Alem: Animalia (Hayvanlar) Şube: Chordata (Kordalılar) Sınıf: Aves (Kuşlar) Takım: Passeriformes (Ötücü kuşlar) Familya: Corvidae (Kargagiller) Cins: Pyrrhocorax Tür: P. pyrrhocorax (Linnaeus, 1758) İki Pyrrhocorax türünden biridir. Sarıgagalı dağ kargasıyla (Pyrrhocorax graculus) yakın akrabadır ve onunla aynı siyah parlak tüy ve kırmızı bacak görünümündedir. Yetişkinin parlak siyah tüyleri, uzun kavisli kırmızı gagası ve kırmızı bacakları vardır. Ancak genç bireyin gagası turuncudur, ilk sonbahara kadar pembe bacakları ve daha az parlak tüyleri vardır.

Sarı gagalı kargaya göre daha kısa kuyruklu, daha iri ve daha uzun kanatlıdır. Yüzmeye benzer basit bir uçuşu vardır. Uçuşta sarı gagalı dağ kargasından derin parmaklı kanat ucu, kavissiz düz firar hattı, düz ve köşeli daha kısa kuyruğuyla ayrılır. İki türün arasındaki en bariz farklardan biri kanat-kuyruk orantısıdır. Sarı gagalıda tek bir kanatla kuyruk aynı boyda iken kırmızı gagalıda kanat çok daha geniş ve büyüktür. Ayrıca kırmızı gagalının kanadı Kara Akbaba’ya benzer (Uçan halı gibi görünür). Sarı gagalının ise kavisli, uçları yuvarlaktır. Yetişkinin parlak siyah tüyleri, uzun kavisli kırmızı gagası ve kırmızı bacakları olmasına rağmen genç bireyler daha sarı veya turuncu gagaya sahiptir. Dolayısıyla sarı gagalıyla çoğu kez karıştırılır ve bu durumda türün yukarıda bahsedilen ayrımları dikkate alınmalıdır. http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl47@d&idx=161500#.Vlo-udLhDDc

Deniz kıyıları, dağlar, bazen yerleşimlerin yakını. Koloniler halinde kayalıklara, uçurumlar ya da mağaralara yuva yapar.

Ülkemizde Toroslar, Kaçkarlar ve Güney Doğu Anadolu türün ürediği bölgelerdir. Van Gölü çevresindeki dağlarda 4400 metrede ürediği görülmüştür. İngiltere, İrlanda, Güney Avrupa, Akdeniz, Alpler, Orta Asya\'nın dağlık kesimleri, Hindistan ve Çin türün yerleşim bölgelerini oluşturur. Tür, kendi alanının içinde yerleşiktir. Ayrıca Kuzey Afrika’daki dağlarda 2000-2500 metre ve Himalayalar\'da genellikle 2400-3000 metre arasında bulunur. Himalayalar\'da yaz aylarında 6000 metreye ulaşır ve Everest dağı üzerinde 7950 metre irtifada görüldüğü kaydedilmiştir. Sarı gagalı dağ kargası daha düşük irtifalarda üreme eğilimindedir.

Bu türün besini büyük ölçüde böcekler, örümcekler ve diğer omurgasızlardan oluşmaktadır. Tercihen beslenme habitatı koyun ve tavşanların otladığı kısa çimli alanlardır. Topraktan böcekleri ve larvaları almak için uzun kavisli gagasını kullanır. Ancak kurtçuklar ve diğer omurgasızlar için 2-3 cm’den 10-20 cm’ye kadar kazabilir. Yuvalarının yakınına kayalardaki oyuklara yiyecek depolar.

