Açıklama :
Bilimsel adı Cardueluis spinus olan Karabaşlı İskete, Carduelidae familyasındandır. Erkeği açık sarı-yeşil, sırtı hafif çizgili, başlığı ve gıdısı siyah, yüzü ve göğsü parlak yeşilimsi-sarı, karnı beyazdır ve siyah ince çizgiler vardır.Siyah kanatlarında geniş ve sarı bir bant vardır. Kuyruk sokumu sarı, kuyruğu siyah, kuyruk yan panelleri sarıdır. Gagası açık renk, oldukça sivri ve üçgen biçimindedir. Dişisi daha gridir, sarısı azdır, alt tarafı mat, kanatları siyahtır ve kanat çizgisi daha dar, daha açık sarıdır. Genci gri, koyu çizgilidir, kanat çizgisi dardır. Siyah kanatlarında geniş ve sarı bir bant vardır. Kuyruk sokumu sarı, kuyruğu siyah, kuyruk yan panelleri sarıdır. Gagası açık renk, oldukça sivri ve üçgen biçimindedir. Dişisi daha gridir, sarısı azdır, alt tarafı mat, kanatları siyahtır ve kanat çizgisi daha dar, daha açık sarıdır. Genci gri, koyu çizgilidir, kanat çizgisi dardır. Siyah kanatlarında geniş ve sarı bir bant vardır. Kuyruk sokumu sarı, kuyruğu siyah, kuyruk yan panelleri sarıdır. Gagası açık renk, oldukça sivri ve üçgen biçimindedir. Dişisi daha gridir, sarısı azdır, alt tarafı mat, kanatları siyahtır ve kanat çizgisi daha dar, daha açık sarıdır. Genci gri, koyu çizgilidir, kanat çizgisi dardır.
Tanımı :
Habiatı :
Saka kuşları gibi karışık ve sık ormanları yuva yapmak için tercih eder.Kış aylarında ise ağaçlık bölgelerde ve sık ormanlıklarda rahatlıkla görülebilen bir türdür.
Yayılışı :
Hazar denizinin kuzey ve doğusunda göç konuğudur.
Göç döneminde saka ve diğer ötücü kuşlar ile beraber ülkemizi ziyaret eder.
İskete popülasyonunun 19 türünün sadece 18 tanesi Amerikada yaşar.
Beslenme :
İğneyapraklı ve karışık ormanlarda, özellikle ladin ormanlarında yaşar. Beslenmek için kızılağaç ve huş ağaçlarının ince dallarına konarak, keten kuşları gibi bunların tohum ve kediciklerini yer. Bu yüzden çoğu zaman keten kuşu gruplarıyla beraber gözlemlenirler. Bitki bitlerini, köpüklü ağustos böceklerini, yaprak pirelerini, sivrisinekleri, testereli arıları ve hemiptera türü birçok başka böceği avlarlar. Kendileri ise, çoğu zaman atmacalar için yem teşkil eder.
Biyolojisi :
Yarı göçmen bir kuş olan kara başlı iskete, kışı Orta ve Güney Avrupa\'da geçirir, kimi seneler daha kuzey bölgelerde de kalabilir. Kışın, oldukça büyük sürüler halinde toplaşırlar. Hareketli bir kuştur; yuvalama döneminde bile sık yer değiştirir. Ürkek sayılmaz, yuvasını çoğu zaman ladinlerin yüksek dallarına yapar.
İsketelerin Evrimi
Karabaşlı iskete --> Çam isketesi
Çam isketesi --> Guatemala isketesi
Guatemala isketesi --> Siyah göğüslü iskete, And isketesi, Yarrell isketesi ve Sakallı iskete
Guatemala isketesi ve Siyah göğüslü iskete arasında --> Antiller isketesi
Siyah göğüslü iskete --> Macellan isketesi
Macellan isketesi --> Maskeli iskete, Siyah iskete, Sarı karınlı iskete, Sarı sağrılı iskete, Safran isketesi, Venezüella isketesi, Zeytuni iskete ve Kalın gagalı iskete
Maskeli iskete --> Meksika isketesi ve Altuni iskete
Göçü :
Popülasyonu:
Asya\'nın bir bölümü ile Avrupa\'da yaşayan bu kuşlar Türkiye\'nin yalnız Karadeniz Bölgesi\'nde ürer, kışın ve göç sırasındaysa hemen her yerde görülür. Sabit nüfuslar, İskoçya, Batı İrlanda, İskandinavya\'nın güney kıyıları, Orta ve Kuzeydoğu Avrupa, Alpler, Pireneler, Balkanlar ve Kafkaslarda görülür. Kışın batıda Fas\'a, doğuda İsrail ve Sina Yarımadası\'nın kuzeyine kadar kadar yayılırlar.
