1884`te Homeyer, tarafından tanımlanan bu tür, önceleri Oenanthe pleschanka (Alaca Kuyrukkakan)`nın bir alttürü olarak kabul edilmiş ve Sluys and van den Berg (1982) tarafından tür seviyesine yükseltilmiştir. Kıbrıs Adası`nda endemik olarak sayılır. Kuyruğunun ve sırtının daha siyah olmasıyla ve ötüşü ile Oe. pleschankadan ayrılır. Siyah gerdanının altı koyu sarımsıdır. Ötüşü, daha dar beyaz kuyruk sokumu ve nispeten daha küçük cüssesiyle arazide (diğerinden) ayrılabilir. Dişi ve erkeği benzer görünümdedir. Bu durum ilk kez Christensen (1974) tarafından bir çalışmaya konu olmuştur. Dişinin üstü kahverengi veya grimsi-siyahtır. Tepesi çoğunlukla koyu olup, beyaz bir çizgiyle çevrelenir. Yazın bazı dişiler erkekten farksız olur. Sonbaharda erişkinlerin siyah sırtında ve boğazındaki kirli gri tüy kenarları çıkar, alt tarafı Alaca Kuyrukkakana benzemekle beraber, nispeten daha koyu pas kızılı olur. İlk sonbaharındaki genç kuşların açık tüy kenarları daha geniş olduğu için siyah boğazını daha iyi saklar. Kışın alt tarafı hızla açılır ve Alaca\'dan pek farkı kalmaz.

Kıbrıs`ta düzlükler ve ovalar dışında kalan dağlık, bahçelik ve ormanlık yerlerde orman kenarında, makilik ve zeytinliklerde sıkça rastlanır (kişisel gözlem).

Esas alanı ve tek üreme bölgesi Kıbrıs olup; zaman zaman Türkiye`de, ayrıca kışın Sudan`ın güneyi ve Etyopya`da geçirir. Türkiye kayıtları: Milleyha (Hatay: Samandağ): Nisan 2007 ve Nisan 2008; Subaşı (Hatay: Antakya): Mart 2008, Mart 2011 (Atahan, in litt.), Subaşı: Nisan 2009 (obs. Mehmet Atahan, Mehmet Gül); ayrıca Göksu Deltası (Mersin: Silifke) ve Nisan 2009da Adana\'dan (F. İzler-trakuş) verilmiştir. En son 04.04.2010\'da Anamur\'dan Naki Tez, 16.04.2010\'da Göksu Deltası (Silifke)ndan Riyat Gül ve 19.03.2011 tarihinde Aytaç Karakız tarafından Tarsus (Mersin) yakınlarından fotoğraflanmıştır bkz. http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl5@d&sc=Kıbrıs kuyrukkakanı&sc_1=0&sc_2=4&Submit=Listele

Küçük böcekler ve larvaları ile beslenir.

Taşlık ve makilik yerlerde kayalar arasında ve kale duvarları arasındaki uygun boşluklarda yuvalandıkları tarafımızdan da gözlenmiştir. Çanak şeklindeki yuva çeşitli otlarla yapılıp, iç kısmı çamurla sıvanmıştır.

Üreme alanı sadece Kıbrıs`tır. Kışı Afrika`da Sudan`ın güneyi ve Etyopya`da geçirir. Göç dönemlerinde (özellikle ilkbaharda) Türkiye`de az sayıda olmakla birlikte düzenli olarak görülür.

Populasyon durumları hakkında bilgi vermek güç olmakla birlikte, Kıbrıs`ta uygun habitata sahip kesimlerinde sık rastlanır. Kıbrıs ötleğeni ve diğer küçük ötücüler gibi, hem Türk hem de Rum kesiminde ağlarla yakalanıp, sirkeli su içinde bir çeşit turşusunun yapılması populasyon büyüklüğüne etki eden olumsuz faktörlerdendir.

Ağaçların (daha çok zeytin ve diğer maki elemanları) ve kayaların uç kısımlarına tüneyerek, uzun süre ötüşleriyle dikkat çeker ve yerine belli eder.

Ötüşü yüksek tonda olup, bir seri yüksek frekanslı vızıltı (arınınkinin çok daha yüksek seviyede olanına andırır). Belirgin sesi Oe. pleschanka (Alaca Kuyrukkakan)\'ınkinden çok farklıdır; daha çok bir ağustosböceğini andırır. Ancak ondan daha yumuşak ve mırıltılı bir ‘bizz-bizz-bizz’ uzun bir süre devamlı çıkarılır, çoğu zaman tiz, uzatılan bir ıslıklı sesle bitirilir. Bazen uçuş sırasında da ötebilir. Yaygın sesi sert bir ‘tak’.

1. Atahan, A., 2008, Hataydan kayıtlar (in litt., 04.07.2008). 2. Bergman, H.H., 1983, Some peculiarities of Cyprus bird voices, Cyprus Ornithological Society (1969) Bird Report, 8:41-54. 3. Christensen, S., 1974, Notes on the plumage of female Cyprus Pied Wheatear, Ornis. Scand., 5: 47-52. 4. http://www.mlahanas.de/Cyprus/Fauna/CyprusWheatear.html 5. Oliver, P.J., 1990, Observations on the Cyprus Pied Wheatear, Sandgrouse, 12: 25-30. 6. Porter, R.F., Christensen, S. and Schiermacker Hansen, P., 2009, Türkiye ve Ortadoğu\'nun Kuşları ((çev.: K.A. Boyla ve K. Çapacı, koordinatör: C. Bilen), [2004, Field Guide to the Birds of Middle East tercümesi], Doğa Derneği Yayınları / Yayınevi Genel Dizisi. 7. Sluys, R. and van den Berg, M., 1982, On the specific status of the Cyprus Pied Wheatear Oenanthe cypriaca, Ornis Scandinavica, 13 (2): 123-128. 8. SubaşıKuş [Subaşı Kuş Gözlem Topluluğu], 2009, Türkiye\'nin nadir kuş kayıtları, http://www.subasikus.org/ndrtr.htm (erişim tarihi: 28.04.2009).