön değiştirerek böcekleri havada yakalarlar. Nadiren, balık yakalamak için suya dalarlar. Deniz Sumruları gibi, havada kendilerini sabitledikten sonra balık yakalamak amacıyla suya dalmazlar.

Yerel Adlar bilgisi bulunamadı

Avrasya Kara Sumru’sunun ötüşüne aşağıdaki bağlantılardan dinlenilebilir: https://www.allaboutbirds.org/guide/Black_Tern/sounds https://www.youtube.com/watch?v=XQXXncg0TjQ http://www.arkive.org/black-tern/chlidonias-niger/video-00 http://www.arkive.org/black-tern/chlidonias-niger/video-13.html

1. Collins Bird Guide 2nd Edition, p.206, by Lars Svensson. HarperCollins Publishers Lt. 77-85 Fulham Palace Road, London W6 8JB 2. Türkiye ve Ortadoğu’nun Kuşları Arazi Rehberi. s.100, s.317, Yazarlar R.F. Porter, S. Christensen, P.Schiermacker-Hansen. Çeviri Kerem Ali Boyla, Kazım Çapacı. Uzerler Matbaası, Ankara, 6 Mart 2009. 3. Wikipedia/Black Tern. Bağlantı adresi: https://en.wikipedia.rog/wiki/Black_Tern 4. Audubon – Guide to North American Birds – Black Tern, Bağlantı adresi: www.audubon.org/field-guide/bird/black-tern 5. Avustralian Government, Department of the Environment-Black Tern, Bağlantı adresi: www.environment. gov.au-cgi-bin/sprat/…publicspecies.pl? 6. Wildscreen Arkive; Bağlantı adresi: http://www.arkive.org/black-tern/chlidonias-niger/ 7. del Hoyo, J., Elliott, A. and Sargatal, J. (1996) Handbook of the Birds of the World. Volume 3: Hoatzin to Auks. Lynx Edicions, Barcelona. 8. Heath, S.R., Dunn, E.H. and Agro, D.J. (2009) Black tern (Chlidonias niger). In: Poole, A. (Ed.) The Birds of North America Online. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca. Bağlantı adresi: http://bna.birds.cornell.edu/bna/species/147/ 9. Kaufman, K. (2001) Lives of North American Birds. Houghton Mifflin Harcourt, Boston, Massachusetts