Nüfus yayılımı, Avrasya topraklarında 10.000.000 km²\'lik bir alanı kaplar. Avrupa nüfusları, 20.000.000 ila 36.000.000 birey arasında tahmin edilmektedir
19 İskete türünün isimleri.
1. Karabaşlı iskete (Carduelis spinus)
2. Çam isketesi (Carduelis pinus)
3. Altuni iskete, Amerika sakası (Carduelis tristes)
4. Maskeli iskete, Lawrence sakası (Carduelis lawrencei)
5. Meksika isketesi, Koyu sırtlı saka (Carduelis psaltris)
6. Siyah göğüslü iskete, Siyah başlı iskete (Carduelis notata)
7. Guatemala isketesi, Kara kasketli iskete (Carduelis atriceps)
8. Antiller isketesi (Carduelis dominicensis)
9. Venezüella isketesi. Kırmızı iskete (Carduelis cucullata)
10. Yarrell isketesi, Sarı yüzlü iskete (Carduelis yarrellii)
11. Macellan isketesi, Kukuletalı iskete (Carduelis magellanica)
12. And isketesi (Carduelis spinescens)
13. Zeytuni iskete (Carduelis olivacea)
14. Safran isketesi (Carduelis siemiradzkii)
15. Sarı karınlı iskete (Carduelis xanthogastra)
16. Sarı sağrılı iskete (Carduelis uropygialis)
17. Siyah iskete (Carduelis atrata)
18. Kalın gagalı iskete (Carduelis crassirostris)
19. Sakallı iskete, Kara çeneli iskete (Carduelis barbata)
Davranışları :
Genel olarak davranışlarında bir sertlik gözlenmez kendi kadar olan kuşlar arasında en uysal olanı denebilir.
Karabaşlı isketelerin çftleşmeve yumurtlama dönemi Mayıs Haziran aylarında başlar.
Bu süre zarfında bir veya iki kez yumurtlayabilirler.
Erkekler ,dişiye kanatlarını yarım açarak ve tüylerini dikleştirerek peşlerinden takip ederek çiftleşme gerçekleşene kadar kur yaparlar.
Minik yuvalarını bir ladinin tepe dalları arasına kurarlar.
Dişi ve erkek ortaklaşa kase şeklindeki yuvalarını kuru dallar,kuru otlar,kıl,kök parçaları ,tüyler ve yosun ile örerler.Yuvanın içini de yine kıl,kök lifleri ve yosun parçaları ile döşerler.
Dişi 4 ila 6 adet açık mor veya kızıl lekeli açık renkli yumurtanın üzerinde 12-14 gün kuluçkaya yatar.
Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra 13-15 gün ebevynleri tarafından küçük böceklerle beslenir.
Gençlerin giysileri,dişilerin yıkanarak solmuş gibi görünen gri renkli giysisi gibi ve kahverengi çizgilidir.
Karabaşlı isketeler, türleri risk altında olmayan türler sınıfındadır.
kaynak: tierdoku.com/index.php?title=Erlenzeisig
Ceviri: Emine Nurhan Tekin
Yerel Adlar :
Ses-Ötüşü :
Temas seslenişi: Islıklı, biri pesleşen diğeri tizleşen benzer iki heceden oluşur, tilö ve tlüi; uçuş halindeki kümelerde bunlar birbirine karışırlar. Uçuş ya da beslenme halindeki kuşlar boğuk ve krepitan bir tetete sesi çıkarırlar. Ötüşü: Akışkan bir cıvıltı ve tril dizisiyle taklitlerden oluşur; ara ara bu dizi, uzayan titreşik seslerle bölünür.
Kaynaklar
Lars Svensson (metin ve haritalar), Peter Grant (metinler), Kilian Mullarney ve Dan Zetterström (illüstrasyonlar). Fågelguiden, Europas och Medelhavsområdets fåglar i fält. Albert Bonniers Förlag, Stockholm, 1999. ISBN 91-34-51038-9
Monroe Jr., B.L. & Sibley, C.G. 1993. A World Checklist of Birds. Yale University Press, New Haven and London. ISBN 9780300070835
Perrins, C.M. (ed.) 1991. Geïllustreerde Encyclopedie van de Vogels. Zuid-Hollandsche Uitgeversmaatschappij. ISBN 90 366 1308 6
www.wikipedia.org