Açıklama :
Ülkemizde sene boyu görülebilen çok çok nadir bir kuştur. Üreme alanlarının sulu tarıma açılması, değerli bir av türü olarak görülmesi ve denetimsiz avcılık nedeniyle günümüzde görülmesi en zor türlerden biri olarak tanımlanmaktadır.
Tanımı :
Habiatı :
Ova bozkırları, geniş otlaklar ve rahatsız edilmediği takdirde kuru tarım alanları, Düz alanlardan ziyade dalgalı düzlükleri tercih eder. Bulundugu alanda kendini gizleyebileceği otsu bitkilerden oluşan bir örtüye ihtiyaç duyar. Kışın kıyısal kumsallarda da görülebilir.
Yayılışı :
Tarihsel kayıtlara göre uygun habitatı olan çoğu bölgede üremiştir. (Trakya, Güney Marmara, İç, Doğu ve Güney Anadolu vs.) Günümüzdeyse sayısı eskiyle karşılaştırılamayacak kadar azalmıştır. Artık üremediği düşünülmekteyken son 15 yıl içerisinde ürediği bilinen iki alan bulunmuştur. Bilinmeyen başka alanlada da üreyebileceği düşünülmektedir.
Beslenme :
Kuşumuz omnivordur, yani omurgasızlar ve küçük sürüngenlerin yanısıra bitki meyve ve tohumlarıylabeslenir.
Biyolojisi :
Göçü :
Ülkemiz kaynaklı verinin yetersizliği yüzünden karar vermek zor da olsa, ürediği alanların kışın kar altında oluşu nedeniyle üreyen bireylerin yaz göçmeni olduğu söylenebilir. Kış aylarındaysa kuzey,batı ve güney bölgelerde, üremediği tahmin edilen kuşlar,nadiren kayda geçer ki, bu bireylerin bir kısmının yerli popülasyona tabi olduğu sanılmaktadır. Karadeniz bölgesinde görülen türlerse muhtemelen, Orta Avrupa ve Rus steplerinde yuvadan çıkmış kuşlardır. Doğu Anadolu\'nun en azından yakın tarihe dek aktif bir göç yolu olduğu düşünülmektedir.
Popülasyonu:
Ülkemiz populasyonun min.1 -max. 20 cift olduğu düşünülmektedir. Yani mezgeldek Türkiye\'de üreyen en nadir birkaç kuş türünden biridir. Yurdumuz dışındaysa İspanya\'dan Çin\'e kadar,
geniş bir coğrafyadaki uygun alanlarda ürer ve yerel olarak yaygın bir kuş olarak bilinir.
Güney ve merkezi Avrupa ile batı ve merkezi Asya\'ya yayılış gösterirler. En güneydeki Avrupalı kuşlar çoğunlukla yerleşiktir ama diğer popülasyonlar kışın güneye göç ederler. Bu kuşları yıl boyunca Trakyada görebilirsiniz ama batı Anadolu\'da sadece göç zamanında görülmektedirler.
Dünya genelindeki popülasyonunun yaklaşık olarak 240.000 birey olduğu tahmin ediliyor.
Davranışları :
Genelde diğer bir nadir tür olan toyların yakınında görüldüğü rapor edilse de
bu tüm dünyada böyle değildir.
(muhtemelen bunun nedeni ,ülkemizde bu tür kuşların üreyebileceği özellikteki alanların
neredeyse tamamının yerle yeksan oluşu ve kalan alanların tüm türler için birer sığınak haline
gelişidir).
Genelde en aktif olduğu zaman dilimi üreme zamanıdır;
Bu periyotta lek denilen toplu gösteriler vasıtasıyla kendilerini dişilere beğendirmeye çalışırlar.
Bu gösterilerde erkek bireylerin siyah boyun halkalarına vurgu yaptıkları boyun şişirme
hareketleri ilgi çekicidir.
Türe ilişkin Ocak / 2013 - Büyükçekmece / İstanbul\'da çekilmiş görüntüler;
http://vimeo.com/81150146
Yerel Adlar :
Ses-Ötüşü :
Genelde sessizdirler yine de üreme zamanı erkeklerin \'\'prrrt\'\' şeklinde bir ses çıkardıkları
belirtilmektedir.
Kaynaklar
http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=872073
http://en.wikipedia.org/wiki/Little_Bustard
http://www.iucnredlist.org/details/106002759/0