Açıklama :
Ağaçkakanların en büyüğüdür. Siyah giysisiyle hemen tanınsa da ilk etapta büyük boyutta oluşu, siyah tüyleri ve güçsüz kanatları nedeniyle bir karga izlenimi verebilir. Fakat sivri kuyruğu, özellikle de, kafa yapısı bize bir ağaçkakan olduğunu söyleyebilir.
Erkek ve genç bireylerin her ikisi de kafalarının üst kısmında uzun dar bir hat şeklinde kırmızı tüylerden oluşan bir taç kısmına sahiptir fakat erişkin dişi bireylerde bu bölge kafanın arkasında daha sınırlı ve küçük bir parça şeklindedir. Erkeğin tepesi, dişinin ensesi kırmızıdır. Dişisi ve gencinin rengi kahverengiye çalar.Taçdaki kırmızı dişilerde çok azdır.
Tanımı :
Habiatı :
Uzun yetişkin gövdeleri, geniş aralıklı ama kesintisiz yaygın ormanlar oluşturan ağaçları tercih eder. Yaşlı, ibreli ve karışık ormanlarda ürer.
Yayılışı :
Kuzey palearktikte cinsinin yegane temsilcisidir. Avrupanın birçok yerinde yaygındır.
Ülkemizde özellikle, Trakya ve Anadolunun kuzey bölümlerinde görülür. Trakuş ta Edirne, Kırklareli, Bursa, Yalova, Bolu, Ankara, Çankırı,Kastamonu, Karabük, Sinop,Ordu, Trabzon,Rize,Artvin, Ardahan, Erzurum u kapsayan 16 ilimizden gözlem ve fotoğraf kaydı vardır.
Bunlara ilave olarak Kuşbank ta ise üç ilden kaydı var; Bartın,Kocaeli ve Giresun.
Sakarya yı da ben ilave edebilirim.
Beslenme :
Kozalaklı ormanlar içinde, uzun dili yardımıyla, ağaç kabuklarının altından ve çürümüş gövdelerden çıkardığı böceklerle beslenir.Esas olarak karıncaların ve ağaç delici böceklerin kurtçuk, pupa ve erginleri. Genellikle yerde, çürümüş kütükleri güçlü gagasıyla parçalayıp açarak beslenir.
Biyolojisi :
Yuva, dört veya daha çok yumurtanın koyulduğu bir ağaç deliğidir. Yuvaları 2000 metreye kadarki yetişkin ormanlardadır. Kışın uzak bölgelere kadar gidebilir.
Göçü :
Popülasyonu:
Avrupa\'da 270.000 çift kadar bulunmaktadır.
Davranışları :
Uçuşta diğer ağaçkakanlardan daha düz (daha az dalgalı) bir hat takip eder.
Ağaçtaki Kara Ağaçkakan beslenme delikleri dairesel olmayıp, karakteristik olarak uzatılmıştır.
Kafası yukarıda bir şekilde kanat çırparak ve düz bir rotada (dalgalanarak değil) uçar.
Yerel Adlar :
Trabzon civarında Ağaçkakanlar gudukdera olarak bilinir.
Genel ağaçkakan adları;
ağaç delen, ağaç gaganası, ala kabak, ala kakan, ala takaç, ala takalak, bodovan, cakcak, cırtlık, cükceleğen, çama çakan, çıkçık, dah diken, dakdaka, dak delen, deddeleğen, deddelek, degelen, dekdelek, deligan, deleyen, devlet kuşu, devletli, dikdelağaç, gagaç, gagana, gölük, guduk dena, gügük, gük güven, hart kakan, hartlagan, hartlağan, kakacan, kakaç, kalli, kekeçen, kıl ibik, kodana, Kokar Ali (Kayseri/Yahyalı), kuş kura, tahta delen, tahta kelleri, tahtakı, tahtalağan, tahtakacan, takacan, takaç, takagan, tak delen, takıç, taktakı, taktiliğen, tarkurtike, tekkuma, telken, tık delek, tık delen, tıktık deleğen, tıksıkıcan, tıktıca, türülik
http://www.kazimcapaci.com/kusadlari.htm
Ses-Ötüşü :
Sesi berrak, ince, melodik, hüzünlüdür: kluu. Uçuş sesi pürüzlü krük krük sesinin hızlı tekrarıdır. Taklaması tane tane ve seslidir.
Şakırdama (makineli tüfek gibi ses çıkarır ve 2-4 km den duyulur), gösteriş ötüşleri, uçuş ötüşü, heyecanlanmış ötüşü, şarkı söyleyen erkek. Yıl boyunca ötüşü duyulur.Yüksek sesleri nedeniyle bulunduğu alanda kolay farkedilen bir ağaçkakan türü olarak nitelendirilirler.
Kaynaklar
WEB adresleri:
1-www.woodpeckersofeurope.info
2-http://ibc.hbw.com/ibc/
3-IUCN Red List of Threatened Species / www.iucnredlist.org
Kitaplar:
1-Collins Birds - A complete Guide to all British and European Species, ISBN: 0 00 713821 0
Kayıtlar:
www.kusbank.org