Üç yaşından itibaren cinsel olgunluğa erişirler ve tek eşlidirler. Normalde yılda bir kez kuluçkaya yatarlar. Yuvaları hacimli funda yaprakları, diğer bitkilerin sapları, yün ve tüy ile kaplı olur. Yuva kayalıklardaki oyuklar ya da uçurum yüzüne veya bir mağaraya inşa edilir. Dişi nisan ayında 1-3 gün aralıklarla 3-5 kahverengi ve krem rengi yumurta yumurtlar. Yumurtalar 3.9 x 2.8 cm arasında ve 15.7 gr ağırlığındadır. Ağırlığının %6\'si kabuktan oluşur. Dişi 17-21 gün kuluçkaya yatar ve yuva erkek birey tarafından beslenir. Dişi 10 gün boyunca yumurtadan yeni çıkmış yavruların yanında kalır ve daha sonra yavrular her iki ebeveyn tarafından beslenirler. Yuvanın temizliğini hem erkek hem de dişi paylaşımlı olarak yapar. Yavrular yumurtadan çıktıktan 31-41 gün sonra palazlanır. Palazlanan juvenile (genç) bireylerin %43 yaşama şansı ve yetişkinlerin yıllık %80 sağ kalım oranları vardır. 17 yıllık bir yaş kaydı olmasına rağmen ortalama yaşam süreleri 7 yıldır.

Yerleşiktir. Sonbahar ve kış aylarında sürüler halinde bulunur.

Kırmızıgagalı dağ kargasının yaşadığı alanın 13,3 milyon km2 olduğu ve popülasyonunun da 263,000-1,320,000 olduğu tahmin edilmektedir. Dolayısıyla, IUCN Kırmızı Listesinin son on yılda ya da üç jenerasyon da %30\'luk bir popülasyon azalışı kriterine uymadığı için “tehdit altında değil” (Korunma durumu: Asgari endişe (LC)) olarak sınıflandırılmıştır. Ancak nüfus eğilimi azalmaktadır. Popülasyonun çoğunluğunu olgun bireyler oluşturur. Avrupa’da üreme popülasyonu 43,000-110,000 bireydir. Avrupa popülasyonu küresel popülasyonun %25-49’unu oluşturur.

Türün genel davranışları; - karnivordurlar, - koloni halinde yaşayabilirler, - akrobatik uçuşlar sergilerler, - yiyecek depolarlar, - tek eşlidirler. Uçuşu diğer kargalardan çok daha çevik ve zariftir, kuzgun gibi akrobatik hareketler yapar. Yerde yürüyerek ve zıplayarak ilerler. Genellikle küçük sürüler oluşturur.

Deutsch: Alpenkrähe English: Chough Español: Chova piquirroja Français: Crave à bec rouge İtaliano: Gracchio corallino Magyar: Havasi varjú Nederlands: Alpenkraai Polski: Wrończyk Português: Gralha-de-bico-vermelho Burnu kızıl - Kazım Çapacı

Sesi küçük kargaya benzer, ancak ondan daha sesli, berrak ve daha uzun uzun duyulur. En bilinen sonuna doğru pesleşen ve pürüzlü bir “çouv”. http://www.xeno-canto.org/explore?query=Red-billed+Chough

http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1_gagal%C4%B1_da%C4%9F_kargas%C4%B1 http://species.wikimedia.org/wiki/Pyrrhocorax_pyrrhocorax http://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?lang=EN&avibaseid=18D2C42A9AD30CD8 http://en.wikipedia.org/wiki/Red-billed_chough http://www.rspb.org.uk/discoverandenjoynature/discoverandlearn/birdguide/name/c/chough/ http://www.bbc.co.uk/nature/life/Red-billed_Chough http://www.birdlife.org/datazone/species/factsheet/22705916 http://www.arkive.org/chough/pyrrhocorax-pyrrhocorax/#src=portletV3api http://www.birdguides.com/species/species.asp?sp=173071# Doğa Derneği Yayınları, Arazi Rehberi, Türkiye ve Ortadoğu\'nun Kuşları, R. F. Porter, S. Christensen, P. Schiermacker-Hansen (Sayfa: 196, 406)